Bài giảng Tiếng Việt Lớp 5 (Luyện từ và câu) Sách Kết nối tri thức - Bài 25, Tiết 2: Biện pháp điệp từ, điệp ngữ

Nội dung text: Bài giảng Tiếng Việt Lớp 5 (Luyện từ và câu) Sách Kết nối tri thức - Bài 25, Tiết 2: Biện pháp điệp từ, điệp ngữ

1. Khởi động
2. Tìm từ được lặp lại nhiều lần trong bài hát: “Vui đến trường”
3. Tiếng Việt BÀI 25: TIẾNG ĐÀN BA-LA-LAI-CA TRÊN SÔNG ĐÀ ( TIẾT 2) LUYỆN TỪ VÀ CÂU: BIỆN PHÁP ĐIỆP TỪ, ĐIỆP NGỮ
4. Bài 1: Đọc bài ca dao dưới đây và trả lời câu hỏi. Người ta đi cấy lấy công Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề Trông trời, trông đất, trông mây Trông mưa, trông nắng, trông ngày, trông đêm Trông cho chân cứng đá mềm Trời yên biển lặng mới yên tấm lòng a.Từ trông được lặp lại mấy lần? b.Việc lặp lại từ đó có tác dụng gì? G: Nhấn mạnh người nông dân có nhiều nỗi lo về công việc đồng áng.
5. a.Từ trông được lặp lại mấy lần? 9 lần b.Việc lặp lại từ đó có tác dụng gì? -> Nhấn mạnh rằng: Nỗi lo thấp thỏm triền miên suốt ngày suốt đêm của người nông dân từ lúc cấy đến lúc thu hoạch. -> Nhấn mạnh: Người nông có nhiều mối lo ngổn ngang về đồng áng mong muốn được mùa. -> Nhấn mạnh: Nỗi lo nhiều bề của người nông dân về thời tiết mong thời tiết thuận lợi đến lúc thu hoạch. Nhấn mạnh người nông dân có nhiều nỗi lo về công việc đồng áng. Nhờ sự lặp lại nhiều lần như vậy đã gây chú ý cho người đọc, nó nhấn mạnh những kinh nghiệm cấy cầy của nhà nông được ông cha ta đúc kết và truyền lại cho con cháu đến tận ngày nay
6. Bài 2: Từ nào được lặp lại trong câu tục ngữ dưới đây ? Việc lặp lại từ đó có tác dụng gì ? Học ăn, học nói, học gói, học mở. Việc lặp lại từ học nhằm nhấn mạnh trong đời sống con người có nhiều thứ cần phải học hỏi: học cách ăn ở, giao tiếp, ứng xử cho lịch sự, tế nhị, văn minh
7. Ghi nhớ: Điệp từ, điệp ngữ là biện pháp lặp lại từ ngữ để nhấn mạnh nội dung được nói đến.
8. Đọc đoạn thơ sau đây và trả lời câu hỏi: Trời xanh đây là của chúng ta Núi rừng đây là của chúng ta Những cánh đồng thơm mát Những ngả đường bát ngát Những dòng sông đỏ nặng phù sa (Trích Đất Nước – Nguyễn Đình Thi) + Từ hoặc cụm từ nào được lặp lại trong đoạn thơ trên ? +Việc lặp lại từ hoặc cụm từ đó có tác dụng gì ? * Các từ và cụm từ được lặp lại: + Cụm từ được lặp lại: Đây là của chúng ta. + Từ được lặp lại: Những + Tác dụng nhằm nhấn mạnh chủ quyền của đất nước ta. => Lặp lại 1 từ ta gọi là điệp từ, lặp lại 2 từ (cụm từ) trở lên ta gọi là điệp ngữ.
9. Bài 3: Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi. Tôi đạp vỡ màu nâu Bầu trời trong quả trứng Bỗng thấy nhiều gió lộng Bỗng thấy nhiều nắng reo Bỗng tôi thấy thương yêu Tôi biết là có mẹ a.Từ bỗng xuất hiện mấy lần trong đoạn thơ? b.Việc lặp lại nhiều lần từ bỗng có tác dụng gì? Chọn đáp án đúng. A.Nhấn mạnh niềm vui của chú gà con vì được mẹ yêu thương B. Nhấn mạnh niềm vui của chú gà con vì được ra khỏi quả trứng C.Nhấn mạnh sự tươi đẹp của thiên nhiên mà chú gà con quan sát được D.Nhấn mạnh sự ngỡ ngàng của chú gà con trước những điều mới mẻ.
10. Ngoài việc sử dụng điệp từ, điệp ngữ trong thơ để nhấn mạnh nội dung cần nói đến thì em còn cảm nhận như thế nào khi đọc câu thơ có sử dụng điệp từ, điệp ngữ ? - Làm cho câu văn câu thơ hay hơn, giúp em liên tưởng về sự vật được miêu tả cụ thể hơn. - Sử dụng điệp từ trong thơ có tác dụng nhấn mạnh, làm diễn đạt thêm hay, gợi sự liên tưởng độc đáo.
11. Bài 4: Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi. Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre, anh hùng lao động ! Tre, anh hùng chiến đấu! - Từ nào được lặp lại ở tất cả các câu trong đoạn? Tre - Việc lặp lại từ đó có tác dụng gì? Việc lặp lại từ tre nhằm làm nổi bật hình ảnh cây tre và giá trị, đóng góp của tre đối với người dân Việt Nam.
12. Bài 4: Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi. Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tang, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre, anh hùng lao động ! Tre, anh hùng chiến đấu! Hãy tìm thêm trong đoạn văn còn có một số từ khác được tác giả dùng lặp lại nhiều lần? Tác dụng của chúng? -Từ được tác giả dùng lặp lại nhiều lần như giữ, anh hùng. Tác dụng: nhấn mạnh giá trị của cây tre trong việc giữ làng, giữ nước.
13. VẬN DỤNG Đọc 2 đoạn văn sau và trả lời câu hỏi.
14. Em hãy cho biết, ở 2 đoạn văn trên: đoạn văn nào đang mắc phải lỗi lặp từ ngữ còn đoạn văn nào sử dụng BP điệp từ điệp ngữ ? Vì sao ? + Đoạn văn tả cảnh sông Hồng sử dụng điệp từ điệp ngữ (Việc lặp lại từ ngữ để nhấn mạnh tầm quan trọng của con sông – Đó là cảnh vật gắn liền với người dân địa phương, cảnh sắc con sông làm đẹp cho quê hương ..) + Đoạn văn tả con vật mắc lỗi lặp ngữ âm ( tên gọi đối tượng miêu tả được lặp lại nhiều lần khiến câu văn, đoạn văn giảm sức biếu cảm đồng thời sự lặp lại của từ ngữ không có tác dụng nhấn mạnh nội dung cần nói đến ) Em có cách nào để sửa lỗi lặp ngữ âm đó không ? Sử dụng các đại từ thay thế để tránh lặp từ
15. VẬN DỤNG Hãy sửa lỗi lặp từ trong đoạn văn?
16. Chúc các em học tốt!E d i t : R u b y