Sáng kiến kinh nghiệm Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán Lớp 3

I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

      1. Cơ sở lí luận

      Toán học lại là môn khoa học tự nhiên có tính lôgíc và tính chính xác cao, nó là chìa khóa mở ra sự phát triển của các bộ khoa học khác. Góp phần bước đầu phát triển năng lực tư duy, khả năng suy luận hợp lí và diễn đạt đúng (nói và viết) cách phát hiện và cách giải quyết các vấn đề đơn giản, gần gũi trong cuộc sống, kích thích trí tưởng tượng, gây hứng thú học tập toán, góp phần hình thành bước đầu phương pháp tự học và làm việc có kế hoạch, khoa học, chủ động, linh hoạt, sáng tạo. Để giúp học sinh đạt được mục đích trên, giáo viên cần thiết phải có nhiều yếu tố, trong đó yếu tố quan trọng là phương pháp dạy học. 

     Nếu giáo viên chỉ truyền đạt, giảng giải theo các tài liệu đã có sẵn trong Sách giáo khoa, trong các sách hướng dẫn và thiết kế bài giảng một cách dập khuôn, máy móc làm cho học sinh học tập một cách thụ động. Nếu chỉ dạy học như vậy thì việc học tập của học sinh sẽ diễn ra thật đơn điệu, tẻ nhạt và kết quả học tập sẽ không cao. Nó là một trong những nguyên nhân gây ra cản trở việc đào tạo các em thành những con người năng động, tự tin, sáng tạo sẵn sàng thích ứng với những đổi mới diễn ra hàng ngày.

     2.Cơ sở thực tiễn

     Trong thực tế, nội dung thay đổi đòi hỏi phương pháp dạy học cũng đổi mới. “Phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh trên cơ sở khai thác triệt để các đặc điểm tâm sinh lý của học sinh Tiểu học” là biện pháp đổi mới phương pháp dạy và phương pháp học ở Tiểu  học. Các em học sinh Tiểu học, đặc điểm nổi bật là thích chơi hơn thích học, sự nhận thức còn mang tính cụ thể. Do đó nên tổ chức cho các em “Học mà chơi, chơi mà học.” Một trong những biện pháp chủ yếu  để đạt được mục đích trên là gây cho các em học sinh hứng thú học tập, tạo niềm tin, niềm vui bằng cách lôi cuốn các em vào những trò chơi toán  học hấp dẫn phù hợp với trình độ nhận thức, đặc điểm lứa tuổi của các em đặc biệt là các em những lớp đầu cấp.       

      Bản thân là một giáo viên Tiểu học tôi nhận thấy rằng muốn dạy tốt chương trình toán 3, không những người giáo viên phải nắm vững nội dung chương trình mà còn phải luôn tìm tòi, năng động, sáng tạo để vận dụng linh hoạt những phương pháp, hình thức tổ chức phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả dạy và học.

     Xuất phát từ thực tế giảng dạy, nên trong năm học 2018 – 2019 này tôi đã chọn và nghiên cứu đề tài: “Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3” và áp dụng vào thực tế lớp mình đang dạy.

doc 30 trang Đào Bích 28/12/2023 40
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán Lớp 3", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • docsang_kien_kinh_nghiem_thiet_ke_tro_choi_trong_day_hoc_toan_l.doc

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán Lớp 3

  1. Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 sinh luôn quan tâm sát sao và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho con trong quá trình học tập. - Cơ sở vật chất : Trường lớp sạch sẽ, thoáng mát, đủ ánh sáng, đây là yếu tố luôn mang lại sự thoải mái giúp cho học sinh học tập tốt hơn. Ngoài ra lớp học được trang bị đầy đủ đồ dùng học tập cũng như đồ dùng dạy học luôn góp phần không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng học tập cho học sinh. - Các đồng chí trong Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm chỉ đạo sát sao trong lĩnh vực chuyên môn. Nhắc nhở và giúp đỡ kịp thời tới từng giáo viên trong quá trình giảng dạy, tạo điều kiện tốt giúp học sinh đạt được kết quả cao trong học tập. 2. Khã kh¨n. Bên cạnh những em có thức học tốt, học toán nhanh, trong lớp tôi vẫn còn tồn tại một số học sinh tính toán chưa nhanh, thiếu tập trung trong giờ học. Đặc biệt là rất nhiều em chưa có hứng thú khi học Toán. Trong giờ học Toán, khi gặp các bài toán phát triển tư duy các em thường ngại suy nghĩ. V× vËy mµ giê häc to¸n cßn trÇm không sôi nổi, häc sinh cßn thô ®éng trong häc tËp. mét sè häc sinh yÕu kÐm cßn ng¹i häc to¸n. Sau tuần thứ 10, tôi có ra một đề toán khảo sát để kiểm tra kiến thức của học sinh. Sau khi học sinh làm bài, tôi đã nhận xét và thu được kết quả như sau : Tổng số Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành HS Số lượng Tỷ lệ Số lượng Tỷ lệ Số lượng Tỷ lệ 57 12 21,1 % 32 56,1 % 13 22,8 % 3. Nguyên nhân : Sở dĩ kết quả học tập chưa cao là do : - Các em chưa có hứng thú học Toán, ngại suy nghĩ và sợ những bài toán phát triển tư duy. Không có kĩ năng phân tích đề, không hiểu được mối quan hệ giữa các dữ liệu của bài toán, không xác định đúng câu hỏi của bài và không xác định đúng được dạng toán. - Chủ quan không đọc kĩ đề bài, chưa hình thành kĩ năng làm bài và kiểm tra kết quả sau khi làm. Mặt khác qua dự giờ thăm lớp các bạn đồng nghiệp cũng như tìm hiểu tài liệu, sách báo tôi nhận thấy rằng * Về giáo viên: Các hình thức tổ chức trong giờ học toán còn đơn điệu nghèo nàn; việc sử dụng hình thức trò chơi trong giờ học toán chưa thực sự chú trọng. Hơn nữa tài liệu nói về hình thức tổ chức trò chơi học tập còn hạn chế, dụng cụ, đồ dùng phục vụ cho trò chơi chưa được trang bị. Một số tài liệu, dự án có đưa ra các hình thức tổ chức trò chơi phong phú nhưng chưa sát thực và không mang tính khả thi cao. * Về học sinh: Trò chơi được sử dụng trong giờ học toán tạo hứng thú cho các em giúp các yêu thích, say mê môn học nhưng nếu không dùng thường xuyên thì thao tác của các em sẽ lúng túng, bỡ ngỡ trước các tình huống của trò chơi. Các 6
  2. Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 - Các đồ vật, đồ dùng tự làm được giáo viên khai thác từ những vật liệu gần gũi xung quanh (từ các phế liệu như võ hộp bánh kẹo, đầu gỗ, đầu nứa, nắp chai, giấy bìa ) sao cho đồ dùng vừa đảm bảo tính khoa học, tính giáo dục, tính thẩm mỹ nhưng rẻ tiền và ít tốn kém. Vậy từ các nguyên tắc trên và dựa vào nội dung kiến thức trong sách giáo khoa, căn cứ vào thời gian, mục tiêu đề ra ở mỗi tiết học cũng như đối tượng các em học sinh, môi trường học tập ở trường Tiểu học Thị trấn Thanh Hà nơi tôi công tác để tôi thiết kế các trò chơi sử dụng trong giờ học toán 3 . c. Cách tổ chức trò chơi : Thời gian tiến hành: thường từ 3 - 7 phút - Đầu tiên là giới thiệu trò chơi : + Nêu tên trò chơi. + Hướng dẫn cách chơi bằng cách vừa mô tả vừa thực hành, nêu rõ quy định chơi. - Chơi thử và qua đó nhấn mạnh luật chơi - Chơi thật - Nhận xét kết quả chơi, thái độ của người tham dự, giáo viên có thể nêu thêm những tri thức được học tập qua trò chơi, những sai lầm cần tránh. - Thưởng - phạt: Phân minh, đúng luật chơi, sao cho người chơi chấp nhận thoải mái và tự giác làm trò chơi thêm hấp dẫn, kích thích học tập của học sinh. Phạt những học sinh phạm luật chơi bằng những hình thức đơn giản, vui (như chào các bạn thắng cuộc, hát một bài, nhảy lò cò ) Tõ c¸c nguyªn t¾c trªn, t«i ®· c¨n cø vµo néi dung kiÕn thøc trong s¸ch gi¸o khoa, c¨n cø vµo thêi gian, môc tiªu ®Ò ra ë mçi tiÕt häc còng nh­ ®èi t­îng häc sinh, n¬i t«i ®ang c«ng t¸c ®Ó thiÕt kÕ c¸c trß ch¬i sö dông trong giê häc to¸n . Sau đây tôi xin giới thiệu một số trò chơi tiêu biểu mà tôi đã áp dụng trong quá trình dạy toán cho học sinh lớp 3: 2. Thực hiện một số trò chơi toán học lớp 3: * Trò chơi có nội dung số học và yếu tố đại số. Trò chơi thứ 1: Xếp hàng thứ tự ( Trò chơi có thể áp dụng ở các tiết: So sánh các số trong phạm vi 10 000 So sánh các số trong phạm vi 100 00.) * Mục tiêu: Giúp học sinh củng cố cách so sánh và sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn và ngược lại. * Chuẩn bị: Giáo viên - chuẩn bị 2 lá cờ hiệu (Cờ giấy nhỏ, 2 lá có màu khác nhau) Học sinh - mỗi đội 5 mảnh bìa (có kích thước 10 x 15cm) trong mỗi mảnh bìa có ghi các số. VD Tiết 1: Đọc, viết và so sánh các số có 3 chữ số bài tập số 4, 5 trang 3 SGK Toán 3. Khi tổ chức trò chơi giáo viên có thể chuẩn bị nội dung ghi trong bìa: 537; 162; 573; 621; 126. 8
  3. Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 700 + 400 700 540 124 100 + 20 + 4 500 + 4 700 - 200 - 20 480 * Cách chơi: Học sinh xung phong lên rút thẻ của mình, sau đó tất cả đội tập hợp thành vòng tròn, các em đeo thẻ trước ngực, mỗi em tự quan sát số thẻ của mình đứng trước và sau số thẻ của bạn nào trong nhóm mình. Tự tính nhẩm kết quả hoặc phép tính tương ứng với kết quả hoặc phép tính ghi trên thẻ của mình. * Yêu cầu cả đội nhảy cò cò, vừa hát vừa vỗ tay cùng cả lớp: “Nhảy cò cò cho cái giò nó khỏe, đi xen kẽ cho nó khỏe cái giò”. Khi giáo viên hô “Tìm bạn! Tìm bạn!” các em phải nhanh chóng tìm và chạy về với bạn đeo thẻ có kết quả hoặc phép tính tương ứng với thẻ của mình. Những ai tìm đúng, tìm nhanh bạn mình nhất thì ghi được điểm 10. bạn nào tìm sai thì phải tự nhẩm lại để tìm đúng bạn mình. Sau một lượt giáo viên đổi thẻ lẫn lộn, sau đó cho các em tiếp tục chơi hoặc nhóm khác chơi. Trò chơi thứ 4: Truyền điện. ( Trò chơi này có thể áp dụng trong các bài dạy bảng nhân; bảng chia ) * Mục tiêu: + Luyện tập, củng cố kĩ năng làm các phép tính cộng , trừ không nhớ trong phạm vi 1000. + Giúp học sinh thuộc nhân, chia trong bảng. * Chuẩn bị : Trò chơi này không cần chuẩn bị bất kỳ đồ dùng nào. * Cách chơi: Các em ngồi tại chỗ. Giáo viên sẽ “châm ngòi” đầu tiên, giáo viên đọc một phép tính chẳng hạn 4x8 rồi chỉ vào một em, em đó phải bật ngay ra kết quả. Nếu kết quả đúng thì em có quyền “truyền điện” một bạn khác. Em sẽ đọc bất cứ phép tính nào, ví dụ 36:9 và chỉ vào một bạn. Bạn đó lập tức phải có kết quả là 4, rồi lại “truyền điện” tiếp. Trò chơi cứ tiếp tục như vậy. Nếu em nào được quyền trả lời mà lúng túng không bật ra ngay được kết quả thì bị “điện giật”. Giáo viên sẽ lại chỉ định một em khác bắt đầu. Sau khi kết thúc trò chơi những bạn bị “điện giật” thì bị phạt hát một bài. + Trò chơi này không cầu kì nhưng vẫn gây được không khí vui, sôi nổi, hào hứng trong giờ học cho các em. Trò chơi thứ 5: Con số xếp hàng . * Mục tiêu: Giúp học sinh củng cố, so sánh và sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn và ngược lại . * Chuẩn bị : Thời gian cho cuộc chơi là 5 phút. Mỗi đội chuẩn bị 4 mảnh bìa kích thước (10 x 15cm ) có giây buộc để đeo vào cổ của các thành viên đội chơi. 8 mảnh bìa của 2 đội ví dụ được ghi như sau: - 194 ; 178; 192 ; 194. - 189 ; 195 ; 169 ; 194 . Chọn 2 đội chơi, mỗi đội 4 em chơi. Giáo viên có thể đặt tên cho 2 đội: Hoạ mi, Sơn ca Chuẩn bị cử ban thư ký ghi kết quả và tổng kết điểm. * Cách chơi : 10
  4. Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 nhưng chưa trả lời được câu hỏi chất vấn của giáo viên thì bị trừ 2 điểm. Đội nào nhiều điểm nhất sẽ thắng cuộc và được nhận phần thưởng. * Chú ý: Những bài toán xuất hiện trên máy có thể là đúng, có thể là sai chứ không cần nhất thiết bài nào cũng đúng, chỉ cần nếu sai học sinh chỉ ra lỗi sai . Mẫu mặt nạ : Trò chơi thứ 7: Tìm bạn. (Trò chơi có thể chơi và sử dụng ở các bài tính nhẩm cộng, trừ, nhân, chia số tròn chục, tròn trăm.) * Mục tiêu: Rèn luyện, củng cố kỹ năng tính nhẩm nhanh các phép tính cộng, trừ, nhân chia tròn chục, tròn trăm. Luyện tác phong nhanh nhẹn, tinh mắt, óc quan sát tinh tế. * Chuẩn bị : Giáo viên chuẩn bị từ 12 đến16 tấm thẻ có kích thước 10 x 15, có giây đeo được vào cổ. Mỗi tấm thẻ đều ghi một phép tính hay một kết quả tương ứng. Thời gian chơi 7 phút . Ví dụ: Giáo viên ghi vào thẻ như sau 6000 + 2000 - 4000 21000 x 3 90000 - (80000 - 20000) 9000 - 4000 x 2 90000 - 80000 + 20000 (9000 - 4000) x 2 12000 : 6 8000 - 6000 : 3 4000 63000 30000 1000 30000 10000 2000 6000 12
  5. Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 + Đồng hồ theo dõi thời gian. + Chọn 3 học sinh khá nhất lớp làm giám khảo và thư ký. * Cách chơi: Giáo viên chia lớp thành hai đội, khi nghe hiệu lệnh “bắt đầu” lần lượt từng đội cử người lên bốc hoa trên bàn giáo viên. Người chơi có nhiệm vụ làm nhanh phép tính ghi trên bông hoa sau đó cài bông hoa lên cây của đội mình. Người này làm xong cài hoa lên cây thì lại đến lượt người khác. Cứ như vậy cho đến hết 2 phút. Sau khi giáo viên hô: “hết giờ” thì 2 đội mỗi đội cử 1 đại diện lên đọc từng phép tính trên cây của mình đồng thời giơ cho cả lớp xem bông hoa đó. Giám khảo đánh giá và thư ký ghi lại kết quả. * Cách tính điểm: + Mỗi phép tính đúng được 10 điểm. + Tổng hợp số điểm của từng đội. Đội nào nhiều điểm hơn là đội đó thắng cuộc. * Lưu ý: Sau giờ chơi, giáo viên nêu nhận xét, đánh giá các đội chơi, khuyến khích tổ giám khảo, thư ký, nhắc nhở các em những sai sót, vấp váp để lần sau các em chơi tốt hơn. Trò chơi thứ 10: Rồng cuốn lên mây. ( Trò chơi có thể áp dụng vào phần củng cố các bài dạy bảng nhân; chia đã học ) * Mục tiêu: Kiểm tra kĩ năng tính nhẩm của học sinh. Ví dụ :củng cố các bảng nhân, chia * Chuẩn bị: Bài giảng điện tử viết sẵn các phép tính nhân, chia trong các bảng nhân chia đã học. * Cách chơi: Một em được chủ định làm đầu rồng lên bảng. + Em cất tiếng hát: “Rồng cuốn lên mây Rồng cuốn lên mây Ai mà giỏi tính về đây với mình.” + Sau đó em hỏi: “ Người tính giỏi có nhà hay không?” - Một em học sinh bất kì trả lời: “ Có tôi, có tôi.” - Em làm đầu rồng ra phép tính đố, ví dụ: “ 42 : 7” - Em tính giỏi trả lời (nếu trả lời đúng thì được đi tiếp theo em đầu rồng). Hoặc em đầu rồng đọc: “Vừa trống vừa mái Đếm đi đếm lại Tất cả sáu mươi Mái một phần tư Còn là gà trống Đố bạn tính được Trống mái mấy con?” Cứ như thế em làm đầu rồng cứ ra câu hỏi và cuốn đàn lên mây. * Ở trò chơi này nên chọn em làm đầu rồng phải nhanh nhẹn, hoạt bát. 14
  6. Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 * Lưu ý : + Trò chơi này không cần phải chuẩn bị đồ dùng, giáo cụ + Trò chơi này có thể áp dụng được vào nhiều bài (Ví dụ: Luyện tập các bảng cộng trừ, nhân chia) và có thể thay đổi hình thức “truyền”. Ví dụ: 1 em hô to 6 x 3 và chỉ vào em tiếp theo để truyền thì em này chỉ việc nói kết quả bằng 18. + Trò chơi này không cầu kỳ nhưng vẫn gây được không khí vui, sôi nổi, hào hứng trong giờ học cho các em. * Trò chơi có nội dung về đại lượng và đo đại lượng. Trò chơi thứ 13: Trổ tài mua sắm ( Trò chơi này áp dụng trong các bài: Tiền Việt Nam- Tiết 125;126;127 ) * Mục tiêu : + Củng cố cho học sinh nhận biết và sử dụng một số loại giấy bạc trong phạm vi 100.000 đồng (1000 đồng, 2000 đồng, 5000 đồng,10.000 đồng, 20.000 đồng, 50.000 đồng, 100.000 đồng) + Rèn kĩ năng cộng, trừ các số với đơn vị “đồng”. + Thực hành trả tiền và nhận lại tiền thừa trong khi mua,bán. * Chuẩn bị : + Một số tờ giấy bạc 500 đồng, 1000 đồng, 2000 đồng, 5000 đồng, 10 000 đồng. + Một số đồ vật : bóng , giấy kiểm tra, hồ dán, cặp tóc, tranh. + Một số tờ bìa ghi giá : 1000 đồng, 3000 đồng, 6000 đồng, 7000 đồng, 55 000 đồng, 15 000 đồng. + Tất cả bày lên bàn giáo viên. * Cách chơi: + Gọi 2 em đại diện cho 2 dãy chơi: - 1 em đóng vai người bán hàng. - 1 em đóng vai người mua hàng. + Phát tiền cho cả 2 em. + Người mua hàng có thể mua bất kỳ mặt hàng nào trả tiền theo đúng giá ghi trên sản phẩm người mua và người bán sẽ phải suy nghĩ . Ví dụ: Mua bóng giá : 1500 đồng. Người mua đưa trả : 2000 đồng. Người bán phải suy nghĩ và trả lại : 500 đồng. - Đại diện dãy đóng vai trả lời. Cả lớp tham gia chơi, nhận xét. Mỗi lượt được chơi lần 2 đúng thì được thưởng. Nếu sai thì về chỗ để bạn khác lên chơi. * Khen những em nghĩ ra cách trả tiền để người bán phải suy nghĩ lại khó và em biết tính để trả lại cho đúng là những “Nhà kinh doanh giỏi”. Trò chơi thứ 14: “Tích tắc – tích tắc ”. (Trò chơi này có thể chơi ở tiết Xem đồng hồ và Thực hành xem đồng hồ). * Yêu cầu: Người chơi biết cách xem giờ, nắm vững nguyên tắc quay của đồng hồ, có tinh thần hợp tác, ý thức tổ chức, tác phong nhanh nhẹn. * Thời gian chơi: Từ 5 đến 7 phút. * Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 2 đội chơi, mỗi đội 18 em. Yêu cầu mỗi em tự chuẩn bị cho mình một cái mũ trên có ghi số từ 1 tới số 12; 5 em mang mũ hình mũi tên, 1 em mang mũ hình bông hoa (Đứng làm trụ quay của 2 kim giờ - phút). 16
  7. Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 + Cứ như vậy 8-10 lần. Đội nào còn nhiều thành viên nhất đội đó là đội thắng cuộc. Lưu ý: Để các em chơi nhanh, vui và phản ứng nhanh giáo viên cần chuẩn bị sẵn 1 số giờ viết ra giấy (không phải nghĩ lâu) để hô cho nhanh, ví dụ: 7 giờ 5 phút, 11 giờ 50 phút, 9 giờ kém 10 phút, 4 giờ kém 5 phút, 8 giờ 7 phút, 12 giờ 34 phút, 4 giờ kém 13 phút Mô hình đồng hồ Trò chơi thứ 16: Tìm anh, tìm em, tìm bố, tìm mẹ. (Trò chơi được sử dụng trong các tiết dạy đơn vị đo). * Mục tiêu: - Luyện ghi nhớ thứ tự bảng đơn vị đo độ dài. - Rèn tác phong nhanh nhẹn, hoạt bát trong nói năng, đi đứng. * Chuẩn bị: Hai đội chơi. Mỗi đội 4 em ứng với 4 đơn vị đo trong bảng đơn vị đo. ( Số em chơi ứng với số đơn vị đo mà các em đã học) Một ban thư ký có giấy bút ghi chép. Thời gian chơi 5 phút. VD : GV thiết trên máy một băng giấy ghi như sau: Bố Mẹ Anh em Km hm dam m * Cách chơi: Chơi theo kiểu đồng đội thi đua hai nhóm. Mỗi nhóm cử một bạn thư ký và 4 bạn chơi. Giáo viên bấm máy đưa băng giấy cho cả hai đội quan sát nhận xét trong một phút. Nếu cần thiết giáo viên hỏi các câu hỏi: Bố ứng với tên gì ? Mẹ ứng với tên gì ? Em tên là gì ? Tôi là dam em tôi là gì Khi giáo viên hô “ cuộc chơi bắt đầu”. Đội thứ nhất ra câu hỏi trước. Ví dụ: Tôi là km, con cả tôi là gì ? Đội hai trả lời ngay. Nếu không trả lời thì các bạn khán giả có thể trả lời thay. Sau khi trả lời xong đội thứ hai lại đặt câu hỏi ngay để đội thứ nhất trả lời. Và cứ thế cho đến hết 4 phút trò chơi dừng lại. Thư ký chấm điểm và tổng hợp mỗi 1 đáp án đúng cho 10 điểm. Đội nào nhiều điểm hơn đội đó thắng cuộc. * Trò chơi có nội dung hình học: Trò chơi thứ 17: Về đúng nhà mình. 18
  8. Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 A C D * Cách chơi: B Thi đua giữa các cá nhân. Học sinh xung phong lên hái hoa. Khi mở hoa ra phải đọc to, rõ ràng nội dung câu hỏi cho các bạn dưới lớp nghe rồi mới trả lời. Nếu bạn hái hoa trả lời chính xác trôi chảy, gọn gàng các bạn ở dưới lớp vỗ tay thật to. Nếu bạn trả lời đúng kết quả nhưng diễn đạt chưa mạch lạc còn lúng túng thì lớp nhận xét, hỗ trợ. Nếu bạn không trả lời được hoặc trả lời sai thì bạn ấy phải nhảy cò cò về chỗ. Bạn khác có quyền trả lời thay. Trò chơi tiếp tục cho đến khi hết thời gian. Giáo viên đánh giá nhận xét, khen và có phần thưởng cho những bạn xuất sắc nhất trong cuộc chơi. *Trò chơi có nội dung yếu tố thống kê: Trò chơi thứ 19: Tập làm khoa học. (Trò chơi được sử dụng ở tiết dạy về thống kê số liệu). * Mục tiêu: Giúp học sinh củng cố cách đo, đọc và so sánh số đo độ dài. Bước đầu tập sắp xếp số liệu, lập bảng thống kê. Rèn khả năng quan sát, ước lượng. * Chuẩn bị: - Học sinh mỗi nhóm 4 em chuẩn bị một thước mét, một eke vuông cỡ to, bút, giấy nháp. - Giáo viên chuẩn bị mỗi nhóm 1 tờ giấy có kẻ sẵn bảng như sau: Kết quả chiều cao của các bạn trong nhóm. ( Từ thấp đến cao) Số thứ tự Họ và tên Chiều cao 1 2 3 4 Thời gian cho trò chơi này từ 5 đến 7 phút. * Cách chơi: Các nhóm thi đua với nhau trước tiên các em dự đoán thứ tự cao thấp rồi thực hành đo chiều cao của từng thành viên nhóm rồi viêt số đo ra giấy nháp. Sau đó so sánh tìm ra thứ tự từ thấp đến cao rồi sắp xếp đi vào bảng thống kê. Nhóm nào đo chính xác lập bảng đúng yêu cầu sạch đẹp, nhanh, trật tự nhóm đó thắng cuộc. * Trò chơi rèn luyện, ứng dụng kỹ năng giải toán: Trò chơi thứ 20: Chinh phục đỉnh cao. (Trò chơi được sử dụng ở tiết giải bài toán bằng hai phép tính). 20
  9. Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 Ngoài mặt nạ của GV thiết kế trên bài giảng điện tử, ta có thể làm mặt nạ cắt làm bằng giấy bìa cứng cho học sinh sử dụng. Mặt nạ có hai mặt: 1 mặt làm giấy mầu đỏ (mặt trước) một mặt gián giấy mầu xanh (mặt sau). Sau đó đóng vào thanh gỗ. Vẽ hình mặt mếu, cười như sau: Giấy màu xanh Giấy màu đỏ (Mặt trước M) (Mặt sau) Sau khi đã làm 2 mặt rồi đóng chấp hai mặt lại với nhau thành một mặt cười một mặt mếu. d) Khi sử dụng trò chơi giáo viên tuyệt đối phải nghiên cứu kỹ nội dung và thiết kế của trò chơi để thực hiện cho đúng và chuẩn bị đồ dùng đạo cụ của trò chơi cho đầy đủ và chu đáo tránh tình trạng qua loa xuề xoà làm mất tác dụng của trò chơi và làm giảm tính giáo dục thông qua trò chơi. IV. GIÁO ÁN MINH HỌA Bài dạy : Bảng chia 9 ( Tiết 68 tuần 14 ) I. Mục tiêu : 1. Kiến thức : Giúp học sinh - Tự lập và học thuộc bảng chia 9. - Thực hành chia trong bảng chia 9 và vận dụng được trong giải toán có lời văn. 2. Kỹ năng : HS chia thành thạo; giải toán chính xác. 3. Thái độ : Yêu thích môn toán học. Tích cực tham gia các hoạt động học tập. II. Chuẩn bị : - Giáo viên : Máy tính, máy chiếu; các tấm bìa có 9 tấm tròn, bảng nhân 9 phóng to. - Học sinh : Bộ đồ dùng học toán, vở toán III. Các hoạt động dạy học chủ yếu Thêi Ho¹t ®éng cña Ho¹t ®éng cña Nội dung kiến thức cơ bản gian gi¸o viªn häc sinh A. ÔĐTC 5’ B. KT bµi cò: - Gọi học sinh đọc - 1 học sinh đọc §äc l¹i b¶ng nh©n 8. bảng nhân 9 - Gọi học sinh nêu 3 - 4 học sinh đố nhau phép tính bất kỳ của - Học sinh nhận xét bảng nhân 9 sau đó bạn đọc 22
  10. Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 thể tính ngay được ( Lấy tích chia kết quả của 2 phép choTS này được TS chia này không ? kia) (Vì sao) - Nhận xét. *BT3: Gi¶i to¸n MT: HS biết vận dụng bảng chia 9 trong giải toán có lời văn. - Gv đưa ®Ò 6’ - HD phân tích đề. - 1 HS ®äc ®Ò; CL Bµi gi¶i: . Bài toán cho biết theo dâi. Số ki-lô-gam gạo mỗi túi có là : là gì ? - HS trả lời. 45 : 9 = 5 ( kg ) . Bài toán hỏi gì ? Đáp số: 5 kg gạo - YC HS tù lµm bµi - CL lµm vë; 1HS råi ch÷a bµi. ch÷a bài trên b¶ng. - NhËn xÐt vở HS - NhËn xÐt, ch÷a trên máy đa vật thể, bµi. chèt bµi gi¶i ®óng BT4: Gi¶i to¸n MT:HS biết vận dụng bảng chia 9 (TiÕn hµnh t­¬ng tù trong giải toán có lời văn. - GV đưa đề bài bµi 3 ) 6’ . Bài toán cho biết Bµi gi¶i là gì ? - 1 HS đọc. - HS tr¶ lêi. Số túi 45 ki-lô-gam gạo đựng hết là : . Bài toán hỏi gì ? - Học sinh tự làm 45 : 9 = 5 ( túi ) bài vào vở. Đáp số: 5 túi - GV nhận xét chữa - Học sinh nhận xét, bài. bæ sung. - HS đổi vở chữa bài cho bạn. - BT3 và BT4 có - HS trả lời. điểm gì giống nhau ( - Giống phép tính và khác nhau ? đều là: 45 : 9 = 5 - Khác nhau: Lời giải và tên đơn vị. ) D. Cñng cè - Củng cố bảng chia 9 - GV đưa cách chơi, - 1 HS đọc *Trò chơi : Truyền điện luật chơi, - Cách chơi: Giáo viên gọi một học - GV hướng dẫn HS - Học sinh chơi thử 4’ sinh xung phong tham gia chơi. Học chơi thử . sinh đọc to một phép tính trong bảng - GV tổ chức cho - Học sinh cả lớp chia 9 rồi chỉ định bất kì một bạn HS chơi chơi 24
  11. Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 cũng rất nhanh quên. Khi làm toán có áp dụng bảng chia 9, rất nhiều em đã thuộc trước đó rồi nhưng nhầm lẫn với các bảng chia khác và nhớ lại không chính xác. Ở năm học này, cũng với bài Bảng chia 9, tôi củng cố bài cho học sinh bằng trò chơi thì hiệu quả tăng nên rõ rệt. Mặc dù ở cuối tiết học nhưng các em rất hào hứng sôi nổi. Không khí lớp học nghiêm túc nhưng rất thoải mái. Bạn nào cũng muốn tham gia trò chơi. Có những em chưa thuộc kĩ bảng chia 9 nhưng được tham gia chơi nên khắc sâu ngay được kiến thức. Ở những tiết học sau, khi cần áp dụng các phép tính trong bảng chia 9 là các em nhớ ngay và ghi nhớ rất chính xác. V. KẾT QUẢ THỰC HIỆN Qua quá trình áp dụng thực tiễn tôi nhận thấy rằng so với trước đây, học sinh đã tự giác tích cực hơn trong học tập. Ngay cả những học sinh trước đây nhút nhát , ít hoạt động bây giờ cững bước đầu hoạt động có hiệu quả và rất đáng khen, tiết học trở nên nhẹ nhàng, sôi nổi, hào hứng tạo sự thu hút đối với học sinh. Vai trò của người giáo viên thay đổi phù hợp với kiểu dạy theo hướng tích cực. Kết quả kiểm tra xếp loại môn Toán cuối học kỳ I của lớp tôi như sau: Tổng số Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành HS Số lượng Tỷ lệ Số lượng Tỷ lệ Số lượng Tỷ lệ 57 39 68,4 % 18 31,6 % 0 0% So với kết quả bài khảo sát học sinh trước khi thực hiện đề tài, tôi thấy kết quả học tập của học sinh được nâng lên rõ rệt so với đầu năm. Các em nắm chắc kiến thức và hoàn thành bài rất tốt. Qua thực tế giảng dạy hàng ngày, tôi thấy với cách tổ chức một số trò chơi trong giờ học Toán như tôi đã trình bày trong sáng kiến mang lại hiệu quả cao. Trong giờ học, các em tích cực giơ tay phát biểu xây dựng bài. Phần lớn học sinh trong lớp hoàn thành tốt các bài tập theo yêu cầu. Đặc biệt, những giờ học Toán được tham gia các trò chơi thì giờ học rất sôi nổi và mang lại kết quả cao. Các em hào hứng tham gia, phát huy được tính sáng tạo và năng lực tư duy. Học sinh trong lớp chủ động kiểm tra, đánh giá bài làm của bạn cũng như tự kiểm tra, đánh giá bài làm của mình và báo cáo với giáo viên. Sau khi áp dụng tổ chức các trò chơi toán học lớp 3 mà tôi đã thực hiện như trên, tôi nhận thấy học sinh hào hứng hơn trong học tập, thích học Toán, tích cực chủ động trong việc lĩnh hội kiến thức mới và vận dụng vào làm bài tập thực hành tốt. Chất lượng môn Toán của học sinh lớp 3D tăng lên rõ rệt. 26