Sáng kiến kinh nghiệm Rèn chữ viết cho học sinh Lớp Một

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Rèn chữ viết cho học sinh Lớp Một

1. mép vở nên tôi yêu cầu phụ huynh mua cho các con một tờ bìa kê tay để giúp các em bảo vệ vở của mình được sạch. Bút chì phải được gọt cẩn thận (đầu chì không được nhọn hoặc vẹt về một bên quá) để dễ viết rõ nét chữ khi viết tôi yêu cầu học sinh thỉnh thoảng lại xoay bút để chì không vẹt một bên. Vì hiện nay các em được học ở trường cả ngày nên cũng có những trường hợp khi viết vì ấn mạnh quá gãy bút hoặc rơi xuống đất cũng có thể gãy bút cho nên tôi yêu cầu mỗi học sinh đều phải có một cái gọt bút chì , tôi hướng dẫn các em cách gọt bút sao cho phù hợp . Khi chuyển sang giai đoạn viết mực, tôi cũng tư vấn cho phụ huynh mua bút máy, loại không có đầu bi tròn vì viết những loại bút có đầu bi tròn học sinh khó kiểm soát được nét chữ, chữ quá nhọn hoặc quá nhỏ. Thân bút phải vừa với kích thước của bàn tay các em. Mực viết phải không loãng, không có cặn, tốt nhất là mực “QUEEN”, không dùng nhiều màu mực. Khi học sinh viết bút máy, tôi giúp các em cầm bút sao cho mực ra đều, nét đẹp, chú ý không cầm nghiêng ngòi. 3. Thực hiện đúng quy định khi viết chữ Quá trình hình thành kĩ năng viết chữ thường trải qua hai giai đoạn chủ yếu: Giai đoạn nhận biết, hiểu về chữ viết thông qua hoạt động của các giác quan: Mắt, tai và hoạt động của vùng ngôn ngữ trong não. Giai đoạn điều khiển vận động cơ, xương bàn tay. Vì vậy khi dạy tập viết tôi luôn chú ý hướng dẫn học sinh những điểm sau: a. Tư thế ngồi viết Tôi yêu cầu các em ngồi viết với tư thế lưng thẳng , không tì ngực vào bàn, đầu hơi cúi, mắt cách bảng, vở khoảng 25- 30 cm, hai chân để song song, thoải mái. Trước khi viết bao giờ tôi cũng yêu câu học sinh quan sát hình vẽ tư thế ngồi và nêu lại cách ngồi để học sinh ngồi cho đúng. 6/20
2. Ví dụ 1 : Viết chữ h Đặt bút trên đường kẻ ngang 2, viết nét khuyết trên đầu nét khuyết chạm vào đường kẻ ngang 6, dừng bút ở đường kẻ ngang 1. Từ điểm dừng bút ở đường kẻ ngang 1, rê bút lên gần đường kẻ ngang 2 viết nét móc hai đầu, dừng bút ở đường kẻ ngang 2. Ví dụ 2: Viết chữ x Đặt bút dưới đường kẻ ngang thứ 3 một chút, viết nét cong phải, dừng bút trên đường kẻ ngang 1. Từ điểm dừng bút của nét cong phải lia bút sang phải dưới đường kẻ ngang 3 một chút viết nét cong trái, dừng bút trên đường kẻ ngang 1. Quá trình tập viết có quan hệ tới nhiều bộ phận cơ thể học sinh. Tư thế ngồi viết có liên quan đến cột sống, lưng, phổi, mắt. Cách cầm bút quan hệ tới ngón tay, bàn tay. Việc ngồi tập viết không đúng sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe cả đời của học sinh. Chính vì vậy khi hướng dẫn học sinh viết tôi luôn coi trọng đến tư thế ngồi và cách cầm bút của học sinh. Tôi luôn quan tâm sửa sai cho học sinh hoặc nêu gương những học sinh viết đẹp và giải thích vì sao bạn lại có bài viết dẹp như vậy để học sinh noi theo. Việc uốn nắm học sinh ngồi đúng tư thế không chỉ ở tiết tập viết mà bất kì tiết học nào tôi cũng luôn quan sát nhắc nhở học sinh. đ. Dạy tốt cho học sinh kĩ thuật viết các nét cơ bản và các thao tác viết liền mạch Để học sinh viết chữ đẹp điều đầu tiên tôi giúp các em nắm chắc cấu tạo và cách viết các nét cơ bản: - Nét sổ thẳng: $ - Nét nằm ngang : - Nét xiên: / ͽ - Nét cong hở phải: c - Nét cong hở trái: ο - Nét cong tròn khép kín: o - Nét móc trên: lj - Nét móc dưới: W - Nét móc hai đầu : Nj - Nét thắt : F w z - Nét khuyết trên : f - Nét khuyết dưới: j 8/20
3. điểm dừng bút của chữ cái trước để lia bút viết tiếp chữ cái sau. Nét móc của chữ cái trước hơi doãng một chút để khi viết chữ cái sau sẽ có khoảng cách vừa phải không gần hoặc xa quá. + Trường hợp 4: Nét cong của chữ cái trước nối với nét cong của chữ cái sau ( Ví dụ: o nối với e; o nối với a ) trường hợp này viết khó nhất nên tôi hướng dẫn học sinh tỉ mỉ hơn và luyện viết nhiều hơn để các em viết cho đều nét: Ví dụ: Viết chữ φψ Rê bút từ điểm cuối của chữ o chúc đầu xuống để gặp điểm bắt đầu của chữ e sao cho nét vòng ở đầu chữ o không to quá. Đặc biệt khi viết các chữ ghi vần, tiếng để đảm bảo tốc độ và viết đều nét tôi hướng dẫn các em viết liền mạch các con chữ trong chữ ghi vần, tiếng rồi mới viết dấu phụ của các con chữ cuối cùng mới là ghi dấu thanh. Ví dụ : Viết chữ đΘϜm Tôi hướng dẫn học sinh viết chữ diem liền mạch, sau đó thêm dấu mũ của chữ ê, dấu chấm của chữ i, nét nằm ngang của chữ đ và cuối cùng mới viết dấu hỏi được chữ điểm. Ngoài ra để giúp học sinh viết đẹp tôi luôn luôn hướng dẫn các em dựa vào những đường kẻ ngang, dọc có trong bảng và vở. Ví dụ : chữ dΘϛĎ Bình thường học sinh cứ theo mẫu trong vở tập viết để viết thì chữ d nét móc dưới sẽ nằm trên đường kẻ dọc rồi nối với chữ ghi vần iêu, viết như vậy học sinh sẽ dễ viết xấu bởi vì khi viết chữ d nét móc dưới dựa vào đường kẻ dọc thì các con chữ i, ê, u sẽ không thể dựa vào đường kẻ dọc được, viết như vậy các em rất hay viết xấu vì vậy vậy tôi hướng dẫn học sinh viết nét móc dưới của chữ d không nằm trên đường kẻ dọc thì ghi nối với chữ ghi vần iêu tất các các con chữ của vần đều có thể dựa vào các đường kẻ dọc sẽ giúp các em dễ viết hơn. Chữ đường hay chữ tiếng . tôi đều hường dẫn học sinh làm sao cho những nét khó viết trong các chữ ghi tiếng dựa vào đường kẻ dọc của bảng con hoặc vở để viết cho đẹp. 4. Rèn học sinh viết đúng trọng tâm các nhóm chữ: 10/20
4. Tôi hướng dẫn học sinh viết nét khuyết trên trước, từ điểm dừng bút của nét khuyết trên ở đường kẻ ngang 1 rê bút viết tiếp nét móc hai đầu có độ cao 2 li, độ rộng 1 li dừng bút ở đường ngang 2. Tương tự như vậy với các chữ còn lại. - Nhóm 3: Gồm các chữ: o, ô, ơ, a, ă, â, c, x, e, ê, s, d, đ, q, g Các chữ cái ở nhóm 3 có 3 loại độ cao khác nhau song đa phần cũng đều có độ cao 1 đơn vị chữ. Nhóm này được cấu tạo bởi các nét cong. Các lỗi học sinh hay mắc: viết chữ o chiều ngang quá rộng hoặc quá hẹp, nét chữ không tròn đều đầu to, đầu bé, chữ o méo. Hầu hết các em viết chữ o xấu. Cách khắc phục: Để viết được đúng và đẹp nhóm chữ này thì cần phải viết chữ o đúng và đẹp tròn theo quy định. Tôi hướng dẫn học sinh khi viết các nét cong tròn thì cần lưu ý điểm đặt bút bao giờ cũng dưới đường kẻ ngang 3 lượn cong lên đường kẻ ngang 3 lượn xuống đường kẻ ngang 2 qua đường kẻ dọc để được nét cong tròn khép kin ( Đối với những chữ cỡ chữ nhỏ thì viết đưới đường kẻ ngang 2 để viết nét cong) Để chữ viết không bị rời rạc, đứt nét tôi đặc biết lưu ý học sinh nét nối giữa các con chữ , nhất là chỗ rê bút, từ điểm dừng bút của con chữ vừa viết, rê bút lên viết liền mạch đến đâu mới được nhấc bút . Tôi thường xuyên yêu cầu học sinh nhắc lại độ cao các chữ cái, những chữ cái nào có độ cao bằng nhau, nét nối giữa các chữ cái trong một chữ ghi tiếng, khoảng cách giữa các chữ ghi tiếng (bằng một con chữ o). Để giúp học sinh luyện viết đẹp thì chính bản thân người giáo viên cũng phải thường xuyên luyện tập chữ viết để chữ viết của mình ngày một đẹp hơn. Hàng năm học tôi đều có vở tập viết của mình viết sẵn, vừa để luyện chữ vừa thuận tiện cho việc hướng dẫn và làm mẫu cho học sinh tập viết. Việc viết mẫu của giáo viên là một thao tác trực quan trên bảng lớp giúp học sinh nắm bắt được quy trình từng nét của chữ cái. Do vậy trong giờ học tôi luôn sử dụng máy đa vật thể để khi viết mẫu cho học sinhdễ quan sát , khi viết tôi thường viết chậm lại đủ để cho học sinh quan sát, vừa viết vừa kết hợp nhịp nhàng với giảng giải, phân tích: Đặt bút từ điểm nào, rê bút như thế nào, đưa bút vào vị trí nào, thứ tự các nét viết ra sao, dừng bút ở điểm nào? Tôi phân tích cả cách viết dấu phụ, dấu thanh để học sinh dễ dàng nhận biết được cách viết. Tôi hướng dẫn cả về khoảng cách giữa các chữ ghi tiếng (bằng một con chữ o ) để học sinh không viết sát quá hoặc cách xa quá sau đó tôi cho một vài học sinh nhắc lại cách viết hoặc có thể lên viết trên bảng lớp. Việc làm này không nhưng tôi khuyến khích được học sinh mạnh dạn trong học tập đồng thời nếu các em viết đẹp thì cũng là một tấm gương để các bạn học tập “Học thầy không tày học bạn.”. Khi hướng dẫn viết mẫu trên bảng lớp lời nói của giáo viên 12/20
5. Trong các tiết học viết chữ, tôi vẫn thường sử dụng các hình thức như thảo luận nhóm (để nêu cấu tạo của chữ); thi viết đúng chữ mẫu, thi viết nhanh và đẹp. Với các hình thức này học sinh rất sôi nổi tham gia, giờ học có hiệu quả bởi em nào cũng muốn được khen là mình viết chữ đẹp nhất. Tôi luôn động viên, khen ngợi các em khi tiến bộ. Những em viết đẹp thường được tôi cho cả lớp xem trong các tiết tập viết và làm bài mẫu để các bạn học tập.Vì thế các em càng phấn khởi, càng quyết tâm rèn chữ cho đẹp hơn. Trong từng tháng, tôi thường chấm và xếp loại Vở sạch chữ đẹp ở tất cả các loại vở, kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở thường xuyên nhằm cho các em thấy những tiến bộ về chữ viết của các em và khắc phục những nhược điểm mà mình mắc phải. Sau đây tôi xin trình bày minh hoa 1 giáo án dạy tập viết được tôi soạn để dạy học sinh 14/20
6. - Chữ tưΠ gồm con chữ nào ghép với chữ ghi vần - 1 HSTL nào? - Viết mẫu - Nêu điểm đặt bút và dừng - Quan sất bút của chữ? - Viết mẫu nêu các viết: Đặt phấn ở đường kẻ ngang 2 viết chữ t, từ nét móc của chữ t nối với chữ ghi vần ươi dừng phấn ở đường kẻ 2’ - Luyện viết ngang 2 được chữ tươi. HS viết bảng con 15’ Nêu y/c. quan sát, NX, sửa HS # NX chữ của * Chữ buĔ: chữ cho HS bạn. - PH chữ - 1 HS TL - Chữ buĔ gồm có con chữ nào ghép với chữ ghi vần - 1 HS TL - Viết mẫu nào và thanh gì? - Nêu điểm đặt bút và dừng Quan sát bút của chữ? - Viết mẫu nêu quy trình viết chữ : Đặt bút ở đường 2’ kẻ ngang 2 viết chữ b , từ nét thắt của chữ b nối với - Luyện viết chữ ghi vần uôi dừng phấn - HS viết bảng con * TCVĐ : Tập thể dục ở đường kẻ ngang 2 lia bút - HS # NX buổi sáng lên trên viết dấu hỏi được 1’ c. Viết vở chữ buổi. Lớp hát và TTD MT: HS viết đúng kích . thước, khoảng cách chữ - Giới thiệu bài hoàn - Nêu y/ c thành Quan sát Mở slide: Lưu ý HS cách - Từ đồ chơi trình bày. 1 HS TL Nêu câu hỏi : + Viết mẫu Nêu khoảng cách từ chữ đồ 16/20
7. I . KẾT LUẬN: Qua nhiều năm giảng dạy ở lớp 1, tôi thấy việc rèn luyện kỹ năng viết đúng, viết đẹp cho học sinh Tiểu học nói chung và rèn kỹ năng viết đúng, viết đẹp cho học sinh lớp 1 nói riêng là rất cần thiết. Việc áp dụng các phương pháp, biện pháp khéo léo, linh hoạt giúp cho giờ học Tập viết diễn ra một cách nhẹ nhàng, học sinh hứng thú say mê học tập từ đó nâng cao chất lượng về chữ viết. Để đạt hiệu quả cao trong việc rèn chữ viết cho học sinh thì người giáo viên cần nghiên cứu kỹ các mẫu chữ viết trong trường Tiểu học, nghiên cứu kỹ nội dung bài dạy trong các bài Tập viết, nắm vững mục đích yêu cầu của từng bài để lựa chọn phương pháp, hình thức tổ chức dạy sao cho phù hợp với đối tượng học sinh đảm bảo yêu cầu chuẩn kiến thức kĩ năng của môn học. Đồng thời cần tạo điều kiện cho mỗi cá nhân học sinh bộc lộ và phát triển khả năng, năng khiếu của mình. Từ kết quả trên đã cho thấy những biện pháp mà tôi đưa ra là thiết thực, hiệu quả. Tuy nhiên thực tế cho thấy không có biện pháp nào là vạn năng cả mà điều quan trọng là người giáo viên phải biết lựa chọn, vận dụng các biện pháp linh hoạt hài hoà, hợp lí thì quá trình giảng dạy mới đạt hiệu quả cao. Kết quả sau một thời gian thử nghiệm các phương pháp rèn chữ cho học sinh lớp tôi như sau: Trong cuộc giao lưu chữ đẹp cấp trường, lớp tôi có 3 học sinh tham gia thì có em Nguyễn Hà Khánh Linh đạt giải nhì, em Mai Khánh Linh đạt giải ba. Vở loại A Vở loại B Kết quả Số lượng % Số lượng % Học kì I 19 HS 28.8 47 HS 71.2 Học kì II 40 HS 60.6 26 HS 39.4 II . BÀI HỌC KINH NGHIỆM: Qua quá trình nghiên cứu và thực tế giảng dạy với biện pháp và kết quả nêu trên, tôi rút ra bài học kinh nghiệm sau: - Để học sinh viết đúng, viết đẹp bản thân giáo viên cần phải có đức tính kiên trì, chịu khó, hết lòng vì học sinh. - Mỗi giáo viên phải nắm chắc kiến thức, quy trình kỹ thuật viết chữ để dạy tốt tiết Tập viết cho học sinh. 18/20
8. 2. Đối với phụ huynh: - Cần phải chuẩn bị đủ đồ dung học tập cho con mình - Tạo cho các con tâm lý vui vẻ, thoải mái nhất khi đến trường. - Quan tâm đến việc học của các con. - Cần trao đổi với giáo viên chủ nhiệm để có cách dạy các con ở nhà. - Kết hợp chặt chẽ với nhà trường để tạo điều kiện cho các con học tập tốt hơn. 3. Đối với trường. Thường xuyên tổ chức các buổi chuyên đề đánh giá và rút kinh nghiệm để nâng cao chất lượng vở sạch chữ đẹp của trường, của từng khối lớp. Duy trì tốt các phong trào thi đua “Giữ vở sạch, viết chữ đẹp” và hội thi “Viết chữ đẹp” cấp trường. Trưng bày các bài viết đẹp, tập vở sạch cho học sinh toàn trường tham khảo. Có đầy đủ phương tiện giảng dạy hiện đại cho mỗi giáo viên Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi về việc rèn chữ viết cho học sinh lớp Một, tôi đã thực hiện các biện pháp này ở lớp tôi chủ nhiệm và thu được kết quả tốt. Song nội dung trình bày trên không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong hội đồng khoa học các cấp cùng bạn bè đồng nghiệp góp ý xây dựng để đề tài của tôi thêm hoàn chỉnh hơn, có khả năng thực thi cao hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Thanh Xuân, ngày 10 tháng 4 năm 2018 Giáo viên Bùi Thị Oanh MỤC LỤC 20/20
9. SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Rèn chữ viết cho học sinh lớp 1 TÀI LIỆU THAM TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Dạy và học tập viết ở trường Tiểu học của : Trần Mạnh Hưởng- Phan Quang Thân- Nguyễn Hữu Cao 2. dạy tập viết ở trường Tiểu học của: Lê A- Đỗ Xuân Thảo- Trịnh Đức Minh 3. Tiếng Việt 1- Tập 1, 2- Sách giáo viên Đặng Thị Lanh- Hoàng Hòa Bình- Nguyễn Thị Hạnh- Lê Thị Tuyết Mai 4. Tập viết 1 Tập 1, 2 22/20