SKKN Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học nhắm nâng cao chất lượng phân môn Luyện từ và câu Lớp 5

Nội dung text: SKKN Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học nhắm nâng cao chất lượng phân môn Luyện từ và câu Lớp 5

1. Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng phân môn Luyện từ và câu lớp 5. + Hiểu và bước đầu vận dụng được kiến thức về nghĩa của từ (các hiện tượng đồng nghĩa, trái nghĩa, chuyển nghĩa, đồng âm) vào việc hiểu văn bản và thực hành nói, viết. + Biết vận dụng kiến thức đã học về các biện pháp tu từ so sánh và nhân hóa vào việc hiểu văn bản văn học và thực hành nói, viết. - Về ngữ pháp: + Nắm được đặc điểm và bước đầu biết cách sử dụng đại từ, quan hệ từ. + Nắm được cấu tạo của câu ghép và biết cách đặt câu ghép. + Hệ thống hóa kiến thức về câu và dấu câu đã học. - Về văn bản: + Biết cách đặt đầu đề cho văn bản. + Biết cách liên kết các câu và đoạn văn trong văn bản. - Về văn học: + Có hiểu biết về cách gieo vần. + Làm quen với một số trích đoạn kịch. 2. Quan điểm biên soạn sách giáo khoa lớp và đổi mới phương pháp dạy học: Để thực hiện mục tiêu giáo dục và yêu cầu về kiến thức kĩ năng như đã nêu ở phần trên, sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 5 được biên soạn theo các quan điểm giao tiếp, tích hợp và tích cực. Các quan điểm đó cũng chính là phương châm dạy học của các thầy cô. Để thực hiện được quan điểm đó, học sinh phải được học trong môi trường giao tiếp dưới sự tổ chức của thầy cô. Học sinh chỉ làm chủ được những kiến thức mới khi các con thực sự được chiếm lĩnh bằng các hoạt động có ý thức của mình. Đó chính là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới phương pháp dạy và học: Chuyển từ phương pháp truyền thụ sang phương pháp tích cực hóa người học, trong đó thầy cô đóng vai trò tổ chức các hoạt động của học sinh, mỗi học sinh đều được hoạt động, được bộc lộ và hoàn thiện mình. Những hoạt động giáo viên cần làm khi tổ chức cho học sinh hoạt động: + Giao việc cho học sinh + Kiểm tra học sinh: Xem học sinh có làm việc không? Học sinh có hiểu việc phải làm không? Trả lời thắc mắc của học sinh. + Tổ chức báo cáo kết quả làm việc: Học sinh báo cáo kết quả, giáo viên hỏi lại cách làm hoặc các học sinh trong lớp sẽ hỏi lại để khắc sâu kiến thức. + Tổ chức đánh giá: Học sinh đánh giá nhau; GV đánh giá học sinh. Những hoạt động của học sinh trong giờ Tiếng Việt: 5/28
2. Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng phân môn Luyện từ và câu lớp 5. CHƯƠNG II: NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Thực trạng hoạt động dạy học môn Luyện từ và câu lớp 5 1. Đặc điểm tình hình về giáo viên và học sinh lớp 5 1.1. Thuận lợi: 100% giáo viên khối 5 đều đạt trình độ trên chuẩn. Các đồng chí đều có tinh thần trách nhiệm trong công việc, yêu nghề, mến trẻ; Có tinh thần đoàn kết tương trợ nhau trong công việc cũng như trong cuộc sống. Đa số các đồng chí đã có kinh nghiệm trong giảng dạy ở lớp 5. 100% các lớp đều được trang bị máy tính, máy chiếu và có nối mạng Internet. Khối được trang bị một máy chiếu đa vật thể. Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, sát sao có chỉ đạo kịp thời về chuyên môn, luôn tạo điều kiện cho giáo viên trong tổ học hỏi, bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn, luôn quan tâm đáp ứng nhu cầu về cơ sở vật chất phục vụ cho việc giảng dạy. Học sinh ngoan, có ý thức và có nề nếp trong sinh hoạt và học tập. 1.2. Khó khăn: Việc sử dụng đồ dùng dạy học hiện đại của một vài đồng chí giáo viên trong tổ còn hạn chế do tuổi cao. Học sinh từ lớp 4 lên lớp 5, nhiều em chưa quen, còn bỡ ngỡ với phương pháp học tập ở lớp 5. 2.Thực trạng dạy học phân môn Luyện từ và câu ở lớp 5 Qua thực tế dự giờ và đi kiểm tra, tôi thấy các cô giáo đã nhận thức được mục tiêu, yêu cầu về kiến thức, kĩ năng môn Tiếng Việt và đặc biệt là phân môn Luyện từ và câu. Các cô đã đưa ra nhiều hình thức tổ chức trong tiết dạy để giúp học sinh tự chiếm lĩnh kiến thức, phát huy đươc khả năng của học sinh. Nhiều cô đã ứng dụng công nghệ thông tin và đồ dùng dạy học hiện đại vào các giờ dạy của mình. Song bên cạnh đó thì còn các tiết dạy chưa đưa ra được hình thức tổ chức hợp lí. Học sinh chưa tích cực tham gia xây dựng kiến thức. Việc sử dụng đồ dùng dạy học còn mang tính minh họa chứ chưa khai thác được kiến thức cần cho học sinh chiếm lĩnh. Có tiết dạy chưa khai thác được vốn kiến thức học sinh đã có từ các tiết học trước để làm nền tảng xây dựng kiến thức mới. Có những lúc trong tiết học, giáo viên do tâm lí sốt ruột, lo học sinh không nói được mà nêu hộ luôn kiến thức mới trong bài hay đôi lúc cũng do cách khai thác hay câu hỏi chưa rõ nghĩa mà học sinh chưa nêu được kiến thức. Có tiết học giáo viên chưa tổ chức cho học sinh biết cách làm việc với tư liệu, tranh ảnh hay từ điển 7/28
3. Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng phân môn Luyện từ và câu lớp 5. Để sắp xếp công việc khoa học và đạt hiệu quả cao thì một công việc dù là việc nhỏ, người cán bộ quản lí cần phải lập được kế hoạch cụ thể, tổ chức thực hiện, chỉ đạo thực hiện và kiểm tra đánh giá, rút kinh nghiệm. Trước khi lập kế hoạch cụ thể về đổi mới công tác quản lí nhằm nâng cao hiệu quả dạy phân môn Luyện từ và câu lớp 5, tôi đưa ra bàn bạc trong ban giám hiệu. Sau khi đã thống nhất trong ban giám hiệu, vào buổi họp giáo vụ đầu tiên chuẩn bị năm học mới, tôi triển khai quan điểm chỉ đạo trong giáo vụ, cụ thể hơn đối với tổ trưởng tổ 5 về mục tiêu và cách thức thực hiện. Nhiệm vụ của tổ trưởng sẽ truyền đạt tới các thành viên trong tổ. Việc làm đó để thống nhất quan điểm chỉ đạo và phối kết hợp giữa ban giám hiệu, tổ trưởng và giáo viên trong công việc. Mặt khác cũng để giáo viên nhận thức được nâng cao được hiệu quả giảng dạy tức là giúp cho giáo viên vững vàng chuyên môn. Đó là điều đồng chí giáo viên nào cũng luôn hướng tới. 2.1. Lập kế hoạch chỉ đạo việc dạy phân môn Luyện từ và câu lớp 5 Để xây dựng được kế hoạch, tôi đã dựa vào chương trình, nội dung, mục tiêu của phân môn Luyện từ và câu kết hợp với chương trình Bồi dưỡng thường xuyên giáo viên tiểu học; đọc kĩ các công văn hướng dẫn nhiệm vụ năm học. Kế hoạch phải đảm bảo thực hiện đúng mục tiêu môn học, đúng nhiệm vụ năm học của các cấp lãnh đạo và phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của nhà trường. Tháng 8: + Giáo viên nghiên cứu nội dung, chương trình và phương pháp dạy môn Tiếng Việt trong đó chú trọng phân môn Luyện từ và câu. + Nhà trường mở lớp Bồi dưỡng nâng cao về ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và cách tìm kiếm thông tin trên Internet. + Nghiên cứu và học tập tài liệu trong chương trình Bồi dưỡng thường xuyên giáo viên tiểu học: Modun TH 15 – Một số phương pháp dạy học tích cực ở tiểu học. + Thống nhất kế hoạch xây dựng chuyên đề trong năm học; Dự kiến tiết dạy chuyên đề, người thực hiện chuyên đề. + Lên danh mục đồ dùng dạy học, sách tham khảo, sách nghiệp vụ cần bổ sung. + Phân công giáo viên phụ trách môn, phân môn.Tổ trưởng giao cho đồng chí Mai Thị Thu Hà , là một đồng chí có nhiều năm kinh nghiệm và chuyên môn vững trong tổ. + Tham gia đầy đủ các buổi Bồi dưỡng chuyên môn do Phòng Giáo dục tổ chức. Tháng 9: 9/28
4. Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng phân môn Luyện từ và câu lớp 5. Lập được kế hoạch phù hợp song kế hoạch đó có đạt được hiệu quả thì rất cần người quản lí tổ chức thực hiện phù hợp. Để kế hoạch được triển khai đồng bộ và thống nhất thì cần thống nhất được quan điểm, nhận thức của các lực lượng tham gia trong kế hoạch. Đặc biệt khi triển khai kế hoạch cần tạo điều kiện để mỗi đồng chí giáo viên phát huy hết được năng lực của bản thân mình. Do vậy, vai trò của giáo viên hết sức quan trọng. Mặt khác, tổ chức thực hiện kế hoạch cần phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế ở trường mình. Cụ thể: + Về biện pháp dạy học chủ yếu trong tiết Luyện từ và câu, các đồng chí giáo viên trong tổ 5 đã nắm khá vững vàng. + 100% các lớp đều được trang bị về phương tiện dạy học hiện đại. + Song qua việc dự giờ và rút kinh nghiệm ở năm học trước, tôi thấy có đồng chí trong tổ sử dụng khá hiệu quả đồ dùng dạy học để phát huy tính tích cực của học sinh song vẫn còn một vài đồng chí còn lúng túng. + Vậy nên ngày từ đầu năm học, tôi thống nhất với tổ trưởng xây dựng chuyên đề “ Sử dụng hiệu quả đồ dùng dạy học để nâng cao chất lượng tiết Luyện từ và câu” và chuyên đề “ Phát huy tính tích cực của học sinh trong giờ Luyện từ và câu” Sau đó, rút kinh nghiệm và triển khai dạy đại trà ở các lớp. 2.3. Kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm Việc kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm là việc làm quan trọng, không thể xem nhẹ. Qua đó, giúp người quản lí tổng kết lại hiệu quả công việc và chỉ ra những việc chưa làm được hay chưa đạt hiệu quả cao để tìm ra biện pháp điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện nhà trường và mục tiêu của kế hoạch. Hình thức kiểm tra: + Kiểm tra qua dự giờ buổi sinh hoạt chuyên môn. + Kiểm tra qua biên bản sinh hoạt chuyên môn. + Kiểm tra qua dự giờ, kiểm tra vở học sinh. + Kiểm tra qua kế hoạch bài dạy của giáo viên. + Kiểm tra qua bài kiểm tra định kì của học sinh. Sau khi kiểm tra đánh giá một phần việc trong kế hoạch, tôi thường rút kinh nghiệm ngay. Rút kinh nghiệm về cách tổ chức, chỉ đạo của bản thân mình; Rút kinh nghiệm về công việc triển khai kế hoạch của tổ và công việc cụ thể của từ thành viên. Đồng thời suy nghĩ, bàn bạc, chỉ đạo để giải quyết ngay những vướng mắc hoặc những vấn đề nảy sinh và cũng tuyên dương kịp thời những cố gắng, những điểm tích cực đã đạt được trong quá trình thực hiện kế hoạch. 3. Chỉ đạo giáo viên tiếp tục nghiên cứu sách giáo khoa, sách tham khảo để 11/28
5. Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng phân môn Luyện từ và câu lớp 5. - Cách nối các vế câu ghép. - Nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ, bằng cặp từ hô ứng. 3.1.5. Văn bản - Liên kết các câu trong bài bằng cách lặp từ ngữ. - Liên kết các câu trong bài bằng cách thay thế từ ngữ. - Liên kết các câu trong bài bằng từ ngữ nối. 3.1.6. Ôn tập - Ôn tập về từ loại - Tổng kết vốn từ ở Tiểu học - Ôn tập về cấu tạo từ. - Ôn tập về câu. - Ôn tập về dấu câu. 3.2. Biện pháp dạy học chủ yếu 3.2.1. Cung cấp kiến thức mới Giáo viên tổ chức cho học sinh làm các bài tập ở phần Nhận xét theo các hình thức: - Trao đổi chung cả lớp. - Trao đổi từng nhóm. ( Nhóm 2 đến 5 học sinh tùy từng mức độ khó của yêu cầu mà giáo viên chia nhóm để học sinh trao đổi). - Tự làm cá nhân, qua đó, HS tự rút ra kết luận theo các điểm cần ghi nhớ về kiến thức. 3.2.2. Luyện tập và mở rộng vốn từ Giáo viên cho học sinh nhắc lại một số kiến thức(nếu cần), rồi tổ chức học sinh làm bài tập theo các hình thức trao đổi nhóm, thi đua giữa các nhóm, cá nhân.Chú ý: + Hướng dẫn học sinh tìm hiểu kĩ yêu cầu của đề bài. + Chữa mẫu cho học sinh một phần hoặc một bài để hướng dẫn cách làm. + Hướng dẫn học sinh làm vào vở (hoặc bảng nhóm, vở nháp, ) + Hướng dẫn học sinh tự kiểm trahoawcj đổi bài để bạn kiểm tra. + Hướng dẫn học sinh chữa bài tập để rút kinh nghiệm chung và củng cố kiến thức, kĩ năng cần đạt. Qua việc kiểm tra, chúng tôi đã giúp giáo viên có cái nhìn tổng quan nhưng rất cụ thể về nội dung chương trình và các phương pháp dạy học chủ yếu phân môn Luyện từ và câu lớp 5. Từ đó, giáo viên chủ động hơn trong việc hệ thống, xây dựng, thiết kế bài giảng sao cho phát huy cao nhất vốn kiến thức học sinh đã có để chủ động chiếm lĩnh kiến thức mới dưới sự tổ chức của thầy cô 13/28
6. Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng phân môn Luyện từ và câu lớp 5. + Phát huy tính tích cực cho học sinh trong tiết Luyện từ và câu. + Phát huy vốn kiến thức sẵn có của học sinh để xây dựng bài mới trong tiết Luyện từ và câu. + Vận dụng linh hoạt phương pháp dạy Luyện từ và câu nhằm đạt hiệu quả thiết thực. 5. Chỉ đạo ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin, thiết bị dạy học hiện đại, đồ dùng học tập vào dạy Luyện từ và câu Ngày nay, sử dụng thiết bị dạy học hiện đại như máy tính, máy chiếu, máy đa vật thể vào dạy học đã khá quen thuộc với đại đa số giáo viên. Song việc sử dụng thế nào cho hiệu quả thì không phải đồng chí nào cũng làm được. Xác định được điều đó nên ngày từ đầu tôi đã chỉ đạo thống nhất trong mỗi buổi sinh hoạt chuyên môn, việc xây dựng một bài giảng điện tử phải hết sức chú trọng. Và bài giảng điện tử phân môn Luyện từ và câu cũng như vậy. Những hình ảnh, video được sử dụng trong bài dạy thường sẽ là ngữ liệu để giáo viên khai thác mở rộng vốn từ hoặc để giúp học sinh có thêm vốn kiến thức để thực hiện yêu cầu trong sách giáo khoa. Hoặc có những bài để hình thành kiến thức như phần ghi nhớ thì ngữ liệu trong phần nhận xét của bài mới chỉ đưa ra một phần nhỏ thì giáo viên cần có sự chuẩn bị thêm ngữ liệu để học sinh hoàn thiện kiến thức cần ghi nhớ. Nội dung bổ sung sẽ được chuẩn bị trước trong các slide. Việc làm này sẽ giúp giáo viên chủ động nội dung giảng dạy, tiết kiệm được thời gian viết trên lớp và điều quan trọng là học sinh được tìm hiểu qua các ví dụ thực tế để phát hiện kiến thức chứ không phải là công nhận kiến thức. Sử dụng máy đa vật thể trong tiết Luyện từ và câu có thể dùng kết hợp với nhiều phương pháp khác nhau, chủ yếu để học sinh có thể chiếu bài tập thảo luận nhóm của mình rồi các em trình bày trước lớp. Qua đó, giáo viên cùng cả lớp sẽ được nhìn thấy rõ kết quả làm việc của nhóm học sinh trong lớp. Giáo viên cùng học sinh trong lớp sẽ chỉ rõ ra hiệu quả làm việc của các nhóm và sửa sai (nếu có). Hoặc sử dụng để chữa bài trong vở học sinh: Vừa giúp học sinh củng cố về kiến thức và giúp các em hoàn thiện hơn về cách trình bày.Việc sử dụng máy đa vật thể trong trường hợp nêu trên giúp giáo viên bao quát được nhiều nhóm học sinh và nhiều học sinh hơn, giúp học sinh trong lớp có điều kiện để học hỏi các bạn trong lớp nhiều hơn. Ngoài ra, việc nắm được nội dung chính của một số trang Web sẽ giúp ích rất nhiều cho giáo viên trong việc tiết kiệm thời gian tìm kiếm tư liệu để làm giàu thêm vốn kiến thức và tư liệu của mình. Sau đây là một số trang Website, tôi hướng dẫn giáo viên hay dùng: 15/28
7. Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng phân môn Luyện từ và câu lớp 5. chọn 2 trong 3 quan hệ từ cho trước để đặt câu rồi chữa chung ở lớp .Việc cắt giảm bài tập đồng dạng như trên nhằm giải quyết khó khăn về thời gian, làm cho giờ học bớt căng thẳng và đảm bảo hiệu quả dạy học thiết thực đối với các đối tượng học sinh trong lớp. Ví dụ: Bài Mở rộng vốn từ: Thiên nhiên, bài tập 3: Dựa theo cách dùng từ ở mẩu chuyện trên, viết đoạn văn khoảng 5 câu tả một cảnh đẹp của quê em hoặc nơi em ở. Giáo viên có thể lựa gợi ý một số câu hỏi dành cho đối tượng học sinh gặp lúng túng khó khăn khi viết: Kể tên một số cảnh dẹp của quê em hoặc nơi em ở. Cảnh đẹp đó em thích nhất điều gì? Để tả được cảnh đẹp em sử dụng từ ngữ, hình ảnh thế nào? Đối với học sinh viết tốt. Các em có thể tả cảnh đẹp khác với bài viết trước, với học sinh khác các em sử dụng lại đoạn văn mà em đã viết nhưng cần thay những từ ngữ chưa hay bằng những từ ngữ gợi tả, gợi cảm hơn. 7. Chỉ đạo đổi mới dạy học thông qua một số trò chơi trong tiết Luyện từ và câu Dựa vào đặc điểm tâm lí học sinh tiểu học và chỉ đạo đổi mới dạy học, đổi mới hình thức tổ chức tạo hứng thú trong học tập thì trò chơi trong mỗi tiết học là cần thiết. Để tổ chức trò chơi trong mỗi tiết học, tôi luôn định hướng cho giáo viên phải xác định thông qua trò chơi để học sinh nắm bắt hoặc củng cố một đơn vị kiến thức nào, cần xác định mục tiêu trò chơi, xác định luật chơi, thời gian chơi, yêu cầu nhiều học sinh được tham gia chơi, trò chơi phải tạo được hứng thú học tập cho học sinh. Mỗi tiết học chỉ nên tổ chức một đến hai trò chơi. Sau đây là một số trò chơi, giáo viên lớp 5 trường tôi đã áp dụng trong tiết dạy Luyện từ và câu: 7.1. Trò chơi: Tiếp sức Trò chơi này thường được giáo viên áp dùng cho các tiết học Mở rộng vốn từ. Sau khi cho học sinh chuẩn bị trong thời gian 2 phút. Giáo viên tổ chức cho học sinh trả bài theo hình thức trò chơi “ Tiếp sức”. * Mục tiêu : Giúp học sinh củng cố mở rộng thêm từ, tích luỹ được vốn từ. Giúp học sinh phát huy tính chủ động và tự tin . * Chuẩn bị: Chia lớp thành bốn đội. Mỗi đội cử ba bạn đại diện nhóm của mình. * Thời gian : 3 phút * Luật chơi – Cách chơi: Giáo viên giao việc cho các đội trong thời gian 3 phút, học sinh thứ nhất ghi vào các từ đúng theo yêu cầu thuộc chủ điểm sau đó chuyển phấn cho học sinh thứ hai ghi tiếp cứ thế cho hết thời gian. Hết thời gian các đội trình bày. Đội nào tìm được nhiều từ đúng thì đội đó thắng. Nếu số từ đúng như nhau thì sẽ tính thời gian tham gia chơi. 17/28
8. Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng phân môn Luyện từ và câu lớp 5. * Mục tiêu : Giúp học sinh nắm vững, hiểu nghĩa từ hoặc nghĩa thành ngữ, tục ngữ trong chủ điểm theo hình thức trò chơi. Giúp học sinh phát huy tính tự tin và nhanh nhẹn. * Chuẩn bị: Giáo viên sẽ lấy tinh thần xung phong của học sinh cả lớp. Chọn từ 3 đến 5 đôi. (Tùy thuộc nội dung từng bài) * Thời gian : 2 phút * Luật chơi – Cách chơi: Giáo viên giao cho học sinh hoặc cho học sinh bốc thăm những từ giấy có ghi nội dung câu thành ngữ, tục ngữ hoặc tờ giấy có ghi nghĩa của các câu đó. Trong thời gian nhanh nhất, học sinh sẽ ghép thành đôi của mình rồi xếp theo thứ tự. Đôi nào xếp nhanh nhất và đúng thì đôi đó sẽ xếp thứ nhất và cứ như vậy để xếp giải. Ví dụ: Bài Mở rộng vốn từ: Công dân. Bài tập 2: Tìm nghĩa ở cột A thích hợp với mỗi cụm từ ở cột B: A B Điều mà pháp luật hoặc xã hội công nhận cho người dân được hưởng, được Nghĩa vụ công dân làm, được đòi hỏi. Sự hiểu biết về nghĩa vụ và quyền lợi Quyền công dân của người dân đối với đất nước. Điều mà pháp luật hay đạo đức bắt buộc người dân phải làm đối với đất Ý thức công dân nước, đối với người khác. Giáo viên sẽ chuẩn bị 3 tờ giấy có ghi nội dung từng phần cột A và 3 tờ giấy ghi nội dung từng phần cột B (Kích thước và màu sắc các từ giấy như nhau). Gọi tinh thần xung phong của 6 học sinh. Cả lớp và giáo viên sẽ làm trọng tài. 7.4. Trò chơi: Rung chuông vàng Trò chơi này thường được sử dụng trong bài ôn tập hoặc phần củng cố của bài. * Mục tiêu: Giúp học sinh củng cố kiến thức kiến thức được ôn tập hoặc vừa được tìm hiểu.Giúp học sinh phát huy tính kỉ luật và xử lí nhanh. * Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị sẵn nội dung phù hợp với yêu cầu của 19/28
9. Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng phân môn Luyện từ và câu lớp 5. a) Xếp các tiếng sau đây thành những nhóm từ đồng nghĩa: đỏ, trắng, xanh, hồng, điều, bạch, biếc, đào, lục, son. b) Tìm các tiếng cho trong ngoặc đơn thích hợp vào mỗi ô trống: - Bảng màu đen gọi là bảng - Mắt màu đen gọi là mắt - Ngựa màu đen gọi là ngựa . - Mèo màu đen gọi là mèo - Chó màu đen gọi là chó - Quần màu đen gọi là quần (đen, thâm, mun, huyền, ô, mực) Giáo viên tổ chức cho học sinh làm bài cá nhân, sau đó tổ chức trả bài dưới hình thức trò chơi để học sinh tham gia hào hứng hơn khi có sự thi đua giữa các tổ, nhóm. Phần a), học sinh trả bài theo hình thức trò chơi Tìm đôi. Phần b, học sinh trả bài theo hình thức trò chơi Rung chuông vàng, ở phần này giáo viên nên đổi thứ tự các câu so với sách giáo khoa. Giáo viên có thể bổ sung câu : Các từ trong ngoặc đơn là các từ thuộc nhóm từ nào? A.Từ đồng âm B. Từ đồng nghĩa C. Từ nhiều nghĩa Sau khi trả bài, giáo viên khắc sâu chốt kiến thức. Bài 2: Đọc bài văn: Chữ nghĩa trong văn miêu tả Giáo viên gọi 3 học sinh đọc nối tiếp, cả lớp theo dõi. Bên cạnh đó, giáo viên chuẩn bị một số hình ảnh minh họa để bật lên hình ảnh so sánh trong bài giúp học sinh cảm nhận được tài quan sát và cách dùng từ, sử dụng biện pháp so sánh của tác giả. Bài 3: Từ gợi ý của bài văn trên, em hãy đặt câu theo một những yêu cầu dưới đây: a) Miêu tả một dòng sông, dòng suối hoặc một dòng kênh. b) Miêu tả đôi mắt của một em bé. c) Miêu tả dáng đi của Với yêu cầu bài 3, tùy theo trình độ của học sinh, giáo viên cho học sinh viết một hoặc hai câu trong thời gian từ 2-3 phút. Sau đó, giáo viên tổ chức cho học sinh chữa bài. Một vài học sinh sẽ nêu câu, nhận xét về nội dung, diễn đạt, cách dùng từ. Trên cơ sở cách chữa bài chung, giáo viên cho học sinh chữa bài 21/28