Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh Lớp 3

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh Lớp 3

1. “ Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh lớp 3” phần II : Giải quyết vấn đề I . cơ sở lí luận 1. Vị trớ của mụn Toỏn trong trường Tiểu học : Bậc Tiểu học là bậc học gúp phần quan trọng trong việc đặt nền múng cho việc hỡnh thành và phỏt triển nhõn cỏch học sinh. Mụn Toỏn cũng như những mụn học khỏc cung cấp những tri thức khoa học ban đầu, những nhận thức về thế giới xung quanh nhằm phỏt triển năng lực nhận thức, hoạt động tư duy và bồi dưỡng tỡnh cảm đạo đức tốt đẹp của con người. Mụn Toỏn ở trường Tiểu học là một mụn độc lập, chiếm phần lớn thời gian trong chương trỡnh học của học sinh. Mụn Toỏn cú tầm quan trọng to lớn. Nú là bộ mụn khoa học nghiờn cứu cú hệ thống, phự hợp với hoạt động nhận thức tự nhiờn của con người. Mụn Toỏn cú khả năng giỏo dục rất lớn trong việc rốn luyện phương phỏp suy nghĩ, phương phỏp suy luận lụgớc, thao tỏc tư duy cần thiết để con người phỏt triển toàn diện, hỡnh thành nhõn cỏch tốt đẹp cho con người lao động trong thời đại mới. 2. Mối quan hệ giữa trũ chơi và Toỏn học a. Trũ chơi là gỡ ? Theo tụi, trũ chơi là hoạt động vui chơi giải trớ giỳp cho cơ thể và tinh thần của con người thoải mải, giảm căng thẳng. b. Mối quan hệ giữa trũ chơi và Ttoỏn học Trò chơi là một loại hình hoạt động sống của con người. Trò chơi chứa đựng chủ đề, nội dung nhất định, có quy tắc mà người tham gia phải tuân thủ. Trò chơi không chỉ mang tính chất vui chơi giải trí mà nó còn có ý nghĩa giáo dục lớn lao với con người. 5/35
2. “ Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh lớp 3” Trũ chơi là loại phố biến của hoạt động vui chơi là chơi theo luật, luật của trũ chơi chớnh là cỏc quy tắc định rừ mục đớch, kết quả và yờu cầu của hành động trũ chơi, luật của trũ chơi cú thể tường minh cú thể khụng. Chơi là một nhu cầu cần thiết đối với học sinh Tiểu học, cú thể núi nú quan trọng như ăn, ngủ, học tập trong đời sống cỏc em. Chớnh vỡ vậy cỏc em luụn tỡm mọi cỏch và tranh thủ thời gian trong mọi điều kiện để chơi. Được chơi cỏc em sẽ tham gia hết sức tự giỏc và chủ động. Khi chơi cỏc em biểu lộ tỡnh cảm rất rừ ràng như niềm vui khi thắng lợi và buồn bó khi thất bại. Vui mừng khi thấy đồng đội hoàn thành nhiệm vụ, bản thõn cỏc em thấy cú lỗi khi khụng làm tốt được nhiệm vụ của mỡnh. Vỡ tập thể mà cỏc em khắc phục khú khăn, phấn đấu hết khả năng để mang lại thắng lợi cho tổ, nhúm trong đú cú mỡnh. Đõy chớnh là đặc tớnh thi đua rất cao của cỏc trũ chơi. Vỡ vậy khi đó tham gia trũ chơi, học sinh thường vận dụng hết khả năng về sức lực, tập trung sự chỳ ý, trớ thụng minh và sự sỏng tạo của mỡnh. Trũ chơi học tập làm thay đổi hỡnh thức hoạt động của học sinh, giỳp học sinh tiếp thu kiến thức một cỏch tự giỏc, tớch cực. Giỳp học sinh rốn luyện củng cố kiến thức đồng thời phỏt triển vốn kinh nghiệm được tớch luỹ qua hoạt động chơi. Trũ chơi học tập rốn luyện kỹ năng, kỹ xảo, thỳc đẩy hoạt động trớ tuệ, nhờ sử dụng trũ chơi học tập mà quỏ trỡnh dạy học trở thành một hoạt động vui và hấp dẫn hơn, cơ hội học tập đa dạng hơn. Trũ chơi khụng chỉ là phương tiện mà cũn là phương phỏp giỏo dục. Ii . Đặc điểm tâm lí của học sinh tiểu học Ở lứa tuổi Tiểu học cơ thể của trẻ đang trong thời kỳ phỏt triển hay núi cụ thể là cỏc hệ cơ quan cũn chưa hoàn thiện, vỡ thế sức dẻo dai của cơ thể cũn thấp nờn trẻ khụng thể làm lõu một cử động đơn điệu, dễ mệt nhất là hoạt động quỏ mạnh và ở mụi trường thiếu dưỡng khớ. 7/35
3. “ Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh lớp 3” * Cấu trỳc của Trũ chơi học tập : + Tờn trũ chơi + Mục đớch : Nờu rừ mục đớch của trũ chơi nhằm ụn luyện, củng cố kiến thức, kỹ năng nào. Mục đớch của trũ chơi sẽ quy định hành động chơi được thiết kế trong trũ chơi. + Đồ dựng, đồ chơi : Mụ tả đồ dựng, đồ chơi được sử dụng trong trũ chơi học tập. + Nờu lờn luật chơi : Chỉ rừ quy tắc của hành động chơi quy định đối với người chơi, quy định thắng thua của trũ chơi. + Số người tham gia chơi : Cần chỉ rừ số người tham gia trũ chơi + Nờu cỏch chơi. b. Phương phỏp tổ chức trũ chơi Toỏn học : Trò chơi học tập là một trong những phương pháp giảng dạy có ý nghĩa quan trọng góp phần vào việc đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học nói chung và đặc biệt là môn nói riêng nhằm phát huy tính tích cực, độc lập và sáng tạo của học sinh. Tổ chức cho các em vui chơi trong giờ học là để các em học. Vì vậy không thể cứ tổ chức chơi cho vui, mà sau cái vui ấy phải là bài học, học sinh phải nhận thức được kiến thức thể hiện trong trò chơi. Do đó, khi tổ chức đưa trò chơi vào tiết học nhất thiết phải thực hiện hai bước sau: Bước 1: Tổ chức chơi để làm quen với kiến thức. Tổ chức chơi để rèn kĩ năng. Bước 2: Rút ra bài học để các em được củng cố kiến thức thông qua trò chơi. Vì vậy, việc tổ chức các trò chơi tùy theo nội dung từng bài có thể tổ chức trò chơi hình thành kiến thức mới song cũng có thể tổ chức trò chơi để rèn kĩ năng, điều này phụ thuộc vào sự sáng tạo, linh hoạt của mỗi giáo viên. Nên các trò chơi sẽ trở nên vô cùng phong phú và đa dạng. Vì vậy người giáo viên 9/35
4. “ Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh lớp 3” Học sinh – mỗi đội 5 mảnh bỡa ( Cú kớch thước 10 x 15 cm ) trong mỗi mảnh bỡa cú ghi cỏc số . Vớ dụ : Tiết 1 : Đọc, viết và so sỏnh cỏc số cú 3 chữ số bài tập số 4, 5 Khi tổ chức trũ chơi giỏo viờn cú thể chuẩn bị nội dung ghi trong bỡa : 537; 162; 573; 621;126. * Chọn đội chơi : Mỗi đội 5 em; cỏc em tự đặt tờn cho đội mỡnh ( Vớ dụ : tờn gọi tương ứng với màu sắc của cờ hiệu như đội Xanh, đội Đỏ hoặc đội nam , đội nữ ) * Cỏch chơi : Hai đội trưởng lờn nhận bỡa của tổ và phỏt bỡa cho mỗi bạn ở đội mỡnh. Giỏo viờn yờu cầu hai đội quan sỏt, tự so sỏnh cỏc số vừa nhận trong nhúm với nhau (trong 1, 2 phỳt ) * Quy ước : Khi cụ giỏo hụ hiệu lệnh và giơ 2 lỏ cờ trờn 2 tay về hai phớa (sang ngang ) yờu cầu cỏc em nghe, giơ biển lờn cao và xếp mỗi đội một hàng ngang, bắt đầu từ cụ giỏo. Khi cụ đưa 2 lỏ cờ song song về phớa trước cỏc em tập hợp hàng dọc. * Giỏo viờn bắt đầu hụ cỏc cỏch khỏc nhau như : “ Tập hợp theo thứ tự từ bộ đến lớn ” hoặc “ Tập hợp theo thứ tự từ lớn đến bộ ” sau hai ba lần thi thay đổi cỏc biển giữa hai đội rồi tiếp tục chơi . * Ban thư ký ghi kết quả và tổng hợp điểm. Mỗi lần xếp hàng đỳng thứ tự, nhanh, khụng ồn ào, xụ lấn, làm lộn xộn, cho 10 điểm . Xếp chậm, khụng thẳng hàng, mất trật tự trừ 2 điểm . Đội nào xếp sai khụng ghi điểm. Sau 5 phỳt kết thỳc trũ chơi đội nào nhiều điểm sẽ thắng cuộc . Trũ chơi cú thể sử dụng ở cỏc tiết : - So sỏnh cỏc số trong phạm vi 10 000 ( Bài tập số 2 trang 101 ). - So sỏnh cỏc số trong phạm vi 100 000 (Bài tập số 4 trang 147 ). 2. Trũ chơi : Phõn tớch số * Trũ chơi này giỳp học sinh củng cố cỏch phõn tớch số cú bốn chữ số thành tổng của cỏc nghỡn, trăm, chục, đơn vị và ngược lại, đồng thời phỏt triển năng lực phõn tớch, tổng hợp và rốn tỏc phong nhanh nhẹn . 11/35
5. “ Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh lớp 3” - Vận dụng ở tiết ụn tập cỏc số đến 100 000 (bài số 3 trang 169 sgk .) Khi vận dụng cỏc trũ chơi này, tụi thấy vui vì các em thật hồn nhiên, hào hứng, sôi nổi trong giờ học và dường như các em đang mong chờ học mụn này. 2.2 Cỏc trũ chơi củng cố 4 phộp tớnh trong phạm vi 100000 1. Trũ chơi : Kết bạn * Trũ chơi này rốn luyện, củng cố kỹ năng tớnh nhẩm nhanh cỏc phộp tớnh cộng, trừ hoặc nhõn, chia ( số trũn chục, trũn trăm )và luyện tỏc phong nhanh nhẹn, tinh mắt . * Chuẩn bị : Giỏo viờn chuẩn bị 10 đến 15 tấm bỡa hỡnh chữ nhật kớch thước 10 x 15 cm;cú dõy đeo. Mỗi tấm đều ghi một phộp tớnh hoặc kết quả tương ứng . Vớ dụ : Tiết cộng trừ cỏc số cú 3 chữ số ( khụng nhớ ) bài tập số 1 trang 4. Nội dung ghi trong thẻ như sau : 300 + 400 500 + 40 300 504 700 - 400 700 540 124 100 + 20 + 4 500 + 4 700-200-20 480 * Thời gian: từ 3 đến 5 phỳt. * Cỏch chơi : học sinh xung phong lờn rỳt thẻ của mỡnh, sau đú tất cả đội tập hợp thành vũng trũn, cỏc em đeo thẻ trước ngực, mỗi em tự quan sỏt số thẻ của mỡnh đứng trước và sau số thẻ của bạn nào trong nhúm mỡnh . Tự tớnh nhẩm kết quả hoặc phộp tớnh tương ứng với kết quả hoặc phộp tớnh ghi trờn thẻ của mỡnh. * Yờu cầu cả đội nhảy lũ cũ, vừa hỏt vừa vỗ tay cựng cả lớp: “ nhảy lũ cũ cho cỏi giũ nú khoẻ, nhảy khe khẽ cho nú khoẻ cỏi chõn ” . Khi giỏo viờn hụ “ Tỡm bạn ! tỡm bạn ! ” cỏc em phải nhanh chúng tỡm và chạy về với bạn 13/35
6. “ Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh lớp 3” + Trũ chơi này khụng cầu kỳ nhưng vẫn gõy được khụng khớ vui, sụi nổi, hào hứng trong giờ học cho cỏc em. 3.Trũ chơi : Ai nhiều điểm nhất ? Thụng qua trũ chơi, giỏo viờn giỳp học sinh luyện tập củng cố kỹ năng cộng 2 số cú nhớ trong phạm vị 100000,đồng thời tập cho học sinh cỏch đỏnh giỏ, cho điểm. - Chuẩn bị + 2 cõy chậu cảnh cú đỏnh số 1, 2 + Một số bụng hoa bằng giấy màu cứng, mặt trước màu trắng ghi cỏc phộp tớnh cộng hoặc trừ trong phạm vi bài học. Vớ dụ : Bài: Luyện tập (Tiết 58) 567 + 175 393 + 458 468 + 140 487 + 130 268 + 305 487 + 302 + Phấn màu + Đồng hồ theo dừi thời gian + Chọn 3 học sinh khỏ nhất lớp làm giỏm khảo và thư ký - Cỏch chơi : Chia lớp làm 2 đội, khi nghe hiệu lệnh "bắt đầu" lần lượt từng đội cử người lờn bốc hoa trờn bàn giỏo viờn, người chơi cú nhiệm vụ làm nhanh phộp tớnh ghi trờn bụng hoa, sau đú cài bụng hoa lờn cõy của đội mỡnh. Người này làm xong cài hoa lờn cõy thỡ lại đến lượt người khỏc. Cứ như vậy cho đến hết 2 phỳt. Sau khi giỏo viờn hụ hết giờ thỡ 2 đội mỗi đội cử 1 đại diện lờn đọc lần lượt từng phộp tớnh trờn cõy của mỡnh đồng thời giơ cho cả lớp xem bụng hoa đú. Giỏm khảo đỏnh giỏ và thư ký ghi lại kết quả. - Cỏch tớnh điểm : + Mỗi phộp tớnh đỳng được 10 điểm 15/35
7. “ Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh lớp 3” “ Cụ cú 2 bụng hoa, trờn những cỏnh hoa là cỏc kết quả của phộp tớnh, cũn những chỳ Ong thỡ chở cỏc phộp tớnh đi tỡm kết quả của mỡnh. Nhưng cỏc chỳ Ong khụng biết phải tỡm như thế nào, cỏc chỳ muốn nhờ cỏc con giỳp, cỏc con cú giỳp được khụng ?” - 2 đội xếp thành hàng. Khi nghe hiệu lệnh "bắt đầu" thỡ lần lượt từng bạn lờn nối cỏc phộp tớnh với cỏc số thớch hợp. Bạn thứ nhất nối xong phộp tớnh đầu tiờn, trao phấn cho bạn thứ 2 lờn nối, cứ như vậy cho đến khi nối hết cỏc phộp tớnh. Trong vũng 1 phỳt, đội nào nối đỳng và nhanh hơn là đội chiến thắng. * Lưu ý : Sau khi học sinh chơi xong, giỏo viờn chấm và hỏi thờm một số cõu hỏi sau để khắc sõu bài học : + Tại sao chỳ Ong 42 : 7 khụng tỡm được đường về nhà ? + Phộp tớnh " 42 : 7 " cú kết quả bằng bao nhiờu ? + Muốn chỳ Ong này tỡm được đường về thỡ phải thay đổi số trờn cỏnh hoa như thế nào ? 2.Trũ chơi : Bỏc đưa thư Tổ chức trũ chơi này giỳp học sinh thuộc lũng cỏc bảng nhõn, bảng chia. Kết hợp với cỏc thúi quen núi "cảm ơn” khi người khỏc giỳp một việc gỡ - Chuẩn bị : + Một số thẻ, mỗi thẻ cú ghi 1 số là kết quả của cỏc phộp nhõn hay là số bị chia của cỏc bảng chia để làm số nhà. - Vớ dụ : 8, 16, 24, 32, 40, 80 + Một số phong bỡ cú ghi phộp nhõn trong bảng nhõn đang học * Vớ dụ : 1 x 8, 8 x 1, 2 x 8, 8 x 2, + Một tấm cỏc đeo ở ngực ghi "Nhõn viờn bưu điện". - Cỏch chơi : 17/35
8. “ Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh lớp 3” - Phiếu 1 : Thờm 20 giảm 6 lần Bớt 14 Gấp 5 lần gấp 9 lần - Phiếu 2 : Gấp 4 lần giảm 8 lần gấp 7 lần Bớt 14 thờm 4 - Phiếu 3 : Gấp4 lần Giảm 6 lần giảm 9 lần Bớt 27 gấp 3 lần Cỏch chơi : Giỏo viờn phỏt cho mỗi bàn một phiếu . Em ngồi đầu dãy làm phộp tớnh đầu tiờn rồi viết kết quả vào hỡnh trũn sau đú chuyển ngay phiếu cho bạn thứ 2 trong dóy để tớnh tiếp. Cứ như vậy cho đến học sinh cuối cựng của dãy. Nếu nhúm nào về đớch trước thỡ thắng cuộc, giành được cờ chiến thắng, nhận được phần thưởng là bỳt chỡ, thước kẻ, Trong trường hợp cỏc đội cựng làm xong một lỳc thỡ đội nào cú kết quả đỳng, trật tự khi chơi sẽ thắng cuộc. Trũ chơi cú thể sử dụng trong cỏc tiết - Luyện tập (bài số 1 trang 38 SGK ) 19/35
9. “ Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh lớp 3” Trũ chơi này cú thể ỏp dụng với cỏc bài tập cộng, trừ, nhõn, chia nhẩm với cỏc số trũn chục, trũn trăm, trũn nghỡn. 2.4 Cỏc trũ chơi củng cố về cỏc đại lượng 1. Trũ chơi: Thi quay kim đồng hồ Trò chơi này củng cố kỹ năng xem đồng hồ, củng cố nhận biết cỏc đơn vị thời gian (giờ phỳt) và rèn luyện tác phong nhanh nhẹn, tinh mắt, nhanh tay. - Chuẩn bị : 4 mụ hỡnh đồng hồ - Cỏch chơi : + Chia lớp thành 4 đội (4 tổ theo lớp học) + Lần thứ nhất : Gọi 4 em lờn bảng (4 em đại diện cho 4 đội), phỏt cho mỗi em 1 mụ hỡnh đồng hồ, chuẩn bị quay kim đồng hồ theo hiệu lệnh của giỏo viờn. Khi nghe giỏo viờn hụ to 1 giờ nào đú, 4 em này ngay lập tức phải quay kim đến đỳng giờ đú. Em nào quay chậm nhất hoặc sai lệch sẽ bị loại khỏi cuộc chơi. + Lần thứ hai : Cỏc đội lại thay người chơi khỏc + Cứ chơi như vậy 8 - 10 lần. Đội nào cũn nhiều thành viờn nhất đội đú là đội thắng cuộc. * Lưu ý : Để cỏc em chơi nhanh, vui và thử phản ứng nhanh giỏo viờn cần chuẩn bị sẵn 1 số giờ viết ra giấy (khụng phải nghĩ lõu) để khi hụ cho nhanh * Vớ dụ : 7 giờ 5 phỳt, 11 giờ 50 phỳt, 9 giờ kộm 10 phỳt, 4 giờ kộm 5 phỳt, 8 giờ 7 phỳt, 12 giờ 34 phỳt, 4 giờ kộm 13 phỳt Trũ chơi này ỏp dụng cho cỏc bài liờn quan đến xem giờ ( Tiết 13, 14 Bài xem đồng hồ - Thực hành xem đồng hồ) 2.Trũ chơi : Đi siờu thị 21/35
10. “ Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh lớp 3” * Tổng kết : Khen những em nghĩ ra cỏch trả tiền để người bỏn phải suy nghĩ trả lại khú và em biết tớnh để trả lại cho đỳng là những "nhà kinh doanh giỏi". Trũ chơi này ỏp dụng trong bài : Tiền Việt Nam - Tiết 125, 126, 127) Với trò chơi này, khi triển khai áp dụng vào tiết học, tôi thấy không khí lớp học sôi động hẳn lên, học sinh ham học hơn và đặc biệt các em tỏ ra nhanh nhẹn, linh hoạt và tự nhiờn khi giao tiếp mua và bỏn. 2.5 Trũ chơi củng cố về tớnh giỏ trị của biểu thức 1. Trũ chơi : Bỏc mặt nạ thụng thỏi * Trũ chơi này giỳp học sinh củng cố lại thứ tự thực hiện phộp tớnh trong biểu thức, rốn luyện kỹ năng quan sỏt, khả năng diễn đạt thành thạo, tự tin . Chuẩn bị : Giỏo viờn chuẩn bị 4 biển hỡnh mặt nạ, một bờn cú hỡnh mặt cười một bờn cú hỡnh mặt mếu, 4 bảng con. Chọn 3 đội chơi, mỗi đội chơi khoảng 3 em. Chọn ban thư ký, ban giỏm khảo, cỏc em cũn lại là cổ động viờn . * Cỏch chơi : Chơi thi đua giữa cỏc đội - Giỏo viờn lần lượt xuất hiện từng bảng con. Trờn mỗi bảng con cú ghi cỏch thực hiện 1 biểu thức . Vớ dụ : 96 : 4 x 2 96 : 4 x 2 12 + 38 : 2 12 + 38 : 2 = 96 : 8 = 24 x 2 = 50 : 2 = 12 + 19 = 12 = 48 = 25 = 31 Mỗi lần giỏo viờn xuất hiện một bảng con, cỏc đội quan sỏt nội dung . Khi giỏo viờn cú tín hiệu, nếu đội nào thấy thực hiện đỳng thỡ giơ mặt cười nếu thấy là thực hiện sai thỡ giơ mặt mếu. Giỏo viờn cú thể nờu cõu hỏi chất vấn thờm để cỏc em nhớ lại thứ tự thực hiện phộp tớnh trong một biểu thức như : Vỡ sao đội con cho là đỳng ? Hoặc căn cứ vào đõu mà đội con cho là sai ? - Giỏo viờn cũng đưa ra đỏp ỏn bằng cỏch quay mặt nạ . 23/35
11. “ Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh lớp 3” (Tuỳ theo nội dung bài học để giỏo viờn chọn nội dung ghi trong hoa ) Vớ dụ : Khi dạy bài này cần : “ ễn tập hỡnh học “ ở cuối năm giỏo viờn cú thể chọn nội dung : Cõu 1 . Muốn tỡm diện tớch hỡnh vuụng Một cạnh nhõn bốn ra ngay khú gỡ ? Bạn hóy cho biết hai cõu thơ trờn đỳng hay sai ? Hóy tớnh nhẩm nhanh diện tớch hỡnh vuụng mà cạnh bằng 3 cm ? Đỏp ỏn : Cõu thơ trờn sai vỡ diện tớch hỡnh vuụng bằng cạnh nhõn với cạnh . Diện tớch hỡnh vuụng cú cạnh bằng 3cm là 9 cm2 . Cõu 2 . Nờu quy tắc tớnh chu vi hỡnh vuụng ? Cõu 3 . Đố bạn điền tiếp những từ thớch hợp và chỗ trống trong bài thơ sau : Diện tớch chữ nhật là gỡ ? Lấy dài tức thỡ ra ngay. Chu vi chữ nhật dễ thay. Lấy nhõn hai là thành . Đỏp ỏn : Diện tớch chữ nhật là gỡ ? Lấy dài nhõn rộng tức thỡ ra ngay . Chu vi chữ nhật dễ thay . Lấy dài cộng rộng nhõn hai là thành . Cõu 4 : Một hỡnh chữ nhật cú số chiều dài bằng 2 dm , chiều rộng bằng 8 cm . Bạn A núi : Diện tớch hỡnh chữ nhật bằng 160 xăng- ti- một vuụng . Bạn B núi : Diện tớch hỡnh chữ nhật bằng 16 xăng- ti- một vuụng . Theo bạn ai núi đỳng ? ai núi sai ? vỡ sao ? 25/35
12. “ Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh lớp 3” Trũ chơi này rốn kỹ năng nhận diện hỡnh , ghộp hỡnh, đồng thời phỏt triển năng lực tư duy , trớ tưởng tượng ,tớnh cẩn thận cho học sinh b: Chuẩn bị : Giỏo viờn chuẩn bị một số hỡnh tam giỏc vuụng cõn . Phỏt cho mỗi nhúm 4 hỡnh tam giỏc vuụng . Hỡnh vẽ : c : Cỏch chơi : Chơi thi đua giữa cỏc nhúm . Khi giỏo viờn hụ bắt đầu thỡ cỏc nhúm thi đua ghộp hỡnh như hỡnh cho sẵn . Nhúm nào ghộp đỳng và xong trước sẽ thắng cuộc , được thưởng một tràng phỏo tay . Trũ chơi này được sử dụng ở tiết - Luyện tập ( bài số 4 trang 4 SGK ) - Luyện tập ( bài số 4 trang 11) - Luyện tập ( bài số 5 trang 20 ) - Luyện tập ( bài số 4 trang 62, bài số 4 trang 71) . Giỏo viờn chuẩn bị nhiều hỡnh tam giỏc vuụng cõn , phỏt cho mỗi nhúm 8 hỡnh tam giỏc . Khi giỏo viờn hụ “ Bắt đầu ” cỏc nhúm thi ghộp hỡnh như 27/35
13. “ Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh lớp 3” * Chuẩn bị : Giỏo viờn chia lớp thành 2 đội , mỗi đội cử ra 3 bạn đại diện lờn chơi . Cỏc bạn cũn lại làm cổ động viờn . Cụ viết sẵn túm tắt lờn giấy kẻ ụ ly gồm đủ 3 dạng . Phụ tụ làm 2 bản cho mỗi đội, đặt ỳp xuống theo hàng ngang (để học sinh khụng nhỡn thấy bài trước khi tớnh giờ ) Đề 1 : 4385 m Đội 1 87 m ? m Đội 2 Đề 2 5565 kg gạo Xe thứ nhất 1965 kg Xe thứ hai ? kg gạo * Cỏch chơi : Khi cụ giỏo hụ : (5 phỳt bắt đầu ) thỡ tất cả 2 học sinh của 2 đội lật tờ giấy lờn, đọc kỹ và giải quyết nhanh chúng yờu cầu đặt ra. Ai xong thì nộp bài cho cụ giỏo rồi về chỗ ngồi, cụ đỏnh dấu những bài nộp trước thời gian quy định . Hết giờ, nếu bài của đội nào viết tiếp là phạm quy khụng tớnh điểm . Mỗi bài giải đỳng ghi 10 điểm . Mỗi bài nộp trước thời gian, đỳng ghi thờm 1 điểm. Đội nào cú tổng điểm nhiều hơn là thắng cuộc . Trũ chơi được sử dụng trong tiết: Thực hành giải toán, ụn tập về giải toỏn ( tiếp theo ) trang 176 SGK . 29/35
14. “ Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh lớp 3” - Học sinh mỗi nhúm chuẩn bị 3 tờ giấy ụ ly, bỳt, keo dỏn . - Giỏo viờn chia lớp thành 2 đội, mỗi đội tự chọn tờn đặt cho đội mỡnh . * Vớ dụ :Vàng Anh , Vành Khuyờn . Mỗi đội cử 3 em đại diện lờn chơi . số cũn lại làm cổ động viờn cho đội nhà . * Cỏch chơi : Khi giỏo viờn cú hiệu lệnh bắt đầu chơi, mỗi đội chơi lần lượt rỳt đề đọc, hội ý, giải và ghi nhanh kết quả vào giấy. Cỏc đội giải từ đề 1 ( từ dễ đến khú ). Giải xong đề một thỡ dỏn lờn “Đỉnh nỳi ” số 1, sau đú tiếp tục rỳt, đọc và giải đề 2. Nếu đội nào giải nhanh hơn cú quyền rỳt đề 3 để giải. Trường hợp hai đội cựng giải xong đề 1 và 2 cựng lỳc thỡ giỏo viờn và cả lớp kiểm tra xem hai đội đó giải đỳng chưa, nếu đội nào giải chưa đỳng thỡ khụng được giải đề 3. Nếu cả hai đội giải đỳng đề 1 và 2 thỡ cả hai đội cựng đọc và giải đề 3 (Giỏo viờn đọc đề cho hai đội cựng giải ). Đội nào giải đỳng cả 3 đề mà xong trước thỡ sẽ là đội (chinh phục đựơc đỉnh cao ) thắng cuộc sẽ được nhận phần thưởng kớch lệ như bỳt chỡ, thước kẻ, Trũ chơi này được sử dụng ở tiết ụn tập về giải toỏn trang 176 SGK . *Thời gian sử dụng cho trũ chơi này là 15 phỳt . Với những trò chơi học tập đó, tôi thấy học sinh lớp 3 của tôi tiếp thu bài tốt. Tiết học Toỏn giờ đây không còn khô khan, đơn điệu nữa mà trở nên mềm mại, nhẹ nhàng và mang lại hiệu quả cao. 31/35
15. “ Tổ chức trò chơi toán học cho học sinh lớp 3” II .bài học kinh nghiệm Tổ chức tốt trũ chơi học tập khụng chỉ làm cho cỏc em hứng thỳ hơn trong học tập mà cũn giỳp cỏc em tự tin hơn, cú được cơ hội tự khẳng định mỡnh và tự đỏnh giỏ nhau trong học tập. Việc tổ chức trũ chơi trong cỏc giờ học toỏn là vụ cựng cần thiết. Song khụng nờn quỏ lạm dụng phương phỏp này, ở mỗi giờ học ta chỉ nờn tổ chức cho cỏc em chơi từ 1 đến 2 trũ chơi trong khoảng từ 3 đến 5 phỳt hoặc cựng lắm 10 phỳt. Do vậy người Giỏo viờn cần cú kỹ năng tổ chức, hướng dẫn cỏc em thực hiện cỏc trũ chơi thật hợp lý và đồng bộ, phỏt huy được tối đa vai trũ của học sinh. Thông qua trò chơi, học sinh còn được phát triển cả về trí tuệ, thể lực, nhân cách giúp cho việc học môn Toỏn thêm nhẹ nhàng và hiệu quả. Đặc biệt là học sinh khuyết tật các em được hòa nhập và tiếp thu một kiến thức mới một cách tốt hơn. Theo tôi để sử dụng phương pháp này áp dụng vào giảng dạy đạt hiệu quả mỗi giáo viên cần phải lưu ý một số điểm sau : - Giáo viên cần căn cứ vào mục tiêu của bài dạy, trình độ nhận thức của học sinh, điều kiện cơ sở vật chất, để lựa chọn các trò chơi thay thế cho các bài tập một cách phù hợp. - Xác định rõ trò chơi được tổ chức vào hoạt động nào ? Nhằm hình thành kiến thức mới hay rèn kĩ năng gì ? - Chuẩn bị đồ dùng dạy học chu đáo. - Tạo điều kiện thuận lợi cho đông đảo học sinh tham gia. Đặc biệt chú ý đến học sinh nhút nhát. Tránh tập dượt mang tính hình thức. Trên đây là một số điểm quan trọng mà người giáo viên cần lưu ý khi tổ chức trò chơi học tập môn Toán 3. Điều này bản thân tôi đã đúc rút ra trong quá trình thực tế giảng dạy. Tôi thiết nghĩ, nếu chúng ta thực hiện tốt những điểm cần lưu ý trên thì chắc chắn chất lượng của mỗi trò chơi nói riêng và chất lượng giáo dục môn Toán nói chung sẽ đạt kết quả tốt. 33/35