SKKN Một số kinh nghiệm nhằm giúp học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá cho học sinh Lớp 5
1.Về lí luận:
Luật giáo dục năm 2005 (sửa đổi , bổ sung năm 2009) đã xác định: “Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản, phát triển tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách của con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc.”
Với vai trò là cấp học nền tảng, giáo dục Tiểu học phải “nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học cơ sở.”
2. Về thực tiễn:
Trong trường Tiểu học, việc giáo dục học sinh được thực hiện thông qua hai con đường: dạy học các môn học và tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Mỗi con đường có những ưu thế riêng, song Hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khoá, do đặc trưng của mình và có vai trò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện cho học sinh. Thời lượng dành cho Hoạt động ngoài giờ chính khoá, đặc biệt của khối lớp 5 lại không được nhiều.Từ suy nghĩ “Làm thế nào để tổ chức cho các em học sinh những giờ hoạt động ngoài giờ chính khóa thật hữu ích, sôi nổi và hấp dẫn?, nên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài:“Một số kinh nghiệm nhằm giúp học sinh tíchcực tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá cho học sinh lớp 5” đã được áp dụng vào thực tế lớp 5 do tôi chủ nhiệm.
File đính kèm:
- skkn_mot_so_kinh_nghiem_nham_giup_hoc_sinh_tich_cuc_tham_gia.pdf
Nội dung text: SKKN Một số kinh nghiệm nhằm giúp học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá cho học sinh Lớp 5
- Một số kinh nghiệm nhằm giúp học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá cho học sinh lớp 5 + Nắm bắt kế hoạch cả năm học cũng như kế hoạch chi tiết của từng tháng của nhà trường, của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Các chủ điểm sinh hoạt theo từng tháng. Đó là: Tháng 9: Vui tới trường. Tháng 10: Hà Nội của em. Tháng 11: Biết ơn thầy cô giáo. Tháng 12: Tiếp bước cha anh. Tháng 1+ 2: Mừng Đảng – Mừng xuân. Tháng 3: Yêu quý mẹ và cô giáo. Tháng 4: Mừng đất nước thống nhất. Tháng 5: Mừng sinh nhật Bác - Tự hào truyền thống Đội. + Xây dựng kế hoạch cho công tác chủ nhiệm chung cho cả năm học và kế hoạch thật chi tiết cho từng tháng, từ đó lên ý tưởng thiết kế các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có hình thức phong phú, phù hợp với chủ điểm và phù hợp với học sinh lớp mình chủ nhiệm. Trước khi tổ chức các hoạt động đó, cần soạn kĩ kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khoá theo từng tuần, từng tháng. + Tạo cơ hội cho học sinh chủ động suy nghĩ, bày tỏ ý tưởng và thực hành các ý tưởng hoạt động của các em với sự cố vấn, giúp đỡ của giáo viên chủ nhiệm. + Kết hợp các giáo viên bộ môn Mĩ thuật, Âm nhạc để tổ chức những hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khoá thực sự đạt hiệu quả cao. Bên cạnh đó, cần phối hợp chặt chẽ với giáo viên Tổng phụ trách tìm kiếm, bồi dưỡng và tạo điều kiện cho các em học sinh nhiệt tình, có tài năng tham gia vào các hoạt động của Liên đội. Đây là tiết học Mĩ thuật thú vị. 6/17
- Một số kinh nghiệm nhằm giúp học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá cho học sinh lớp 5 chính là linh hồn của tập thể lớp, vừa là nhà quản lí, vừa là nhà giáo dục trong một tập thể thu nhỏ. Một trong những nhiệm vụ quan trọng của giáo viên chủ nhiệm đó chính là việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh sao cho đạt hiệu quả. Làm sao để gây được hứng thú cho học sinh, không làm cho giờ sinh hoạt bị căng thẳng hoặc nhàm chán, biết lôi cuốn học sinh vào các hoạt động tích cực trong các hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khoá đó là cả một “nghệ thuật” của người giáo viên. Qua các năm công tác vừa qua, với ý thức tìm tòi đổi mới các hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khoá, tôi xin mạnh dạn đưa ra một số biện pháp như sau: - Đa dạng hóa về nội dung và hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khoá, nội dung sinh hoạt trong tuần vừa có thể theo chủ điểm tháng vừa có thể là nội dung cần giáo dục cho học sinh trong một chủ điểm riêng. Ví dụ: giáo dục dân số, giáo dục môi trường Dù theo chủ điểm gì cũng cần có nội dung cụ thể, bổ ích, phù hợp với kiến thức, kĩ năng sống và trình độ hiểu biết của học sinh lớp 5.Thu hút tối đa sự tham gia của mọi học sinh dưới sự hướng dẫn của của giáo viên nhưng cũng cần phát huy được tính tích cực, chủ động của học sinh. Tạo môi trường thuận lợi để học sinh trải nghiệm những xúc cảm tích cực, tăng cường giao lưu giữa các em, tạo ra môi trường lớp học mang bầu không khí tin tưởng, thân mật, cởi mở, sẵn dàng giúp đỡ và lắng nghe ý kiến của nhau. Từ đó tình cảm gắn bó, chia sẻ giữa các em được hình thành. Củng cố tinh thần đoàn kết trong tập thể lớp. - Tăng cường nội dung sinh hoạt có liên quan đến những vấn đề gần gũi, thiết thực với học sinh như chủ điểm: phòng tránh tai nạn thương tích, phòng tránh tai nạn giao thông - Đảm bảo các hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khoá được tổ chức với hình thức đối thoại để học sinh cởi mở, thân thiện và đoàn kết hơn, giúp học sinh tin tưởng và có hứng thú hơn khi tham gia các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Khi các em mạnh dạn hơn khi đưa ra các quan điểm, chính kiến của mình, chúng ta nên sẵn sàng lắng nghe và tiếp nhận những ý kiến đó một cách tôn trọng. Để thực hiện được những điều trên cần thực hiên các bước sau đây: 2.1. Nắm bắt thông tin: - Ngay từ khi nhận lớp Giáo viên chủ nhiệm (GVCN) cần nắm rõ tình hình học sinh trong lớp với một số thông tin cần thiết thông qua một bảng câu hỏi ( Phiếu điều tra thông tin cá nhân ) thông qua những thông tin này GVCN 8/17
- Một số kinh nghiệm nhằm giúp học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá cho học sinh lớp 5 Ngoài ra, đầu năm tôi đã tiến hành nhận bàn giao tình hình học tập và tham khảo ý kiến giáo viên chủ nhiệm năm học trước về tình hình chung của lớp cũng như các trường hợp đặc biệt. Bên cạnh đó, tôi gần gũi với học sinh, trực tiếp hỏi về gia đình, bản thân học sinh. Khi xếp chỗ cho học sinh, tôi chú ý những học sinh có sức khoẻ yếu, học sinh mắc bệnh về tai, mắt, học sinh tăng động, tự kỷ ở vị trí thuận tiện. Những học sinh hoàn thành chưa tốt, hiếu động được xếp vào hàng giữa để tiện theo dõi. Giáo viên cũng xếp xen kẽ học sinh HTT với học sinh HT, chưa HT để các em có điều kiện giúp đỡ nhau trong học tập cũng như trong việc tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá. 2.2 Xây dựng đội ngũ cán bộ + Ngay từ đầu năm học, tôi đã lựa chọn, xây dựng đội ngũ cán bộ cho lớp và huấn luyện phương pháp làm việc cho từng đối tượng. Sau khi đã quen với công việc, để phát huy tính mạnh dạn, tự tin tôi đã tạo cơ hội cho cán bộ lớp thực hành các ý tưởng hoạt động của các em với sự cố vấn, sự giúp đỡ của mình các em tổ chức một vài tiết học hoạt động ngoài giờ chính khoá. Đội ngũ cán bộ lớp 5G 10/17
- Một số kinh nghiệm nhằm giúp học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá cho học sinh lớp 5 * Một số con đường thực hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp - Hoạt động trong giờ sinh hoạt Lớp, Sao. - Hoạt động trong buổi sinh hoạt dưới cờ. - Hoạt động giáo dục theo chủ điểm. - Hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh. 2.3.1. Sinh hoạt lớp, đội theo chủ điểm tháng: Trong kế hoạch hoạt động chủ nhiệm tôi đã cụ thể các đợt sinh hoạt chủ đề theo từng tháng, ở đây tôi xin minh hoạ tiết sinh hoạt chủ điểm tháng 11 (tuần 12) : “Biết ơn thầy cô giáo” a.Công tác chuẩn bị: - Giáo viên chuẩn bị kế hoạch chi tiết có sự phân công rõ ràng, tìm kiếm tại liệu liên quan đến chủ điểm cần thực hiện. - Học sinh tìm hiểu trước các vấn đề cần tham gia tìm hiểu về lịch sử, nguồn gốc và ý nghĩa to lớn của ngày Nhà giáo Việt Nam. Các tiết mục văn nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam. Cán bộ lớp chuẩn bị sổ tổ, sổ lớp để sơ kết thi đua. b.Cách tiến hành: Gồm 3 phần Phần1: Sơ kết thi đua, bình bầu thi đua. + Lớp trưởng điều khiển lớp: Các tổ trưởng báo cáo kết quả theo dõi thi đua của từng thành viên và cả tổ trong tuần. Thư ký lớp tổng kết hoạt động học tập của lớp. Lớp trưởng cho các bạn đóng góp ý kiến về các hoạt động của lớp : phản ánh đúng sai của quá trình theo dõi của các tổ; những trường hợp sai phạm chưa được báo cáo, các cá nhân cần tuyên dương + Lớp trưởng tổng kết : Dựa trên quá trình theo dõi, quản lý lớp trực tiếp trong suốt tuần học và qua báo cáo của các thành viên trong lớp. Cần nêu rõ những mặt nổi bật trong tuần đồng thời vạch rõ những tồn tại của tập thể, cá nhân trong lớp. Cuối cùng đề xuất tuyên dương cá nhân điển hình của lớp. Phần 2: Xây dựng phương hướng tuần học tiếp theo Giáo viên chủ nhiệm góp ý ,nhận xét và đánh giá dựa trên những thông tin thu thập được về hoạt động học tập của các em, đánh giá góp ý phương pháp làm việc của cán bộ lớp, uốn nắn điều chỉnh để rèn luyện kĩ năng tự quản cho lớp, động viên kịp thời các học sinh đã có sự cố gắng phấn đấu trong tuần, phê bình nhẹ nhàng. Thưởng, phạt công minh đảm bảo được tính thuyết phục, thu hút và ràng buộc học sinh 12/17
- Một số kinh nghiệm nhằm giúp học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá cho học sinh lớp 5 Hoạt động 1: Khám phá ( Thông tin sưu tầm về nạn xâm hại trẻ em) - 1 học sinh dẫn - Giáo viên đưa yêu cầu học sinh thảo luận nhóm 5 hoặc nhóm 6. + nhóm 1: Tìm hiểu thông tin + nhóm 2: Xâm hại tình dục trẻ em + nhóm 3: Tuyên truyền quyền trẻ em. - Giáo viên gọi đại diện nhóm trình bày và bổ sung. - Giáo viên đưa bức tranh và chốt: Những vùng không được phép động chạm trên cơ thể : miệng, khu vực mặc đồ bơi. (Liên hệ thực tế và giáo viên cho học sinh xem quy tắc 5 ngón tay . Đó là: - HS xem, ghi nhớ và mạnh dạn trao đổi với bạn bè. 14/17
- Một số kinh nghiệm nhằm giúp học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá cho học sinh lớp 5 - Ngoài ra, các các con đã thảo luận để đóng tiểu phẩm: Ở nhà một mình rất ngắn ngọn và hấp dẫn. => Đây là hoạt động có thể tổ chức rất linh hoạt, vui vẻ, hình thức tổ chức phong phú, đa dạng và giúp học sinh phát huy tốt nhất tính tích cực, chủ động và độc lập suy nghĩ. Bên cạnh đó, các em còn được rèn tinh thần đoàn kết khi tham gia vào các hoạt động tập thể. 16/17
- Một số kinh nghiệm nhằm giúp học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá cho học sinh lớp 5 Các em rất phấn khởi với các thành tích đã đạt được, từ đó các em sẽ càng tích cực tham gia các hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khoá hơn nữa. b. Các phong trào nhân đạo: Muốn các em tích cực tham gia mua tăm từ thiện ủng hộ Hội người khiếm thị quận Thanh Xuân, trước tiên tôi đã giải thích những khó khăn người khuyết tật gặp phải trong cuộc sống. Điều đó có ý nghĩa rất quan trọng, nó giúp các em có sự đồng cảm với những người khuyết tật. Nhưng đồng cảm không có nghĩa là thương hại. Đồng cảm là tham gia tích cực vào phong trào nhằm giúp những người khuyết tật giảm bớt khó khăn trong cuộc sống. Đồng thời, tôi đã giải thích cho các em quá trình một người khiếm thị sản xuất tăm để các em hiểu được mỗi chiếc tăm là sản phẩm lao động chân chính bằng mồ hôi và công sức của người khiếm thị. Từ đó, tôi đã giáo dục cho các em sự trân trọng đối với thành quả lao động của người khiếm thị. Kết quả tôi đạt được trong năm học 2017 – 2018 thật xứng đáng với những mong đợi của tôi. 100 % các em tham gia cả hai đợt mua tăm do Đội Thiếu niên Tiền phong phát động. Nhưng điều ý nghĩa hơn mà các em đã cất cẩn thận gói tăm, chứng tỏ các em đã biết trân trọng thành quả lao động của người khuyết tật. Điều này đã khích lệ tôi rất nhiều trong những hoạt động từ thiện khác trong năm học. - Ngoài việc mua tăm ủng hộ người khiếm thị, các em trong lớp 5 do tôi chủ nhiệm còn tích cực tham gia vào các phong trào kế hoạch nhỏ, ủng hộ đồng bào các huyện vùng cao, quyên góp vở, ủng hộ Tết vì người nghèo Kết quả đạt được khá khả quan và qua đó các em được bồi dưỡng thêm về tình cảm, tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, tình yêu thương giữa con người với con người, bồi dưỡng những suy nghĩ tích cực đối với cộng đồng xã hội. IV. Kết quả thực hiện: Trong thời gian qua, với việc thực hiện những cải tiến trên đây bản thân tôi đã đạt được một số kết quả nhất định: Trình độ năng lực quản lý lớp của một GVCN ngày càng vững vàng, linh hoạt mềm dẻo hơn trong xử lí tình huống sư phạm, là người bạn, người thân của các em học sinh. Nắm bắt thông tin từ học sinh cũng nhanh hơn, là người tư vấn cho học sinh những vấn đề khó khăn trong học tập, cũng như trong đời sống thường ngày. Giáo viên đã lôi cuốn được học sinh tích cực tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp trong nhà trường và trên lớp. Hứng thú của học sinh khi tham gia các tiết các hoạt động ngoài giờ lên lớp được cải thiện rõ rệt, tích cực tham gia phát 18/17
- Một số kinh nghiệm nhằm giúp học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá cho học sinh lớp 5 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ I.Những kết luận đánh giá cơ bản nhất về sáng kiến kinh nghiệm Quá trình làm công tác chủ nhiệm tôi rút ra kinh nghiệm như sau: - Để đạt được mục đích giáo dục, ta cần phải biết chọn điểm xuất phát thích hợp với đặc điểm riêng của từng trường, từng lớp, từng học sinh, - Hiểu đặc điểm, tình hình, hoàn cảnh từng học sinh. - Xây dựng đội ngũ các bộ lớp năng động và sáng tạo. Giáo viên chủ nhiệm phải kết hợp chặt chẽ với cán bộ lớp để cùng giúp các em thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. - Kịp thời giúp đỡ khi học sinh gặp khó khăn khi thực hiện các nhiệm vụ được giao và động viên, khích lệ kịp thời khi các em đạt thành tích( dù là nhỏ nhất). - Phối hợp kịp thời và chặt chẽ với phụ huynh học sinh cũng như các giáo viên bộ môn và các đoàn thể trong trường. II. Một số đề xuất và kiến nghị: Qua các năm là giáo viên chủ nhiệm lớp 5, tôi xin đề xuất một số ý kiến sau: - Giáo chủ nhiệm lớp phải thật sự yêu nghề, tâm huyết với nghề, luôn hết lòng vì học sinh, là người có năng lực tổ chức, quản lí lớp, có kĩ năng sư phạm vững vàng, phải tạo mối quan hệ tốt với học sinh, với phụ huynh học sinh. - Giáo viên phải có kế hoạch giáo dục, kế hoạch bài giảng cụ thể, sát hợp với thực tế của lớp. - Kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình, xã hội. - Đối với các phụ huynh phải cần quan tâm hơn nữa con em mình, phải thật sự là tấm gương mẫu mực cho con em mình. Có như vậy thì cuộc vận động “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” của Bộ Giáo dục và Đào tạo mới ngày càng đạt hiệu quả cao. Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi về kinh nghiệm giúp học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá cho học sinh lớp 5. Tôi mong muốn Hội đồng xét duyệt sáng kiến kinh nghiệm góp ý, chia sẻ để tôi có thêm kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm. 20/17
- Một số kinh nghiệm nhằm giúp học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá cho học sinh lớp 5 TÀI LIỆU THAM KHẢO - Tài liệu Bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên tiểu học chu kì III (2003 - 2007), Tập 2. Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn. NXB. Giáo dục – 2005 - Báo giáo dục Tiểu học - Báo giáo dục thời đại - Báo Người phụ trách giỏi. 22/17
- Một số kinh nghiệm nhằm giúp học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá cho học sinh lớp 5 24/17