SKKN Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trò chơi trong dạy học tập đọc Lớp Một

Nội dung text: SKKN Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trò chơi trong dạy học tập đọc Lớp Một

1. Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trò chơi trong dạy học tập đọc lớp Một. - Rèn kỹ năng đọc ngắt, nghỉ giọng đúng chỗ cho học sinh. - Tổ chức linh hoạt trò chơi học tập. 1. Biện pháp thứ nhất: Giáo viên cần chuẩn bị chu đáo cho tiết học. Mỗi tiết Tập đọc muốn đạt hiệu quả cao thì yêu cầu đối với người giáo viên là phải có sự chuẩn bị bài chu đáo, lập kế hoạch dạy học chi tiết, chuẩn bị những đồ dùng cần thiết. Khi dạy bất kì một bài Tập đọc nào, bao giờ tôi cũng dành một khoảng thời gian nhất định để tìm hiểu về tác giả, hoàn cảnh sáng tác, tìm hiểu nội dung, ý nghĩa của bài mà tác giả muốn gửi gắm trong tác phẩm. Đọc bài một vài lần để tìm hiểu cách đọc, dự đoán trước các tình huống có thể xảy ra để lập kế hoạch dạy học phù hợp. Đối với các bài Tập đọc học thuộc lòng ở lớp 1 thì chủ yếu là thơ, do vậy trước khi dạy tôi luôn tìm hiểu cách ngắt nhịp thơ, cách gieo vần, thể loại thơ, để từ đó xây dựng kế hoạch, lựa chọn hình thức tổ chức sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Giáo viên có nghiên cứu kĩ bài trước thì mới cảm nhận được cái hay, cái đẹp, cái hồn của tác phẩm mà tác giả muốn gửi gắm trong bài và phần giảng bài của giáo viên mới hấp dẫn, thu hút học sinh hứng thú với bài học. Để chuẩn bị cho việc đọc, trước hết giáo viên hướng dẫn học sinh ngồi đọc sao cho đúng tư thế. Khi ngồi đọc cần phải ngồi ngay ngắn, khoảng cách tứ mắt đến sách nên nằm trong khoảng từ 30 - 35 cm, cổ và đầu thẳng, phải thở sâu và thở ra chậm để lấy hơi, học sinh phải bình tĩnh, tự tin, không vội vàng đọc ngay. Học sinh cần đọc to, rõ ràng. Khi đọc thành tiếng, học sinh có thể đọc cho mình hoặc cho người khác hoặc cả hai. Đọc cùng với phát biểu trong lớp là hai hình thức giao tiếp trước đám đông đầu tiên của trẻ em nên giáo viên phải coi khâu chuẩn bị để đảm bảo sự thành công, tạo cho các em sự tự tin cần thiết. Khi đọc thành tiếng, giáo viên cho các em hiểu rằng đọc không chỉ cho mình, cho cô giáo mà là cho tất cả. Kĩ năng đọc là một kĩ năng phức tạp đòi hỏi quá trình luyện tập lâu dài. Đối với học sinh lớp 1, việc rèn luyện kĩ năng kĩ năng phải tính từ điểm xuất phát đầu tiên: luyện đọc từng con chữ ghi âm, ghi vần tiến tới luyện đọc từng tiếng, từng từ, từng câu Ở lớp 1 giáo viên cần dành nhiều thời gian cho học sinh luyện tập đọc thông thạo văn bản trước khi kết hợp tìm hiểu nội dung văn bản. Song lưu ý nếu trình độ học của học sinh chưa tốt, các em đọc chưa lưu loát văn bản: Mục đích cuối cùng của việc đọc là để thông hiểu văn bản. Có nhiều cấp độ tạo nên sự thông hiểu toàn bộ nội dung văn bản: hiểu nghĩa của từ ngữ, nghĩa của câu, của đoạn, của toàn văn bản. Ngay ở mức độ đọc thầm việc phát lại các thông tin thành âm thanh ngôn ngữ vẫn được thực hiện trong trí não người đọc. Vì thế người bên ngoài không thể nghe được các âm thanh này. Cơ chế trên cho ta thấy có thể dạy cho học sinh từ việc luyện đọc thành tiếng thành thạo chuyển dần sang tập đọc nhẩm và đọc thầm, đọc to cho 5/30
2. Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trò chơi trong dạy học tập đọc lớp Một. + Bống đã làm gì để giúp mẹ nấu cơm? + Bống đã làm gì khi mẹ đi chợ về ? Việc chuẩn bị bài kỹ của học sinh như vậy nên ở trên lớp dưới sự gợi mở, dẫn dắt, hướng dẫn của giáo viên, học sinh sẽ đọc đúng, tiến tới đọc hay, các em chủ động trong việc nắm bắt nội dung bài đọc, phát huy được tính tích cực, chủ động của học sinh trong tiết học. Qua thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy rằng để dạy thành công một tiết Tập đọc, truyền thụ được kiến thức một cách khoa học, sâu sắc giáo viên cần chuẩn bị kỹ những việc sau: + Soạn bài cụ thể, chi tiết thể hiện rõ hoạt động của thầy, của trò. Xây dựng được các phương pháp dạy học truyền thống kết hợp với các phương pháp, phương tiện dạy học hiện đại một cách linh hoạt để giờ dạy nhẹ nhàng và đạt hiệu quả. + Nắm chắc yêu cầu rèn đọc ở từng bài. Đọc kĩ bài tập đọc sắp dạy, trao đổi học tập cách dạy của đồng nghiệp, dự kiến các tình huống học sinh sẽ mắc phải và cách sửa các tình huống đó. + Tìm hiểu kĩ nội dung bài để hiểu được các biện pháp nghệ thuật tác giả đã dùng, từ đó xác định cách đọc đối với từng đoạn, từng bài để thể hiện đúng tình cảm của từng bài. + Nắm vững hệ thống câu hỏi trong bài tập đọc, đưa ra thêm những câu hỏi dẫn dắt để giúp học sinh phân tích, khai thác nội dung. + Soạn bài trên giáo án PowerPoint trình chiếu các slide phù hợp với nội dung bài học. Tự quay hoặc tham khảo một số tư liệu phục vụ cho bài học. 2. Biện pháp thứ hai: Giáo viên cần đọc mẫu diễn cảm bài thơ. Đọc mẫu của giáo viên vô cùng quan trọng vì muốn học sinh đọc đúng, đọc hay giáo viên phải giới thiệu mẫu đúng. Lời đọc mẫu của giáo viên nhằm định hướng cho học sinh đọc đồng thời giúp học sinh nhận thức đúng nội dung bài học. Nếu là văn bản nghệ thuật còn có tác dụng khơi gợi hứng thú và sự tưởng tượng của học sinh - giúp các em dễ đi vào thế giới của tác giả, tác phẩm dưới một ánh sáng hấp dẫn hơn. Với văn bản nghệ thuật đọc mẫu của giáo viên là đọc diễn cảm. Còn văn bản thông thường đọc mẫu là đọc đúng. Yêu cầu đọc diễn cảm chưa đặt ra với học sinh lớp 1 nhưng việc đọc diễn cảm bài thơ của Giáo viên là cần thiết. Giáo viên biết khích lệ động viên thì học sinh sẽ bắt chước giọng đọc của Giáo viên. Người Giáo viên có giọng đọc tốt diễn cảm, chuẩn mực thì không có gì đáng ngại nếu như học sinh bắt chước thầy cô. * Đọc mẫu của GV bao gồm: 7/30
3. Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trò chơi trong dạy học tập đọc lớp Một. hàng xoan hoa xao xuyến nở Tóm lại, việc giáo viên đọc mẫu diễn cảm bài thơ là rất cần thiết vì muốn học sinh đọc đúng phải giới thiệu cho các em mẫu đúng. Lời đọc mẫu đúng và hay của giáo viên có tác dụng định hướng cách đọc cho học sinh, đồng thời giúp các em nhận thức đúng hơn nội dung bài đọc. Nếu bài đọc là một văn bản nghệ thuật thì lời đọc của giáo viên còn có ý nghĩa khơi gợi hứng thú và tưởng tượng của học sinh, làm cho các em dễ đi vào thế giới của tác phẩm và thấy tác phẩm dưới một ánh sáng hấp dẫn hơn. Giáo viên cần hướng dẫn để học sinh đọc sao cho phù hợp với nội dung chính của bài văn, bài thơ. Đọc mẫu diễn cảm bài thơ của giáo viên chính là cái đích, mẫu hình kĩ năng đọc mà học sinh cần đạt được. Do đó yêu cầu đọc thành tiếng của giáo viên phải đảm bảo chất lượng đọc chuẩn: đọc đúng, rõ ràng, trôi chảy, đọc đủ lớn, nhanh vừa phải và diễn cảm. Giáo viên phải ổn định trật tự, tạo cho học sinh tâm thế ngồi đọc, hứng thú nghe đọc và yêu cầu học sinh đọc thầm theo. Khi đọc, giáo viên đứng ở vị trí bao quát được cả lớp, không nên đi lại trong khi đọc, cầm sách mở rộng, đọc đủ lớn để em học sinh xa nhất cũng nghe rõ và thỉnh thoảng mắt phải rời sách nhìn lên học sinh nhưng không làm cho bài đọc bị gián đoạn. 3. Biện pháp thứ ba: Hướng dẫn đọc đúng tiếng, từ khó. Đọc đúng là sự tái hiện mặt âm thanh của bài đọc một cách chính xác, không có lỗi. Đọc đúng là đọc không thừa, không sót từng âm, vần, tiếng. Đọc đúng không phải thể hiện đúng ngữ âm chuẩn, tức là đọc chính âm. Nói cách khác là không đọc theo cách phát âm địa phương lệch chuẩn. Đọc đúng bao gồm việc đọc đúng các âm thanh (đúng các âm vị) ngắt nghỉ hơi đúng chỗ (đọc đúng ngữ điệu). Luyện đọc đúng phải rèn cho học sinh thể hiện chính xác các âm vị Tiếng Việt cụ thể như sau: a/ Đọc đúng phụ âm đầu: * Học sinh đọc sai “s” với “x”. “X” đọc là “xờ” không đọc là “sờ” “Xe ô tô” không đọc là “se ô tô” 9/30
4. Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trò chơi trong dạy học tập đọc lớp Một. luyện tập tốt nhất. Trong thực tế, học sinh hay đọc (nói) ngọng âm l thành n và ngược lại. Trước tiên, phải cho học sinh biết bộ phận phát âm chủ yếu của người là khoang miệng, lưỡi, lợi, môi, răng Muốn phát âm đúng, trước hết cần thấy sự giống nhau của hai âm này. - Điểm giống nhau: cả l và n đều là âm đầu lưỡi - lợi (hàm trên) - Điểm khác nhau: l là âm khe bên (âm xát), n là âm tắc. Muốn phát âm đúng thì âm l thì phải nâng mặt lưỡi cong lên, chặn luồng khí đi lên mũi, đồng thời hai bên lưỡi hạ xuống để luồng không khí từ phổi lên bên phải lách qua hai bên, cọ xát vào thành má, qua miệng mà thoát ra ngoài. Khi phát âm n, hai bên lưỡi phải áp sát vào hai bên miệng, đồng thời lưỡi con hạ xuống làm cho không khí từ phổi lên không hoàn toàn qua đường miệng mà phải có một phần qua mũi để thoát ra ngoài. Có cảm giác lưỡi hơi thụt về sau, đè xuống. Giáo viên phát âm l - n để học sinh phân biệt qua thính giác. Sau đó yêu cầu học sinh phát âm đúng l - n, phải tiến hành từng bước: từ luyện âm, luyện tiếng đến luyện câu, luyện đoạn, luyện bài. - Luyện phát âm từng âm l và n nhiều lần. - Luyện phát âm theo thứ tự: âm l trước, âm n sau, rồi đảo lại nhiều lần. - Tốc độ ban đầu phát âm chậm sau nhanh dần: n-ơ-nờ (nờ) na, no,nô, nơ Tiếp đó cho học sinh phát âm lo, la, lô, lơ - Giáo viên ghép từ vào văn cảnh để học sinh có ý thức đọc đúng, đọc hiểu. Ví dụ : Quả na - bao la Ăn no - lo lắng Nô nức - sông lô - Sau đó, tìm tư liệu là những câu thơ có l - n để luyện cho học sinh. + Lúa nếp là lúa nếp làng Lúa lên lớp lớp lòng nàng lâng lâng. + Lời nói chẳng mất tiền mua Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau. + Lên non mới biết non cao Nuôi con mới biết công lao mẹ hiền. + Một cây làm chẳng lên non Ba cây chụm lại lên hòn núi cao. + Con cò, con vạc, con nông Ba con cùng béo vặt lông con nào. Vặt lông con cốc cho tao 11/30
5. Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trò chơi trong dạy học tập đọc lớp Một. Cụ thể giáo viên hướng dẫn học sinh nối các thanh trong một phát âm: Má. Cho học sinh luyện tập và làm thao tác này nhanh hơn nhưng phải giữ đúng quy tắc: độ dài từ huyền đến nặng luôn dài hơn từ nặng đến sắc. Thanh ngã (~) sẽ được tạo thành. Sau đó cho học sinh phát âm chắc các tiếng có cùng thanh ngã cùng vần với tên gọi thanh. Bã, đã, giã, xã, hã Rồi đến chắp tiếng cùng thanh, cùng loại âm tiết với tên gọi thanh. Ví dụ: Ngỡ, khẽ, cũ, cỗ, giỗ Ở khâu luyện phát âm đúng này chúng ta nên dùng biện pháp làm mẫu thật nhiều lần với đủ loại âm tiết để học sinh có sự tự điều chỉnh trong quá trình phát âm theo. d/ Đọc đúng ngữ điệu. Giáo viên giúp học sinh đọc đúng bao gồm cả đúng tiết tấu, ngắt hơi, nghỉ hơi, ngữ điệu câu. Ngữ điệu là hiện tượng phức tạp, có thể tách ra thành những yếu tố cơ bản có quan hệ với nhau: chỗ nghỉ, trọng tâm, âm điệu, âm nhịp và âm sắc. Dạy đọc đúng ngữ điệu là dạy cho học sinh làm chủ những yếu tố ấy. Đọc đúng ngữ điệu nói chung, ngắt giọng đúng nói riêng vừa là mục đích của dạy đọc thành tiếng vừa là phương tiện giúp học sinh chiếm lĩnh nội dung dạy học. Ở khâu này, giáo viên dựa vào nghĩa, vào quan hệ ngữ pháp giữa các tiếng để hướng dẫn học sinh ngắt hơi cho đúng. Lưu ý khi đọc không được hướng dẫn tách từ ra làm hai. Ví dụ: Bài Ngưỡng cửa- Sách Tiếng Việt 1- Tập 2- trang 109 Không được đọc như sau: “ Nơi/ này/ ai cũng/ quen Ngay từ/ thời /tấm bé” - Không tiếng “là” như câu thơ: Ví dụ: Bài : Quà của bố- Tiếng Việt 1- Tập 2- trang 121 Không đọc: Bố em là/ bộ đội Như vậy, các ví dụ về lỗi đã nêu ra ở trên đều là những chỗ cần ngắt giọng. Nên trước khi dạy một bài tập đọc cụ thể giáo viên cần dự tính những chỗ học sinh ngắt giọng sai để xác định được điểm cần luyện ngắt giọng. Ví dụ : Bài “Cái Bống” Cái Bống là cái bống bang Khéo sảy, khéo sàng cho mẹ nấu cơm. - Theo dự tính học sinh sẽ ngắt nhịp Cái Bống/ là/ cái bống bang Khéo sảy,/ khéo sàng cho mẹ /nấu cơm. 13/30
6. Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trò chơi trong dạy học tập đọc lớp Một. giáo viên cần hướng dẫn học sinh quan sát tranh để học sinh tìm được từ đúng phù hợp với nội dung tranh. Sau đó học sinh phát âm tiếng, đánh vần, phân tích tiếng, từ mà học sinh hay mắc lỗi. Giáo viên nên cho học sinh tìm các cặp tiếng, từ như : lòng tốt- nòng súng; nước non- lon giã cua hoặc nói câu có cả tiếng có âm l và n như: Bác thợ nề đang ăn một quả lê/ Bé nói năng thật là lễ phép. Ngoài ra, giáo viên còn sưu tầm thêm một số hình ảnh để học sinh tìm từ và luyện đọc. núi non lon ton quạt nan lan can cây chanh bức tranh cặp sách xách túi 15/30
7. Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trò chơi trong dạy học tập đọc lớp Một. quyển sách viên gạch chong chóng cải xoong Để sửa cách phát âm sai cho học sinh phải mất nhiều thời gian đòi hỏi cả giáo viên và học sinh đều phải kiên trì và cố gắng. Không chỉ luyện đọc cho học sinh trong các giờ tập đọc mà phải kết hợp luyện trong tất cả các môn khác.Ví dụ tích hợp với các môn học khác: Khi học môn Đạo đức, Tự nhiên và Xã hội, Toán giáo viên thường gọi những học sinh đọc chậm đứng lên đọc yêu cầu của đầu bài nhằm giúp các em mạnh dạn, ghi nhớ mặt chữ qua đó sẽ giúp các em đọc đúng, đọc nhanh trong môn Tập đọc. Ngoài ra ngay cả trong lúc giao tiếp, ngoài ra giáo viên cần tạo cho học sinh sự tự tin vì thực tế những em này rất ngại đọc bài trước lớp. Giáo viên phân công những em học sinh đọc tốt kèm học sinh này giúp các em tập phát âm trong những lúc ra chơi. Giáo viên cần kết hợp với phụ huynh, hướng dẫn phụ huynh giúp con sửa những lỗi phát âm sai. 4. Biện pháp thứ tư: Rèn kĩ năng đọc ngắt, nghỉ giọng đúng cho học sinh. Thơ là tiếng nói của tình cảm, là sự phản ánh con người và thời đại một cách cao đẹp, thơ rất giàu chất trữ tình. Vì vậy khi đọc thơ cần thể hiện được tình cảm của tác giả gửi gắm trong từ, từng dòng thơ, nhịp thơ để truyền cảm xúc đến người nghe. Vì vậy đọc thơ phải đọc đúng dòng thơ, vần thơ, thể thơ để thể hiện sắc thái, tình cảm. Khi dạy bài tập đọc là thơ thì một công việc không thể thiếu được đối với giáo viên và học sinh đó là ngắt nhịp câu thơ. Thực tế cho thấy học sinh mắc lỗi ngắt nhịp. Học sinh tìm được trong bài có những dấu câu thì ngắt 17/30
8. Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trò chơi trong dạy học tập đọc lớp Một. Ví dụ : Hoa sen Trong đầm/ gì đẹp/ bằng sen Lá xanh, bông trắng/ lại chen nhị vàng. Nhị vàng/ bông trắng /lá xanh Gần bùn mà chẳng/ hôi tanh mùi bùn. Qua bài thơ giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp của hoa sen. Hương sen thơm ngan ngát, thanh khiết. Một loài hoa gần bùn mà không lẫn mùi bùn. Nói tóm lại, đọc đúng tiếng, từ, câu; ngắt giọng đúng là yêu cầu, mục đích của việc dạy Tập đọc là phương tiện để phát triển ngôn ngữ cho học sinh. 5. Biện pháp thứ năm: Tổ chức linh hoạt trò chơi học tập. Điều đặc biệt đối với trẻ em trò chơi đóng vai trò quan trọng trong sinh hoạt, bước vào nhà trường, trẻ em làm quen với hoạt động học tập với những yêu cầu cao hơn. Trong tiết học mà giáo viên biết sử dụng kết hợp hình thức trò chơi trong học tập sẽ đạt hiệu quả cao. Chính vì vậy trò chơi được sử dụng trong các tiết dạy học có tác dụng tích cực nhằm làm thay đổi hình thức học tập. Thông qua trò chơi không khí lớp học trở nên thoải mái, dễ chịu. Việc tiếp thu kiến thức của học sinh trở nên tự nhiên, nhẹ nhàng và hiệu quả hơn. Trò chơi học tập cần có yêu cầu: + Chơi để đạt mục đích học tập nào? Ngoài giải trí còn có mục đích cũng cố tri thức, kĩ năng học tập. + Nội dung học tập phải gắn với các tri thức và kĩ năng của một nhóm học hoặc một lĩnh vực tri thức, kỹ năng nào đó. Nói cách khác khi sáng tạo ra trò chơi thì người giáo viên cần dựa vào các kiến thức và kĩ năng của môn học. + Trò chơi học tập cần có luật chơi rõ ràng đơn giản, dễ nhớ, dễ thực hiện không đòi hỏi thời gian dài. Trò chơi học tập thường diễn ra thời gian ngắn, phù hợp với trình độ học sinh. Muốn đạt được điều đó, giáo viên cần biết khơi ngợi sự hứng thú, hào hứng cho các em trong mỗi tiết học. Trò chơi học tập là hình thức hầu hết học sinh nào cũng thích, cũng muốn được tham gia. Đây là hình thức học tập gây hứng thú cho học sinh nhất mà đạt hiệu quả cao vì nó phù hợp với tâm lí lứa tuổi Tiểu học “Học mà chơi- Chơi mà học”. Vì vậy, khi dạy các 19/30
9. Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trò chơi trong dạy học tập đọc lớp Một. - Luyện trí nhớ tốt, tác phong ứng xử nhanh nhẹn, chính xác và ý thức nỗ lực của từng người trong nhóm (tổ) khi đọc thành tiếng từng câu thơ (khổ thơ) theo yêu cầu nêu ra. b/ Chuẩn bị: - HS học thuộc bài thơ (hoặc khổ thơ) đã nêu yêu cầu học thuộc lòng ở lớp. - Lập hai nhóm (tổ) chơi có số người bằng nhau; giáo viên (hoặc một học sinh) làm trọng tài; xác định bài học thuộc lòng để chuẩn bị phiếu “ thả thơ’ - Các phiếu “thả thơ” (bằng giấy hoặc bằng bìa mỏng, hình chữ nhật): mỗi phiếu ghi một câu thơ đầu của từng khổ thơ 4, 5 chữ (hoặc 1,2 từ đầu của mỗi câu thơ lục bát) trong bài đã học thuộc lòng. Ví dụ 1: Bài Làm anh (Tiếng Việt 1, tập 2, trang 139) cần làm 4 phiếu ghi 4 dòng thơ đầu của mỗi khổ thơ như dưới đây: Phiếu 1: Làm anh khó đấy Phiếu 2: Khi em bé khóc Phiếu 3 Mẹ cho quà bánh Phiếu 4 Làm anh thật khó c/ Cách chơi: - Trọng tài nêu cách chơi và quy định “luật chơi” + Mỗi lượt chơi gồm 2 nhóm (tổ) có số người bằng phiếu “thả thơ” đã chuẩn bị cho mỗi bài. Mỗi nhóm cử một nhóm trưởng để điều hành việc “thả thơ” của nhóm mình. Hai nhóm trưởng bắt thăm( hoặc oẳn tù tì) để giành quyền “thả thơ” trước (VD nhóm A giành được quyền này.) + Hai nhóm đứng đối diện và cách nhau khoảng 2m. Mỗi người trong nhóm A cầm một tờ phiếu (giữ kín); sau khi nghe trọng tài hô “bắt đầu”, nhóm A cử một người đưa (thả) ra một tờ phiếu cho một bạn bất kì ở nhóm kia (nhóm B). Bạn ở nhóm B nhận phiếu phải đọc thuộc cả khổ thơ (hoặc cả câu thơ lục bát gồm 2 dòng) có câu (từ) ghi trên phiếu, nêu đọc đúng sẽ được thưởng một bông hoa . Khi nhóm A “thả” xong hết số phiếu, trọng tài tính tổng số bông hoa của cả nhóm và ghi lại. + Đổi lại nhóm “thả thơ” (nhóm B), chơi tương tự như trên, sau đó tính tổng số bông hoa của nhóm (nhóm B). - Lưu ý thêm về “luật chơi”: + Chỉ được “thả” từng phiếu và “thả” cho mỗi bạn đối diện một lần (không “thả” nhiều phiếu một lúc và không “ thả” nhiều lần phiếu cho một bạn). 21/30
10. Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trò chơi trong dạy học tập đọc lớp Một. + Câu hỏi hàng ngang số 2: Gồm 8 chữ cái - Điền vào chỗ chấm: “ Anh em như thể tay chân. Anh em .hai thân vui vầy” (Đáp án: hòa thuận). + Câu hỏi hàng ngang số 3: Gồm 7 chữ cái - Con hãy cho biết đây là lá cờ của nước nào ? (Đáp án: Việt Nam) + Câu hỏi hàng ngang số 4: Gồm 5 chữ cái: “ Chim gì biểu tượng hòa bình Cả nhân loại chúng mình đều mến yêu” (Đáp án: Bồ câu) + Câu hỏi hàng ngang số 5: Gồm 7 chữ cái - Các chú bộ đội bảo vệ biên giới để mang lại cuộc sống như thế nào cho mọi người? (Đáp án: bình yên) + Câu hỏi hàng ngang số 6: Gồm 5 chữ cái: Hồ Gươm là cảnh đẹp ở đâu? (Đáp án: Hà Nội ). + Câu hỏi hàng ngang số 7: Gồm 5 chữ cái: Nghe nhạc và điền từ vào chỗ chấm. Ai yêu bằng Bác Hồ Chí Minh (Đáp án: Nhi đồng ). + Câu hỏi gợi ý ở ô chữ hàng dọc: Hòa bình 5.4.Trò chơi: Đọc thơ truyền điện. Giáo viên có thể sử dụng trò chơi này trong các bài thơ có yêu cầu học thuộc lòng. a/ Mục tiêu: - Rèn kĩ năng đọc thuộc nhanh câu thơ trong bài đã học thuộc lòng ở sách giáo khoa Tiếng Việt. Luyện trí nhớ và phản xạ nhanh nhạy, kịp thời. b/ Chuẩn bị: - Giáo viên dự kiến thời điểm chơi (cuối tiết Tập đọc – Học thuộc lòng thời gian chơi (khoảng bao nhiêu phút) và cách chơi (theo nhóm hay tổ, hoặc theo dãy bàn học). Từ đó, cho học sinh ngồi tại chỗ theo khu vực hay kê bàn ghế để 2 nhóm quay mặt vào nhau (hoặc đứng thành 2 hàng đối diện). c/ Cách chơi: - Giáo viên nêu tên bài thơ (đã học thuộc lòng) sẽ đọc truyền điện, sau đó hướng dẫn cách chơi và nêu yêu cầu: + 2 nhóm (tổ, dãy, bàn) cử đại diện bắt thăm (hoặc “oẳn tù tì”) để giành quyền đọc trước. + Đại diện nhóm đọc trước (A) sẽ đứng lên đọc câu thơ đầu tiên của bài rồi chỉ định thật nhanh “ truyền điện” một bạn bất kì của nhóm đối diện (B). bạn được chỉ định phải đứng dậy thật nhanh để đọc tiếp những câu thơ tiếp theo của khổ thơ đó; nếu đọc đúng và trôi chảy thì sẽ được chỉ định ngay một bạn ở nhóm kia (A) đọc tiếp câu thơ thứ nhất của khổ thơ tiếp cứ như vậy cho đến hết bài. Ví dụ : Bài thơ: Gửi lời chào lớp Một (Tiếng Việt 1, tập 2- trang162 ) đọc như sau: 23/30
11. Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trò chơi trong dạy học tập đọc lớp Một. + Từng nhóm thi sẽ lần lượt lên bảng đứng thành hàng ngang quay mặt về phía các bạn trong lớp; mỗi em cầm một cuốn SGK đã mở sẵn trang có bài văn sẽ thi đọc để theo dõi. + Khi nghe giáo viên hô lệnh “bắt đầu”, em số 1 (đầu hàng bên phải hoặc bên trái) phải đọc câu thứ nhất của bài một cách rõ ràng, chính xác và nhanh; dứt tiếng cuối cùng của câu thứ nhất, em số 2 (cạnh em số) mới được đọc tiếp câu thứ hai, cứ như vậy cho đến em cuối cùng của nhóm; nếu chưa hết bài, câu tiếp theo lại đến lượt em số 1 đọc – em số 2 đọc cho đến hết bài văn thì dừng lại. Giáo viên tính và ghi bảng thời gian đọc bài của nhóm. + Học sinh phạm phải các tường hợp sau sẽ bị trừ thi đua: đọc sai lẫn hay thừa thiếu tiếng trong câu; đọc tiếp câu sau, khi người đọc câu văn trước chưa xong; đọc vượt quá 1 câu theo quy định - Giáo viên cho từng nhóm thi đọc, tính thời gian và tính thi đua theo nhóm “đọc tiếp sức” (mỗi câu văn đọc đúng yêu cầu đã nêu, được 1 bông hoa; không cho hoa các trường hợp vi phạm nói trên). - Giáo viên cùng cả lớp nhận xét, chọn và tuyên dương nhóm “đọc tiếp sức” nhanh nhất, giỏi nhất; có thể gợi ý học sinh rút kinh nghiệm cho những lần chơi sau. Qua thực tế với kinh nghiệm dạy học, với tất cả sự tâm huyết của mình bản thân tôi đã tìm tòi, tự trau dồi chuyên môn, rút kinh nghiệm bản thân trong việc thực hiện một số giải pháp rèn kĩ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc và tổ chức linh hoạt trò chơi. VI. KẾT QUẢ Để có những đánh giá mang tính khoa học, khách quan, tôi đã tiến hành thực hiện cho học sinh bài kiểm tra trước và sau khi áp dụng sáng kiến: “Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trò chơi trong các tiết Tập đọc ở lớp Một”. Kết quả như sau: Trên thực tế giảng dạy việc tổ chức trò chơi học tập đã tạo hứng thú và thu hút nhiều học sinh tham gia. Giáo viên biết sử dụng đúng lúc, đúng chỗ, các trò chơi học tập có tác dụng tích cực tạo chất lượng cao cho bài học. Chúng ta cũng nên tránh tổ chức trò chơi lặp đi lặp lại trong tiết học gây sự nhàm chán cho học sinh. Tuỳ theo tiết học giáo viên có thể vận dụng linh hoạt tổ chức trò chơi cho từng phần bài dạy của mình thì hiệu quả giờ dạy đạt hiệu quả. Sau khi tiến hành dạy thực nghiệm với giáo án, bài giảng PowerPoint, tôi tiến hành kiểm tra học sinh kết quả thu được như sau: 25/30