SKKN Một số biện pháp rèn kĩ năng sống qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh Tiểu học

Nội dung text: SKKN Một số biện pháp rèn kĩ năng sống qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh Tiểu học

1. Một số biện pháp rèn kĩ năng sống qua HĐGDNGLL cho học sinh Tiểu học cần thiết đặc biệt đối với trẻ tiểu học, khi bắt đầu đi học cũng là lúc trẻ bắt đầu tiếp xúc với xã hội, rất cần hoàn thiện và phát triển các kĩ năng sống cho riêng mình. Chính những kĩ năng sống các em tiếp nhận đượcnhững năm đầu tiên đi học sẽ theo các em suốt cả cuộc sống sau này. Nếu ngay từ tiểu học các em đã có được những kĩ năng tốt, cuộc sống sau này sẽ rộng mở với các em hơn. Nếu ngược lại sau này các em sẽ rất khó khăn để sửa chữa những kĩ năng không tốt và gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Vì vậy việc dạy kỹ năng sống cho học sinh giúp các em biết làm chủ bản thân, thích ứng và biết cách ứng phó trước những tình huống khó khăn trong cuộc sống hàng ngày. Rèn cách sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình, đảm bảo mục tiêu giáo dục KNS cho học sinh trong cộng đồng; Mở ra cơ hội, hướng suy nghĩ tích cực và tự tin, tự quyết định và lựa chọn những hành vi đúng đắn. Việc giáo dục kỹ năng sống góp phần giải quyết tình trạng trẻ thụ động, không biết ứng phó trong những hoàn cảnh nguy cấp, không biết cách tự bảo vệ bản thân trước nguy hiểm, thậm chí không biết cách tìm kiếm sự giúp đỡ Bên cạnh đó, các bài học về kỹ năng sống sẽ giúp trẻ hình thành những kĩ năng tâm lý - xã hội cơ bản giúp cho cá nhân tồn tại và thích ứng trong cuộc sống. Đó là những kỹ năng chúng ta phải biết để có được sự điều chỉnh, ứng xử phù hợp với những thay đổi diễn ra hằng ngày, hàng giờ. Qua học tập và rèn luyện các kỹ năng sống các em sẽ cảm nhận, thấu hiểu và trân trọng những giá trị căn bản của cuộc sống. Kỹ năng sống là những trải nghiệm có hiệu quả nhất, giúp giải quyết hoặc đáp ứng các nhu cầu cụ thể trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của con người. Là những kỹ năng tâm lý – xã hội cơ bản giúp cho cá nhân tồn tại và thích ứng trong cuộc sống, giúp cho cá nhân vững vàng trước cuộc sống có nhiều thách thức nhưng cũng nhiều cơ hội trong thực tại hay nói ngắn gọn. Kỹ năng sống đơn giản là tất cả điều cần thiết chúng ta phải biết để có được khả năng thích ứng với những thay đổi diễn ra hằng ngày trong cuộc sống.Kỹ 5 ___ /13
2. Một số biện pháp rèn kĩ năng sống qua HĐGDNGLL cho học sinh Tiểu học Cuộc sống hiện đại về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, khoa học kỹ thuật, môi trường khí hậu ở trong nước và trên thế giới đang vận động hết sức khẩn trương và chứa đựng nhiều yếu tố khôn lường. Để sống, hội nhập và góp phần tích cực cho cuộc sống cá nhân và cộng đồng tốt đẹp hơn, con người nói chung và học sinh nói riêng không thể không quan tâm đến việc rèn luyện kỹ năng sống nhằm thích ứng với mọi biến động của hoàn cảnh. Hiện nay, đa số học sinh sống trong hai môi trường có hoàn cảnh khác nhau: một là các em được sự quan tâm chăm sóc quá sức chu đáo của phụ huynh vì sống trong gia đình ít con, hoàn cảnh kinh tế ổn định; hai là những em sống trong gia đình với nhiều lo toan cho cuộc mưu sinh, phụ huynh bỏ mặc con cái. Môi trường hoàn cảnh khác nhau ấy lại thường c ng mang đến cho các em một thiếu sót lớn trong từng bước trưởng thành, đó là kĩ năng sống. Như chúng ta đã biết : Mục tiêu của giáo dục tiểu học là nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kỹ năng cơ bản, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Yêu cầu về nội dung giáo dục tiểu học phải đảm bảo cho học sinh có hiểu biết đơn giản, cần thiết về tự nhiên, xã hội và con người; có kỹ năng cơ bản về nghe, đọc, nói, viết và tính toán; có thói quen rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh; có hiểu biết ban đầu về nghệ thuật. Tuy nhiên, nội dung giáo dục trong các nhà trường tiểu học trong thời gian qua còn xem trọng việc dạy chữ, chưa chú trọng đúng mức dạy làm người, nhất là việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. 2 . THỰC TRẠNG CỦA VIỆC GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC: Nước ta hiện nay chọn cách đưa kỹ năng sống vào một số môn học. Bộ sách hướng dẫn dạy kỹ năng sống dành cho giáo viên đã được đưa vào tập huấn và khuyến khích các trường giảng dạy trong những năm học qua theo kiểu lồng 7 ___ /13
3. Một số biện pháp rèn kĩ năng sống qua HĐGDNGLL cho học sinh Tiểu học đã được chú trọng nhiều hơn. Và từ thực tế cho thấy hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đã thực sự đi vào chiều sâu đã có tác dụng thiết thực đến việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. 3. CÁC BIỆN PHÁP GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC: Trên thực tế, có nhiều phương pháp, nhiều cách thức để thực hiện giáo dục KNS cho học sinh. Một trong những phương pháp hữu ích và thân thiện nhất để rèn KNS cho học sinh đó là giáo dục thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp. Xác định vai trò quan trọng của hiệu trưởng nhà trường trong việc rèn kỹ năng sống cho học sinh nên trong những năm học qua đồng thời với việc áp dụng các hoạt động giáo dục trong các tiết học chính khóa còn chú trọng chuyên sâu vào các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Vì theo tâm sinh lý của học sinh tiểu học thì đây là con đường dễ tiếp cận và mau thích nghi nhất. Với kinh nghiệm thực tiễn áp dụng tôi nhận thấy một số biện pháp mà người lãnh đạo nhà trường cần làm để thực hiện nhiệm vụ rèn kỹ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp như sau: Biện pháp 1: Phải xác định mục tiêu, hƣớng đi cho các hoạt động giáo dục để đảm bảo đúng yêu cầu cấp học. Như chúng ta đã biết : Hoạt động ngoài giờ lên lớp giúp rèn kĩ năng sống hiệu quả. Đó là: củng cố tăng cường nhận thức; bồi dưỡng thái độ, tình cảm và hình thành hệ thống kỹ năng, hành vi. Nắm được những nhiệm vụ này sẽ giúp ta có định hướng đi đúng đắn, phù hợp. Vì vậy trong từng nhiệm vụ tôi đã vận dụng và tổ chức các hình thức hoạt động như sau: - Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp giúp học sinh bổ sung, củng cố và hoàn thiện tri thức đã được học trên lớp; giúp các em có những hiểu biết mới. Những tri thức học sinh thu được trong giờ lên lớp là tri thức cơ bản nhất, hiện đại nhất. Nếu không được củng cố, bổ sung thì những tri thức đó khó có thể 9 ___ /13
4. Một số biện pháp rèn kĩ năng sống qua HĐGDNGLL cho học sinh Tiểu học Nhiệm vụ rèn luyện kĩ năng, hành vi: Thói quen hành vi và kĩ năng chỉ được hình thành thuận lợi khi các em có điều kiện tham gia các hoạt động. Trong khi tham gia các hoạt động các em sẽ gặp những tình huống cụ thể của cuộc sống buộc phải tự tìm cách giải quyết bằng trí tuệ và sức lực của mình. Từ đó giúp các em hiểu, biết cách làm và cách tự điều chỉnh hành vi cho phù hợp với chuẩn mực. - Thực hiện giáo dục biết ơn thầy cô, nhà trường đã tổ chức cho các em tham gia viết bài cảm nghĩ về thầy cô nhân ngày 20/11. - Tổ chức giáo dục chấp hành Luật Giao thông thường xuyên vào đầu tuần dưới sân trường, để GD việc chấp hành pháp luật và rèn kỹ năng sống có quy tắc, có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội cho HS. Với nhiệm vụ hình thành hệ thống kỹ năng, hành vi là nhiệm vụ nhằm rèn cho học sinh những kỹ năng thực hiện các công việc lao động đơn giản, các kỹ năng sáng tạo nghệ thuật, thực hiện các bài thể dục, các trò chơi, các hành vi ứng xử đối với mọi người trong gia đình, trong nhà trường và trong xã hội hoặc biết tự thể hiện bản thân trước tập thể. Một số hoạt động cụ thể đã được tổ chức như: Tổ chức các hội thao nhân ngày 20/11. Tạo điều kiện cho các em tự thể hiện với vai trò khả năng, năng khiếu và mạnh dạn trước tập thể. Tổ chức các phong trào trong nhà trường và tham gia các cấp như Thể thao. Tổ chức hướng dẫn học sinh chải răng giữ gìn sức khỏe. Ngoài việc lồng ghép vào các bài học, nhà trường còn tạo điều kiện cho các em tham gia thực tế như kỹ năng chăm sóc sức khỏe bảo vệ bản thân bằng cách hướng dẫn các em cách rửa tay đúng quy định và tổ chức cho các em tự rửa tay hàng ngày, mang khẩu trang để phòng chống dịch bệnh 11 ___ /13
5. Một số biện pháp rèn kĩ năng sống qua HĐGDNGLL cho học sinh Tiểu học PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ I/ KẾT LUẬN: Việc tổ chức rèn kỹ năng sống cho hoc sinh thông qua giáo dục ngoài giờ lên lớp được thực hiện thời gian qua và kết quả đem lại rất khả quan: Học sinh tự tin hơn và có được một số kiên thức và kỹ năng cơ bản để phục vụ bản thân, hợp tác và chia sẻ II/ KIẾN NGHỊ: Để việc nâng cao chất lượng rèn kĩ năng sống cho học sinh ở trường Tiểu học đạt hiệu quả, tôi có một số kiến nghị, đề xuất sau: - Đối với chính quyền các cấp: Đề nghị tập trung đầu tư hơn nữa về cơ sở vật chất cho các đơn vị trường học, gắn kế hoạch đầu tư cơ sở vật chất với kế hoạch phát triển kinh tế xã hội ở địa phương. - Đối với các đơn vị trường học: Cần coi trọng công tác giáo dục rèn kĩ năng sống cho học sinh, coi đây là động lực chính để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Trên đây là một vài ý kiến của tôi trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học. Những ý kiến của tôi đưa ra có thể còn nhiều hạn chế. Tôi rất mong nhận được sự góp ý quý báu của Hội đồng xét duyệt Sáng kiến kinh nghiệm c ng các đồng nghiệp để tôi có được những kinh nghiệm giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh Tiểu học trong nhà trường đạt hiệu quả tốt hơn. Xin trân trọng cám ơn Hội đồng và các bạn đồng nghiệp đã dành thời gian để nghe (đọc) bài viết này của tôi. Hà Nội, ngày 6 tháng 4 năm 2017 T«i xin cam ®oan ®©y lµ s¸ng kiÕn kinh nghiÖm do m×nh viÕt kh«ng sao chÐp néi dung cña ng•êi kh¸c 13 ___ /13