Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kĩ năng đọc cho học sinh Lớp 2

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kĩ năng đọc cho học sinh Lớp 2

1. “RÈN KĨ NĂNG ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 2” Đối với học sinh tiểu học nói chung và học sinh lớp 2 nói riêng, hiện nay do được tiếp xúc nhiều với thông tin đại chúng nên khả năng cảm nhận của các em rất nhạy cảm là vấn đề rất quan trọng đối với học sinh tiểu học. III. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ 1. Xây dựng kế hoạch Vào đầu năm học, tôi đã phải có kế hoạch rèn đọc cho học sinh (từ, câu ứng dụng của từng bài) 2. Công việc của giáo viên (đầu kì I) - Khảo sát, phân loại đối tượng học sinh: Tổng số học sinh có 56 em. Trong đó: + Đọc rõ ràng mạch lạc diễn cảm: 15em = 26,8 % + Đọc đúng, đọc to, rõ ràng : 20 em = 35,7 % + Đọc đúng nhưng còn nhỏ: 15 em = 26,8 % + Đọc còn ngắc ngứ: 06 em = 10.7 % - Chuẩn bị sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu phục vụ phân môn tập đọc. - Chuẩn bị cho học sinh thời gian học tập trên lớp và học tập ở nhà. - Thông báo với phụ huynh học sinh qua 1 tháng học tập về việc đọc của học sinh và yêu cầu của giáo viên về việc rèn đọc. - Lập kế hoạch rèn đọc cho học sinh. 3. Công việc của học sinh - Chuẩn bị đầy đủ sách giáo khoa Tiếng Việt. - Dành thời gian học tập nhất định trong tuần ở trên lớp (theo thời khóa biểu đã qui định). - Đọc đúng, to, rõ ràng mạch lạc, phát âm chuẩn. - Gia đình học sinh cần chăm lo khuyến khích việc rèn đọc của con em mình. IV. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH - Để dạy tốt môn tập đọc lớp 2 giáo viên cần nắm vững nội dung chương trình và nội dung từng bài, tìm ra phương pháp dạy phù hợp với đối tượng học sinh từ đó nhằm nâng cao chất lượng bài dạy. - Để hướng dẫn học sinh đọc đúng theo yêu cầu của môn học, việc đầu tiên tôi quan tâm tới thể loại trong chương trình tập đọc lớp 2. Có 60 bài tập đọc là văn bản văn học. Các bài tập đọc được chia thành các thể loại sau: 5/15
2. “RÈN KĨ NĂNG ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 2” Khi đọc phải thể hiện giọng nhẹ nhàng, tình cảm. “ Cô dạy em/ tập viết/ Gió/ đưa thoảng hương nhài/ Nắng/ ghé vào cửa lớp/ Xem chúng em/ học bài.// Những lời/ cô giáo giảng/ Ấm trang vở /thơm tho/ Yêu thương/ em ngắm mãi/ Những điểm mười/ cô cho.”// - Ngoài ra thơ còn gần với nhạc, thơ là họa, khi đọc phải vang lên chất nhạc, chất họa trong thơ. Ví dụ: Bài tập đọc: Thư Trung Thu – Tuần 19 sách giáo khoa Tiếng Việt 2/ tập 2- trang 9 “ Ai yêu các nhi đồng/ Bằng/ Bác Hồ Chí Minh?// Tính các cháu/ ngoan ngoãn,/ Mặt các cháu/ xinh xinh./ Mong /các cháu cố gắng/ Thi đua/ học và hành.// Tuổi nhỏ/ làm việc nhỏ/ Tùy theo sức/ của mình,/ Để/ tham gia kháng chiến,/ Để/ gìn giữ hòa bình.// Các cháu/ hãy xứng đáng/ Cháu/ Bác Hồ Chí Minh.// Khi đọc giọng nhẹ nhàng, êm ái, thể hiện lời ru và tình cảm yêu thương của tác giả với em nhỏ của mình. - Mỗi thể thơ có những đặc trưng riêng: + Thơ 4 chữ: Khi đọc thể hiện tình cảm theo từng khổ (thong thả, lúc chậm, lúc nhanh hoặc toàn bài giọng đọc thong thả). Ví dụ: Bài tập đọc: Thương ông – Tuần 10 sách giáo khoa Tiếng Việt 2 tập 1- trang 83 Ông/ bị đau chân/ Nó sưng/ nó tấy/ 7/15
3. “RÈN KĨ NĂNG ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 2” Nhịp 2/4; 4/4; “ Lặng rồi/ cả tiếng con ve/ Con ve cũng mệt/ vì hè nắng oi.// Nhà em/ vẫn tiếng ạ ời/ Kẽo cà tiếng võng/ mẹ ngồi mẹ ru”// Lời ru/ có gió mùa thu/ Bàn tay mẹ quạt/ mẹ đưa gió về.// Những ngôi sao thức/ ngoài kia/ Chẳng bằng mẹ/ đã thức vì chúng con.// Đêm nay/ con ngủ giấc tròn/ Mẹ là ngọn gió/ của con suốt đời.// Ngoài ngắt nhịp đúng, cần nhấn giọng các từ ngữ gợi tả, gợi cảm, giọng đọc phù hợp với nội dung bài thơ để tạo thành chất thơ. 3. Chú ý đến kỹ năng đọc. Muốn đọc đúng thì người dạy - người học phải nắm được yêu cầu của đọc: - Đọc rõ ràng, mạch lạc. - Ngắt nghỉ đúng dấu câu và giữa các cụm từ. - Đọc đúng ngữ điệu của câu. Trong giờ tập đọc trên lớp, để rèn đọc đúng cho học sinh, giáo viên phải phân đối tượng. Cần chú ý đến tính cách của học sinh. Em mạnh dạn sẽ đọc tốt hơn, những em chưa mạnh dạn sẽ đọc yếu hơn. Từ đó có hướng rèn đọc cho những em đó. Ví dụ: Trong lớp có em Nguyễn Tuấn Dũng đọc ngắt nghỉ đúng xong đọc nhỏ, lí nhí nên không phân biệt rõ ngữ điệu của câu. Nét mặt, cử chỉ rụt rè thiếu tự tin dẫn đến chưa đọc tốt. Giáo viên cần chú ý đến cường độ đọc của học sinh. Cần căn cứ vào từng giai đoạn để rèn đọc đúng. Sửa khi đọc quá nhanh, quá chậm, không đúng nhịp trong thơ, văn. Cụ thể đọc với tốc độ đạt yêu cầu: + Giữa học kỳ I (Sau 8 tuần): 35 tiếng/ 1 phút. + Cuối học kỳ I (Sau 17 tuần): 40 tiếng/ 1 phút. + Giữa học kỳ II (Sau 25 tuần): 45 tiếng/ 1 phút. + Cuối học kỳ II: 50- 55 tiếng/ 1 phút. 9/15
4. “RÈN KĨ NĂNG ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 2” Thông thường việc dạy đọc: Đọc dứt một câu, một đoạn, hình thành công đoạn đọc cho học sinh. Ví dụ: Khi đọc mẫu xong, học sinh có thể tự nêu cách đọc của bài. Đọc câu các em sẽ tự phát hiện ra từ ngữ khó đọc dễ phát âm lẫn. Đọc đoạn sẽ giúp các em phát hiện và hiểu nghĩa từ mới. Các em sẽ chủ động, tích cực trong luyện đọc. 4. Đọc phải chú ý đến ngữ điệu Những câu, đoạn văn nói về thiên nhiên, gia đình, trường học có cách diễn đạt ngữ liệu trong sáng, dễ hiểu, có tác dụng giáo dục giá trị nhân văn và cung cấp cho học sinh những hiểu biết về cuộc sống. 5. So với phân phối thời gian Trong giảng dạy phân môn tập đọc, tôi thường cố gắng sao cho 100% số học sinh trong lớp được đọc trên lớp. Trong khi học sinh đọc, giáo viên uốn nắn sửa ngay cho các em: Cách ngắt nhịp, ngắt hơi (nghỉ ngắn, nghỉ dài) cách nhấn giọng các từ ngữ gợi tả, gợi cảm để học sinh nắm được và có hướng sửa tốt hơn. Kết hợp với luyện đọc trong các giờ khác như: Kể chuyện, luyện từ và câu hướng học sinh biết sửa đọc đúng, biểu lộ cảm xúc theo nội dung từng đoạn, nhấn mạnh học sinh đọc những câu cảm. Trong khi học sinh trả lời, tôi hướng cho các em nói năng mạch lạc, dứt khoát, tạo tiền đề cho việc đọc tốt hơn. 6. Phân loại những đối tượng học sinh - Bài yêu cầu cảm xúc cho học sinh hoàn thành tốt. - Bài yêu cầu không đòi hỏi cảm xúc dành cho học sinh hoàn thành. - Thường mỗi tiết ngoài việc giáo viên đọc mẫu nên chọn một vài em đọc tốt đọc để các bạn đọc theo. Thường xuyên đưa những hình thức động viên, khen thưởng kịp thời khuyến khích học sinh tự nhiên trong khi đọc tạo cho các em tư thế thoải mái không gò ép. Các em tự xung phong đọc, thi đua với các bạn trong lớp. Giáo viên không phê bình trì triết học sinh sẽ mặc cảm với chính mình và gây ấn tượng sợ hãi khi đọc bài. 7. Các biện pháp kết hợp khác - Động viên các em không chỉ phân môn tập đọc mà còn có hoạt động khác tránh cho học sinh tâm lí lo sợ, mất bình tĩnh trong khi thể hiện bài đọc. 11/15
5. “RÈN KĨ NĂNG ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 2” viên chỉ cần làm việc ít, là người hướng dẫn tổ chức cho các em phát huy óc sáng tạo của các em. 13/15
6. “RÈN KĨ NĂNG ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 2” + Hiểu theo ý hiểu của học sinh. + Đọc lưu loát, rõ ràng, đúng từng tiếng. + Giáo viên soạn bài theo hướng đổi mới phương pháp với chuyên đề tập đọc, bài soạn bám sát vào mục tiêu của từng bài (chú ý khâu đọc). + Tạo ra tâm thế cả thầy và trò khi đọc bài sao cho tự nhiên. + Cô đọc mẫu (lần 1, lần 2) phải đọc diễn cảm để học sinh vừa cảm thụ vừa bắt chước cô đọc. + Giúp học sinh nhận diện cách đọc của bài theo thể loại thơ, văn xuôi, + Học sinh tự tìm ra cách đọc cho mỗi đoạn văn mỗi khổ thơ theo ý hiểu của mình (đây là khâu quan trọng giúp học sinh tự hình thành cách đọc). + Nhận diện ra nhịp đọc ở thơ, văn xuôi. + Tạo cho học sinh những rung động riêng, thích đoạn nào, câu nào trong mỗi bài theo cảm nhận của từng em, từ đó sẽ xung phong đọc, Giáo viên tuân thủ theo các bước lên lớp, không giảng lạm sang thời gian luyện đọc của học sinh. III. KHUYẾN NGHỊ Qua quá trình nghiên cứu đề tài và áp dụng vào giảng dạy cho học sinh hang ngày, tôi xin có một số ý kiến đề xuất như sau: - Để đạt được hiệu quả giáo dục cao thì mỗi người giáo viên tiểu học cần quán triệt tốt mục tiêu, nhiệm vụ và nội dung giáo dục. - Trước khi dạy bài mới giáo viên cần xem xét kĩ nội dung bài và định hướng việc sử dụng các phương pháp dạy học trong tiết dạy sao cho hợp lí nhất và đạt hiệu quả cao nhất. - Mỗi giáo viên trực tiếp giảng dạy phải nghiên cứu, thiết kế bài dạy thật khoa học, rõ ràng, phù hợp với từng học sinh. Giáo viên phải nhận thức được tầm quan trọng của kỹ năng đọc, tìm ra cách dạy hợp lý nhất theo hướng phát huy năng lực học tập của học sinh. Là giáo viên chủ nhiệm lớp 2 tôi đã nghiên cứu và áp dụng các phương pháp nêu trên vào giảng dạy và tôi thấy học sinh đạt kết quả rõ rệt. Song với mong muốn của bản thân, tôi muốn học hỏi thêm ở các đồng chí, đồng nghiệp những biện pháp rèn đọc hữu hiệu nhất, đáp ứng với yêu cầu của bộ môn tập đọc ở tiểu học. Trên đây là một số biện pháp rèn đọc cho học sinh lớp 2 trong phân môn tập đọc mà tôi đã áp dụng. Trong từng bài học, từng đối tượng học sinh, người 15/15
7. “RÈN KĨ NĂNG ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 2” TÀI LIỆU THAM KHẢO - Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp2 (Tập 1, tập 2). - Sách hướng dẫn giảng dạy Tiếng Viêt lớp 2 (tâp 1, tập 2). - Tài liệu bồi dưỡng về môn Tiếng Việt. - Một số tài liệu khác liên quan đến giảng dạy. - Tập san về thế giới quanh ta (môn Tiếng Việt).