Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh Lớp 4

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh Lớp 4

1. øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4 chó träng viÖc cã ph­¬ng ph¸p d¹y tËp ®äc sao cho tiÕt häc hay, ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n. 3, Qua c¸ch häc cña häc sinh. Ngay từ đầu năm học, khi mới nhận lớp 4 ở tr­êng tiÓu häc, quËn Thanh Xu©n thông qua những giờ Tập đọc và qua bài khảo sát chất lượng đọc đầu tháng 9 tôi thấy có một thực trạng là : + Một số học sinh đọc chưa rõ ràng, rành mạch, chậm, đôi lúc còn ng¾c ngø dừng lại ở những tiếng khó đánh vần, đọc còn nhỏ chưa tự tin. + Phát âm chưa chuẩn; nhầm lẫn giữa l và n; s và x; tr và ch + Đa số các em ngắt nghỉ hơi không đúng chỗ + Chưa hiểu được một số từ thông thường. + Khi đọc thầm với yêu cầu chia đoạn của bài học sinh chưa làm được. + Chưa biểu hiện cảm xúc vào bài đọc. + Chưa hiểu được ý trong câu hay đoạn vừa đọc. + Ch­a n¾m ®­îc néi dung bµi häc. + Do ®Æc ®iÓm t©m lý løa tuæi c¸c em cßn nhá, ®ang ë ®é tuæi m¶i ch¬i thÝch t×m hiÓu nh÷ng ®iÒu míi l¹ nh­ng sù rÌn luyÖn vÒ t­ duy ng«n ng÷ ch­a cao, ch­a cã sù kiªn tr× häc tËp. Qu¸ tr×nh nhËn thøc th­êng g¾n víi nh÷ng h×nh ¶nh, ho¹t ®éng cô thÓ, nªn viÖc b¾t c¸c em chó ý vµo bµi häc chØ b»ng s¸ch gi¸o khoa sÏ g©y sù nhµm ch¸n kh«ng muèn häc. 4, VÒ ph­¬ng tiÖn, ®å dïng. TËp ®äc lµ m«n ®ßi hái nhiÒu ®Õn kÜ n¨ng thùc hµnh. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh thùc hµnh ®­îc tèt, c¸c em ph¶i ®­îc ®äc nhiÒu, ®­îc quan s¸t qua tranh, ¶nh, c©u hay ®o¹n v¨n b¶n ®­îc h­íng dÉn trùc tiÕp qua c¸c kÝ hiÖu vµ cã sù hç trî vÒ ®å dông trùc quan ®Ñp, h×nh ¶nh râ rµng sÏ ph¸t huy ®­îc tÝnh tÝch cùc chñ ®éng, s¸ng t¹o vµ kh¬i dËy sù høng thó cña c¸c em. Trong thùc tÕ t«i thÊy: - Nguån s¸ch cña c¸c em cßn qu¸ Ýt. - Th­ viÖn cña tr­êng ch­a phong phó, ch­a thu hót häc sinh. - Tranh ¶nh dïng cho c¸c bµi häc qu¸ Ýt ái, chñ yÕu c¸c em ®­îc rÌn luyÖn b»ng bµi ®äc cña s¸ch gi¸o khoa - C¸c c©u v¨n dµi hay ®o¹n v¨n cÇn luyÖn ®äc hÇu hÕt c¸c em chØ ®­îc h­íng dÉn trùc tiÕp trªn s¸ch gi¸o khoa lµ chÝnh nªn hiÖu qu¶ cña viÖc ®äc ch­a cao. 5/32
2. øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4 Tổ chức cho học sinh luyện đọc to dưới hình thức đọc cá nhân (đọc trong nhóm, cặp, đọc trước lớp), tăng cường hình thức đọc cá nhân. Tăng cường hình thức đọc nối tiếp để luyện được nhiều học sinh đọc to. §Ó hç trî cho viÖc ®äc to ®­îc hiÖu qu¶, gi¸o viªn cã thÓ ®­a ®o¹n v¨n b¶n cÇn ®äc nµy vµo c¸c slide tr×nh chiÕu gióp häc sinh chó ý h¬n. Tuy nhiªn theo tõng bµi, tõng ®o¹n v¨n b¶n ®Ó ®­a lªn slide cho phï hîp tr¸nh sù l¹m dông CNTT kh«ng phï hîp. 2- Luyện đọc đúng. a, §äc ®óng chính âm Tiếng Việt (©m, tõ, khã). Ở lớp 4, yêu cầu này đã được giảm nhẹ hơn so với lớp 1, 2 , 3. Tuy nhiên với lớp đọc yếu, việc luyện đọc đúng chính âm vẫn là yêu cầu cần thiết vì các em phát âm chưa chuẩn, dễ lẫn. Chẳng hạn : + Lá trầu đọc thành ná trầu ( lẫn lộn giữa l và n) + Giã gạo đọc thành dã gạo ( lẫn lộn giữa gi và d) + Sáng nay đọc thành xáng lay ( lẫn lộn giữa s và x ; l và n) Những âm này thường có ở bất kì bài tập đọc nào. Nh­ng nÕu chØ cho HS ph¸t ©m m¸y mãc tøc lµ nh×n SGK th× hiÖu qu¶ kh«ng cao. Cßn nÕu ghi lªn b¶ng nÕu qu¸ nhiÒu tõ hoÆc tõ khã viÕt nh­ c¸c tiÕng n­íc ngoµi sÏ mÊt nhiÒu thêi gian ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn tr×nh vµ hiÖu qu¶ tiÕt häc. Vì vậy t«i ®­a c¸c tõ khã ®äc lªn c¸c trang tr×nh chiÕu trªn phÇn mÒm Power Point qua mµn h×nh réng sÏ tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian ®ång thêi thu hót sù chó ý vµ g©y høng thó trong giê häc. Khi h­íng dÉn c¸c em ®äc t«i vÉn th­êng kÕt hîp h­íng dÉn tØ mØ c¶ phÇn ®äc ©m trong tõ (®èi víi nh÷ng häc sinh ®äc yÕu vµ ngäng ©m), t«i làm mẫu trước sau đó cho các em phát âm theo ở tháng đầu tiên của năm học. Ví dụ: + Âm l : Khi phát âm, đầu lưỡi chạm hàm ếch, bật âm + Âm n : Đầu lưỡi thẳng, áp mặt lưỡi lên hàm ếch, bật âm + Âm x : Phát âm nhẹ + Âm s : Là phụ âm đầu lưỡi. Khi phát âm đầu lưỡi nâng lên tạo khe hở, bật âm qua răng môi. + Âm r : Khi phát âm cần uốn lưỡi, đẩy hơi mạnh, tạo độ rung cần thiết + Những tiếng có thanh hỏi (?), thanh ngã (~) mà học sinh vẫn còn 1 số em đọc do ngọng lứa tuổi, tôi cũng sửa lỗi cho các em bằng cách làm mẫu như trên hoặc gọi học sinh khác làm mẫu – các em lắng nghe - đọc lại. 7/32
3. øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4 Đêm nay/ anh đứng gác ở trại.// Trăng ngàn và gió núi bao la / khiến lßng anh man mác nghĩ tới trung thu/ và nghĩ tới các em// (Trung thu độc lập – Thép Mới – TV4, tập 1) *Ví dụ 3: Mang theo truyện cổ/ tôi đi Nghe trong cuộc sống/ thầm thì tiếng xưa.// Vàng cơn nắng, trắng cơn mưa/ Con sông chảy/ có rặng dừa nghiêng soi.// (Truyện cổ nước mình, - Lâm Thị Mỹ Dạ - TV4, tập 1) *VÝ dô 4: trong bµi “C¸nh diÒu tuæi th¬” (T¹ Duy Anh, TV4, tËp 1), t«i thiÕt kÕ ng¾t giäng l«gic qua c©u v¨n dµi nh­ sau: Tôi đã ngửa cổ suốt một thời mới lớn / để chờ đợi một nàng tiên áo xanh bay xuống từ trời / và bao giờ cũng hi vọng / khi tha thiết cầu xin:”Bay đi diều ơi! Bay đi! 3. Rèn đọc diễn cảm: Đọc diễn cảm là hình thức đọc có ngữ điệu phù hợp với nội dung văn bản nhằm truyền cảm được nội dung bài đọc đến với người nghe. Đọc diễn cảm được thực hiện trên cơ sở đọc đúng, đọc lưu loát, trôi chảy rồi sử dụng ngữ điệu khi đọc (ng¾t giäng biÓu c¶m). Ngữ điệu đọc diễn cảm bao gồm các yếu tố sau: - Ngắt nghỉ đúng, nhịp điệu phù hợp với nội dung, cường độ đọc (nhấn mạnh hay lướt nhẹ), âm lượng đọc (to hay nhỏ) giọng đọc (lên cao hay xuống thấp) và thay đổi sắc thái giọng đọc. - Còng t­¬ng tù víi c¸ch ng¾t giäng logic, ë phÇn nµy t«i còng sö dông c¸c slide tr×nh chiÕu víi nh÷ng hiÖu øng ®¬n gi¶n. Riªng phÇn thÓ hiÖn c­êng ®é ®äc vµ c¸c ®o¹n cÇn thÓ hiÖn sù thay ®æi s¾c th¸i biÓu c¶m dïng kÝ hiÖu g¹ch ch©n, ®æi mµu ph«ng ch÷ sau ®ã b»ng c¸c hiÖu øng cho xuÊt hiÖn lÇn l­ît trªn slide thay v× ph¶i mÊt thêi gian viÕt b¶ng b»ng phÊn võa tèn c«ng mµ kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Ví dụ về một số bài đọc thực hành trên lớp: a. Ngắt nghỉ để bộc lộ được ý tứ, nội dung bài học: 9/32
4. øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4 Em cu tai ngủ trên lưng mẹ ơi! (®äc cao giọng ở từ “mẹ ơi”) (Khúc hát ru nh÷ng em bÐ lín trªn l­ng mÑ- NguyÔn Khoa §iÒm, TV4, tËp 2) Có phá hết vòng vây đi không? (cao giọng ở: “đi không”?) (Dế Mèn bênh vực kẻ yếu – Tô Hoài – TV4, tập 1) ®. Thay đổi giọng đọc để thể hiện những sắc thái tình cảm, đa dạng như vui vẻ, hóm hỉnh, lo lắng, buồn phiền, hờn giận, chế giễu, trìu mến, phẫn nộ Chẳng hạn: Đọc bài thơ: Mẹ ốm (Trần Đăng Khoa- TV 4, tập 1) Mọi hôm mẹ thích vui chơi Hôm nay mẹ chẳng nói cười được đâu Lá trầu khô giữa cơi trầu Truyện Kiều gấp lại trên đầu bấy nay Cánh màn khép lỏng cả ngày Ruộng vườn vắng mẹ cuốc cày sớm trưa Nắng mưa từ những ngày xưa Lặn trong đời mẹ đến giờ chưa tan Khắp người đau buốt nóng ran Mẹ ơi cô bác xóm làng đá thăm Người cho trứng, người cho cam Và anh y sĩ đã mang thuốc vào Sáng nay trời đổ mưa rào Nắng trong trái chín, ngọt ngào bay hương Cả đời đi gió đi sương Bây giờ mẹ lại lần giường tập đi Mẹ vui con có quản gì Ngâm thơ, kể chuyện, rồi thì múa ca Rồi con diễn kịch giữa nhà Một mình co sắm cả ba vai chèo. 11/32
5. øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4 - TÝ ti th«i! (giäng hån nhiªn)– Ga-vrèt nãi. Trong quá trình rèn đọc diễn cảm, tôi rèn cho các em kỹ năng sử dụng các kí hiệu trong bài đọc, chẳng hạn: (/) ngắt nhanh (//) nghỉ hơi lâu (-): nhấn giọng ↑: cao giọng ↓: thấp giọng Ví dụ: Hai người bột tỉnh dần/, nhận ra bạn cò thì lạ quá, / kêu lên: - Ôi ↑, chính là anh đã cứu chúng tôi đấy ư ↑? Sao trông anh khác thế ↑? - Có gì đâu /, tại tớ nung trong lửa.// Bây giờ tớ có thể phơi nắng, phơi mưa hàng đời người. Nàng công chúa phục quá, / thì thào ↓ với chàng kị sĩ: - Thế mà chúng mình mới chìm xuống nước đã vữa ra.↓ (giäng nhá l¹i) Đất Nung đánh một câu cộc tuếch: - Vì các đằng ấy ở trong lọ thuỷ tinh mà. ( Chú Đất Nung - Nguyễn Kiên) - Lúc đầu khi học sinh chưa quen, chưa nhớ tôi dùng các kí hiệu đưa vào các câu, đoạn văn, thơ rồi hỏi học sinh: “Kí hiệu đó cần đọc như thế nào?” Để học sinh nhớ các kí hiệu tôi cho học sinh làm bài tập: - Em hãy đọc đúng , diễn cảm theo kí hiệu trong đoạn văn trên để thể hiện sự ngạc nhiên, khâm phục khi gặp lại Đất Nung và sự thẳng thắn chân thành , bộc tuệch của Đất Nung. Sau khi học sinh đã nhớ được các kí hiệu trên, ở mỗi bài tập đọc phần hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm, sau khi chọn đoạn cần đọc, tôi cho một học sinh đọc cả đoạn, cả lớp theo dõi, tìm cách ngắt, nghỉ, nhấn giọng và giọng đọc của đoạn sao cho phù hợp. Với cách làm này, chỉ sau một thời gian ngắn học sinh đã tự nhận ra cách đọc cho phù hợp với mỗi loại bài tập đọc khác nhau vµ cã thÓ ®­a ra ®­îc nhiÒu c¸ch ®äc kh¸c nhau trong cïng mét c©u v¨n ,®o¹n v¨n mµ v½n thÓ hiÖn ng÷ ®iÖu phï hîp víi v¨n c¶nh ®ã. Ch¼ng h¹n víi c©u v¨n sau: “ Tuæi th¬ cña t«i ®­îc n©ng lªn tõ nh÷ng c¸nh diÒu.” (C¸nh diÒu tuæi th¬, T¹ duy Anh, TV4, tËp 1) Häc sinh cña t«i ®· ng¾t nh­ sau: 13/32
6. øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4 Biện pháp øng dông CNTT ®Ó rÌn luyÖn cho học sinh đọc lưu loát là: trªn c¬ së c¸c trang tr×nh chiÕu ®· so¹n th¶o (®èi víi ®o¹n v¨n, th¬ hoÆc c©u v¨n, th¬) hoÆc dïng SGK (®èi víi c¶ bµi), một học sinh khá đọc trước- lớp đọc thầm, đọc nối tiếp từng đoạn theo nhóm - cặp. Trước khi đọc bài, học sinh phải có sự chuẩn bị trước ở nhà chẳng hạn như: xem trước bài đọc, với học sinh yếu tập đọc đi đọc lại nhiều lần lâu dần sẽ tạo thành thói quen, kỹ năng phản xạ đọc, việc đọc lưu loát sẽ ngày càng tiến bộ hơn. B. RÌn kÜ n¨ng ®äc thÇm: 1, Kh¸i niÖm: Đọc thầm là hình thức đọc không thành tiếng. Mục đích của đọc thầm là để hiểu. Hiệu quả của đọc thầm được đo bằng khả năng thông hiểu nội dung văn bản đọc. Do đó, xét về bản chất, nội dung bên trong, dạy đọc thầm chính là đọc hiểu. Lúc này quá trình đọc không chỉ là sự vận động của các cơ quan thị giác và cơ quan phát âm mà còn là sự vận động của trí tuệ. Kết quả đọc thầm phải giúp học sinh hiểu ý nghĩa của từ, cụm từ, câu đoạn, nội dung toàn bài. Tức là toàn bộ những gì mà học sinh đọc được. 2, Tổ chức quá trình đọc thầm. Kỹ năng đọc thầm phải được chuyển dần từ ngoài vào trong, từ đọc to đến đọc nhỏ rồi đọc mấp máy môi (không thành tiếng) cuèi cùng đọc hoàn toàn bằng mắt (đọc thầm). Giai đoạn cuối dùng mắt để di chuyển theo chữ trong văn bản. Ở lớp 4 kỹ năng đọc thầm sÏ chuyển sang giai đoạn cuối. Khi tổ chức đọc thầm cần tạo ra không khí làm việc yên tĩnh bằng cách thu hút sự chú ý của học sinh vào néi dung bài qua khâu giới thiệu bài tự nhiên mà hấp dẫn của giáo viên. Sau đó giao nhiệm vụ để định hướng rõ yêu cầu đọc thầm cho học sinh (đọc câu nào, đoạn nào, đọc để trả lời câu hỏi hay ghi nhí, thuộc lòng; đọc để trả lời câu hỏi tìm hiểu bài,®äc thÇm khi nghe c« gi¸o, nghe c¸c b¹n ®äc ). Tuy nhiªn, qu¸ tr×nh ®äc thÇm còng cã khi ®­îc kÕt hîp víi ®äc thµnh tiÕng. Häc sinh võa l¾ng nghe c« hoÆc b¹n ®äc võa theo dâi s¸ch gi¸o khoa, ®äc thÇm theo ®Ó c¸c ho¹t ®éng diÔn ra nhÞp nhµng, tr¸nh thêi gian “chÕt” trong giê häc. Cần kiểm tra kết quả đọc thầm bằng cách: Giới hạn thời gian để tăng dần tốc độ đọc thầm cho học sinh và tăng dần độ khó của nhiệm vụ (đọc lướt để tìm từ ngữ hay chi tiết, hình ảnh nhất định trong 2 phút, 1 phút; đọc lướt để nêu nội dung chính của đoạn, của bài trong 2 phút, 1 phút ). 15/32
7. øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4 Chẳng hạn với câu hỏi khó về kiểu bài tập tìm ý của câu trong SGK, ta có thể thay bằng bài tập trắc nghiệm sau: Đọc thầm và khoanh vµo ý ®óng trả lời câu hỏi: * Câu thơ: “ Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng cho biết điều gi? a. Đoàn thuyền đánh cá ra khơi lúc hoàng hôn b. Đoàn thuyền đánh cá ra khơi lúc bình minh c. Đoàn thuyền đánh cá trở về lúc bình minh. (Đoàn thuyền đánh cá – Huy Cận, TV4, tập 2 trang 58) * Em hiểu thế nào là: “Những em bé lớn trên lưng mẹ” (trong bài “ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” của Nguyễn Khoa Điềm – TV4, tập 2) a. Hàng ngày, người mẹ Tà Ôi thường địu em bé trên lưng khi làm việc, các em thường chơi, ngủ trên lưng mẹ. b. Vì các bà mẹ thường địu các em bé khi ru các em ngủ. * Em hiểu câu thơ: “ Vàng cơn nắng, trắng cơn mưa” như thế nào? a. Ông cha ta đã trải qua bao mưa nắng, qua thời gian để đúc rút những bài học kinh nghiệm cho con cháu. b. Sự vất vả của ông cha ta thời xưa. (Truyện cổ nước mình – Lâm Thị Mỹ Dạ - TV4, tập 1) * Trong bài “Hoa học trò” – (Xuân Diệu, TV2, tập 2) có câu hái khó trả lời với học sinh: - Tại sao tác giả lại gọi hoa phượng là “Hoa học trò”?. ChuyÓn thµnh c©u tr¾c nghiÖm sau: A. Vì hoa phượng nở vào mùa hè. B. Vì hoa phượng thường trồng trên sân trường, gần gũi, quen thuộc, gắn bó nhiều kỷ niệm với học trò. C. Vì hoa phượng gợi cảm giác vừa buồn lại vừa vui. * Hình ảnh trong đạn bom đổ nát, bừng tươi rụ ngói hồng” nói lên điều gì? Ghi dấu X vào trước ý đúng:  Nói lên tài trí, sức mạnh của nhân dân ta trong công cuộc dựng xây đất nước, bất chấp bom đạn của kẻ thù.  Nói lên cảnh đổ nát của những công trình đang xây dựng. * Hình ảnh những chiếc xe không có kính vẫn băng băng ra trận giữa bom đạn của kẻ thù gợi cho em cảm nghĩ gì? 17/32
8. øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4  Đọc chậm, giọng kể lể, đáng thương, nhấn mạnh các từ: Mất đi, thui thủi, ốm yếu, chẳng đủ, nghèo túng, đánh em, bắt em, vặt châm, vặt cánh ăn thịt em.  Đọc nhanh, lướt qua các động từ và tính từ chỉ hình dáng Nhà Trò và hành động của bọ nhện. Câu 2: Để hiện tấm lòng nghĩa hiệp của Dế Mèn, ở đoạn này cần đọc lời nói của Dế Mèn với Nhà Trò bằng giọng thế nào? a. Giọng mạnh mẽ, dứt khoát, thể hiện sự bất bình, nhấn giọng của từ: Xoè , đừng sợ, cùng với tôi đây, độc ác, cậy khoẻ ăn hiếp. b. Đọc chậm, giọng đều đều. Câu hỏi 3: Toàn bài đọc thế nào cho phù hợp với các nhân vật?  Đọc giọng đều đều. Ngắt nghỉ hơi đúng sau các dấu câu, giữa các cụm từ.  Đọc diễn cảm toàn bài. Thể hiện giọng đọc phù hợp với từng nhân vật. Chị Nhà Trß: giọng kể lể, yếu ớt. Giọng Dế Mèn: đoạn đầu: chậm đoạn sau: mạnh mẽ, dứt khoát thể hiện thái độ bất bình, kiên quyết. Nhấn giọng ở các từ gợi tả, gợi cảm. Ví dụ 2: Bài “Tre Việt Nam” (Nguyễn Du, TV4, tập1) Với yêu cầu về đọc của bài: Bài chia làm bốn đoạn, mỗi đoạn cần có giọng đọc cho phù hợp nội dung cảm xúc. Đọc trôi chảy toàn bài, ngắt nghỉ đúng nhịp điệu của câu thơ, đoạn thơ, nhấn giọng ở các từ ngữ gợi tả, gợi cảm. Để rèn đọc tốt tôi đưa ra phiếu với nội dung thảo luận như sau: Câu 1: Để thể hiện sự gắn bó lâu đời của Tre với người Việt Nam, ta phải đọc đoạn 1 thế nào?  Giọng đọc chậm, sâu lắng, nghỉ hơi ngân dài sau dấu chấm lửng ở dòng thơ thứ 3.  Giọng nhanh đều Câu 2: Để ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam, đoạn 2 và 3 ta phải đọc thế nào? a. Giọng sảng khoái. b. Giọng chậm rãi Câu 3: Muốn thể hiện hết sức sống lâu bền của Tre ta đọc đoạn 4 thế nào? • Giọng nhẹ nhàng, nhịp đều đặn ở các dấu phảy, tạo âm hưởng nối tiếp, dấu luyến như một bản nhạc. • Giọng nhanh, mạnh mẽ. Câu 4: Toàn bài đọc với giọng thế nào cho phù hợp? 19/32
9. øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4 D. Mét sè biÖn ph¸p kh¸c ®Ó cñng cè thªm cho viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc hiÓu qua CNTT: Để kết hợp rèn đọc được nhiều thời gian, tôi th­êng kÕt hîp c¸c quy tr×nh cña giê tËp ®äc b»ng c¸c slide hç trî nh­ sau: 1, PhÇn kiÓm tra bµi cò th­êng kÕt hîp víi giíi thiÖu bµi: C«ng nghÖ th«ng tin ®· hç trî ®¾c lùc cho viÖc chuyÓn t¶i mét c¸ch trùc quan sinh ®éng vµ hÊp dÉn ®Õn häc sinh víi ®å dïng d¹y häc minh ho¹ cho bµi gi¶ng. Ch¼ng h¹n viÖc kÕt hîp gi÷a kiÓm tra bµi cò vµ vµo bµi míi th«ng qua trß ch¬i: “§uæi h×nh – B¾t ch÷ - §o¸n tranh” ®­îc thùc hiÖn ë hai bµi “C¸nh diÒu tuæi th¬” vµ bµi “Ga-vrèt ngoµi chiÕn luü” mµ t«i ®· lµm: T«i dïng phÇn mÒm scan ¶nh ®­îc khai th¸c qua m¹ng Internet kÕt hîp víi c¸c hiÖu øng trong phÇn mÒm Power point xÕp chång c¸c miÕng ghÐp lµ c¸c h×nh ¶nh phï hîp víi néi dung liªn quan ®Õn bµi häc nh­ tranh trong bµi dïng ®Ó giíi thiÖu bµi ®­îc ghÐp chång lªn h×nh c¸c trß ch¬i d©n gian (C¸nh diÒu tuæi th¬) hoÆc h×nh ¶nh mét sè anh hïng thiÕu nhi ViÖt Nam trong kh¸ng chiÕn (Ga- vrèt ngoµi chiÕn luü) cã liªn quan ®Õn bµi häc míi lªn néi dung c¸c c©u hái kiÓm tra bµi cò ®Ó häc sinh lùa chän ch¬i, khi më hÕt c¸c trß ch¬i, tr¶ lêi hÕt c¸c c©u hái bµi cò sÏ më ra ®­îc bøc tranh bÝ mËt chÝnh lµ tranh trong bµi ®äc míi ®Ó giíi thiÖu bµi. H×nh thøc nµy kh«ng nh÷ng gióp ®¶m b¶o vÒ mÆt thêi gian mµ cßn cho hiÖu qu¶ lín thu hót häc sinh vµo bµi häc ngay tõ nh÷ng phót ®Çu tiªn bëi t©m lÝ häc trß lµ ­a t×m tßi kh¸m ph¸. 2, Dïng h×nh ¶nh minh ho¹ ®Ó gi¶i nghÜa tõ khã: HoÆc ®Ó minh ho¹ kh¾c s©u, lµm næi bËt träng t©m cña phÇn néi dung ®o¹n cÇn nãi ®Õn trong bµi b»ng tranh. NÕu chØ quan s¸t tranh nh­ s¸ch gi¸o khoa h×nh ¶nh mê nh¹t, thiÕu sù sèng ®éng dÔ g©y nhµm ch¸n, khã t­ëng t­îng. T«i dïng phÇn mÒm scan ¶nh khai th¸c tõ Internet qua c¸c hiÖu øng gióp t«i x©y dùng nh÷ng ®o¹n phim ®éng m« t¶ qu¸ tr×nh quan s¸t sù vËt, h×nh ¶nh rÊt trùc quan, cô thÓ vµ sinh ®éng t¹o ra sù ngì ngµng kÝch thÝch trÝ tß mß, ãc kh¸m ph¸ khiÕn c¸c em ch¨m chó theo dâi vµ t­ duy theo bµi häc ®¹t ®­îc sù tiÕp thu tèi ®a cña c¸c em. Ch¼ng h¹n nh­ ®Ó diÔn t¶ h×nh ¶nh në mét lo¹t, mét vïng, mét gãc trêi ®á rùc, mµu ®á cßn non, mµu t­¬i dÞu, mµu chãi läi cña hoa ph­îng t«i giíi thiÖu víi häc sinh c¸c h×nh ¶nh vÒ hoa ph­îng trªn c¸c sile. 21/32
10. øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4 + ChiÕn luü ®­îc dùng t¹m b»ng c¸c bao c¸t 3, Dïng phèi hîp gi÷a c¸c phÇn mÒm kh¸c ®Ó cñng cè bµi häc. Tuú theo tõng bµi cã thÓ chän c¸ch cñng cè linh ho¹t sinh ®éng nh­ ë bµi C¸nh diÒu tuæi th¬. T«i dïng phÇn mÒm scan ¶nh mét sè c¶nh th¶ diÒu, phèi hîp phÇn mÒm meda play vµ phÇn mÒm c¾t ®o¹n nh¹c sao cho c¶nh th¶ diÒu tr«i trªn nÒn bµi h¸t rén rµng vµ dõng l¹i trong sù sù ngì ngµng vµ s©u l¾ng cña häc sinh. C¸c em nh­ ®­îc tr¶i lßng m×nh mang ­íc m¬ bay theo nh÷ng c¸nh diÒu: 4, Tổ chức thi đọc diÔn cảm. Hình thức này tôi thường áp dụng vào lúc luyện đọc để khuyến khích học sinh đọc tốt. Đã diễn xuất tốt có nghĩa là học sinh đã hiểu bài từ đó động viên các em đọc chưa tốt cần học tập cách đọc của bạn để khắc phục nhược điểm của mình. Ngoài ra vào những tiết hướng dẫn học tôi thường dành khoản 15 phút ngoại khoá tiếng Việt cho học sinh. Đây là một hình thức hấp dẫn đối với học sinh. Nội dung cuộc thi: chọn những câu cảm thụ, tìm xem cách đọc sau đúng hay sai đọc một đoạn theo c¸ch ®äccña m×nh. 5. Kết hợp các phân môn khác. Không chỉ giới hạn trong môn tập đọc mà ngay cả những môn học khác như luyện từ và câu, chính tả, tập làm văn, toán khi dạy học trò tôi cũng chú ý rèn học sinh đọc chuẩn để hiểu nội dung bài. Khi đã đọc chuẩn tức là có kỹ năng đọc thì kỹ năng nghe – nói cũng rất chính xác. 23/32
11. øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4 kÕ ho¹ch d¹y häc M«n: TËp ®äc TuÇn: 15 TiÕt:1 Bµi: C¸nh diÒu tuæi th¬ I. Môc tiªu: 1. §äc thµnh tiÕng: BiÕt ®äc víi giäng vui, hån nhiªn ; b­íc ®Çu biÕt ®äc diÔn c¶m mét ®o¹n trong bµi . 2. §äc hiÓu: HiÓu néi dung bµi: NiÒm vui s­íng vµ nh÷ng kh¸t väng tèt ®Ñp mµ trß ch¬i th¶ diÒu ®em l¹i cho løa tuæi nhá .(TL ®­îc c¸c c©u hái trong SGK). II. §å dïng d¹y häc: - Gi¸o viªn:gi¸o ¸n ®iÖn tö, c©y s¸o - Häc sinh: SGK, vë III. Ho¹t ®éng d¹y häc: Néi dung Ph­¬ng ph¸p- h×nh thøc tæ chøc d¹y häc tg c¸c h® d¹ y häc ho¹t ®éng d¹y ho¹t ®éng häc 4’ 1. KiÓm tra - GV nªu luËt ch¬i: §­a trªn slide 3 trß 3 HS ®¹i diÖn 3 d·y tham bµi cò: ch¬i d©n gian, d­íi mçi trß ch¬i lµ mét gia ch¬i. D·y cßn l¹i c©u hái vµ phÇn th­ëng, HS chän trß Trß ch¬i: nhËn xÐt ®¸nh gi¸. ch¬i vµ tr¶ lêi c©u hái ®Ó më ra bøc §uæi h×nh – tranh bÝ mËt. B¾t ch÷ - - CH1: §äc ®o¹n tõ chç: “Hai ng­êi §o¸n tranh bét Nhòn c¶ ch©n tay” vµ tr¶ lêi c©u hái: Hai ng­êi bét trong truyÖn lµ ai? Hä gÆp ph¶i tai ho¹ g×? - HS quan s¸t tranh.- HS - CH2: §äc ®oan tõ: “Lóc Êy, §Êt tr¶ lêi Nung lä thuû tinh mµ” vµ tr¶ lêi c©u - HS l¾ng nghe 1’ hái: C©u truyÖn Chó §Êt Nung ca ngîi 2. bµi míi: - HS ghi vë ®iÒu g×? a. Giíi thiÖu - GV nhËn xÐt ®¸nh gi¸. bµi: - Bøc tranh vÏ c¶nh g×? - 1HS ®äc to-Líp ®äc - Yªu cÇu - GV giíi thiÖu: C¸nh diÒu tuæi th¬-Tr. thÇm. quan s¸t tranh 146 - Hs nªu c¸ch chia ®o¹n 25/32