Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh Lớp 4 học tốt phân môn Địa lí

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh Lớp 4 học tốt phân môn Địa lí

1. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 4 HỌC TỐT PHÂN MÔN ĐỊA LÍ II. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN Xuất phát từ thực trạng của việc dạy – học của phân môn Địa lí và qua quá trình trực tiếp giảng dạy của bản thân, cùng với việc dự giờ học hỏi kinh nghiệm của bạn bè đồng nghiệp, tôi đã rút ra được một số biện pháp để giúp học sinh học tốt phân môn Địa lí lớp 4 như sau: BIỆN PHÁP 1: Phát triển năng lực quan sát, tổng hợp khi sử dụng bản đồ, lược đồ, bảng số liệu thống kê cho học sinh * Mục tiêu: Giúp học sinh phát triển năng lực quan sát, tổng hợp từ cách chỉ bản đồ, lược đồ; cách khai thác kiến thức bài học qua bản đồ, lược đồ, bảng thống kê số liệu. * Thực tiễn: Xuất phát từ tình hình thực tế dạy – học của giáo viên, học sinh và đặc trưng của môn Địa lí, tôi đã chú trọng rèn cho các em kĩ năng sử dụng lược đồ, bản đồ, bảng số liệu thống kê như sau: a. Rèn kĩ năng chỉ bản đồ, lược đồ cho học sinh. Điều này tưởng chừng như đơn giản nhưng đối với các em học sinh lớp 4 lần đầu tiên được sử dụng lược đồ, bản đồ một cách có hệ thống trong phân môn Địa lí quả không đơn giản chút nào. Vì vậy, rèn kĩ năng chỉ bản đồ, lược đồ cho học sinh lớp 4 là việc làm rất cần thiết. Bởi vì, có kĩ năng chỉ bản đồ, lược đồ tốt các em sẽ chỉ được đúng các đối tượng địa lí trên bản đồ, lược đồ. Điều này sẽ giúp các em rất nhiều trong việc học tập phân môn Địa lí. Trong các tiết học (có sử dụng đến bản đồ, lược đồ) tôi đều để các em thực hành: chỉ lược đồ trong sách giáo khoa, chỉ bản đồ, lược đồ treo trên bảng lớp. Để rèn được kĩ năng chỉ bản đồ, lược đồ cho các em, giúp các em chỉ được chính xác các đối tượng địa lí có trong mỗi bài học, thông thường tôi thực hiện theo các bước sau: Bước 1: Đọc tên bản đồ, lược đồ để xác định khu vực và những thông tin chủ yếu có trên lược đồ, bản đồ. Bước 2: Đọc bảng chú giải, dựa vào màu sắc, kí hiệu để nhận biết vị trí của các đối tượng địa lí cần chỉ trên bản đồ, lược đồ. Bước 3: Hướng dẫn học sinh cách chỉ trên bản đồ, lược đồ như thế nào thì đúng: ví dụ như chỉ sông phải chỉ từ đầu nguồn xuống đến cửa sông, hay chỉ giới hạn một nước, một tỉnh (thành phố) thì phải chỉ theo đường biên giới, giới hạn của một nước, một tỉnh (thành phố) đó Ví dụ: Bài 1: Dãy Hoàng Liên Sơn Khi sử dụng Lược đồ các dãy núi chính ở Bắc Bộ và Bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam để chỉ năm dãy núi chính ở phía bắc nước ta theo hướng từ 5/30
2. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 4 HỌC TỐT PHÂN MÔN ĐỊA LÍ địa lí cho học sinh. Đồng thời tạo điều kiện cho giáo viên thực hiện các hình thức tổ chức, các phương pháp giảng dạy của mình theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh. Thông qua các kĩ năng phân tích, so sánh, tìm mối quan hệ địa lí trên bản đồ, giúp học sinh tiếp thu bài học được nhanh, nhớ những kiến thức đã học được lâu, góp phần phát triển năng lực tư duy cho các em. Do đó, việc hướng dẫn các em cách khai thác kiến thức bài học qua bản đồ, lược đồ được tôi thường xuyên quan tâm. Đối với môn địa lí lớp 4, khi học sinh học về thiên nhiên, con người và các hoạt động chính ở tất cả các vùng miền chính của đất nước ta đều phải sử dụng bản đồ, lược đồ. Căn cứ vào nội dung bài học, nội dung bản đồ, lược đồ được thể hiện các đối tượng địa lí tương ứng trên đó mà tôi hướng dẫn các em cách đọc và mô tả yếu tố địa lí thể hiện trên bản đồ, lược đồ, giúp học sinh nắm được các đặc trưng cơ bản được thể hiện trên bản đồ, các hệ thống kí hiệu, Bước đầu, tôi dạy các em cách phân tích tìm ra kiến thức bài học, các mối quan hệ đơn giản được thể hiện trên bản đồ, lược đồ. Đây là vấn đề hết sức khó khăn đối với các em. Để giúp các em khai thác được hệ thống kiến thức qua bản đồ, lược đồ, trong quá trình dạy – học, tùy theo từng bài tôi đã sử dụng nhiều phương pháp dạy học khác nhau như phương pháp đàm thoại gợi mở, phương pháp phân tích so sánh, phương pháp giải thích minh họa, phương pháp thảo luận nhóm, phương pháp nêu vấn đề và giải quyết vấn đề, . Các bước hướng dẫn học sinh khai thác được tiến hành theo trình tự như sau: Bước 1: Hướng dẫn học sinh nắm được mục đích làm việc với bản đồ, lược đồ. Bước 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu bảng chú giải để nhận xét chính xác về đối tượng địa lí dựa vào kí hiệu màu sắc, sau đó tìm vị trí của đối tượng địa lí đó được thể hiện trên bản đồ. Bước 3: Căn cứ vào mục tiêu, yêu cầu của bài học, giáo viên hướng dẫn học sinh dựa vào bản đồ, lược đồ phân tích so sánh, các đối tượng được biểu hiện trên đó như thế nào? Cho biết điều gì? đồng thời tìm ra được mối quan hệ địa lí ( nếu có yêu cầu) Bước 4: Sau khi học sinh phân tích xong, giáo viên cho học sinh khác nhận xét, góp ý, bổ sung và cả lớp rút ra nội dung kiến thức của bài học. Ví dụ: Bài 1: Dãy Hoàng Liên Sơn Đối với bài này, học sinh phải sử dụng lược đồ, bản đồ để khai thác được các đơn vị kiến thức sau: - Kể tên và chỉ được 5 dãy núi chính ở khu vực phía Bắc. - Chỉ và nêu được vị trí của dãy Hoàng Liên Sơn: nằm giữa sông Hồng và sông Đà. 7/30
3. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 4 HỌC TỐT PHÂN MÔN ĐỊA LÍ - Sau khi tìm hiểu xong về đặc điểm địa hình của dãy Hoàng Liên Sơn, tôi cho học sinh sử dụng lược đồ ở sách giáo khoa tìm vị trí của đỉnh Phan-xi- păng, cho biết độ cao của nó. Sau đó, tôi yêu cầu một học sinh lên bảng chỉ trên bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam, đọc độ cao 3143m của đỉnh Phan-xi-păng. - Phần củng cố bài, tôi cũng đã sử dụng Bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam để học sinh chỉ và nêu lại các dãy núi chính ở Bắc Bộ; vị trí và đặc điểm tự nhiên của dãy Hoàng Liên Sơn. * Trong bài này, tôi còn sử dụng Bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam khi khai thác kiến thức về khí hậu của dãy Hoàng Liên Sơn – từ đặc điểm của địa hình tìm ra mối quan hệ với khí hậu: Ở nơi cao có khí hậu lạnh quanh năm. Và dùng những số liệu cụ thể về độ cao trong sách giáo khoa đã đề cập tới để minh họa, đặc biệt là Bảng số liệu về nhiệt độ trung bình ở Sa Pa. Việc rèn kĩ năng khai thác kiến thức bài học qua bản đồ, lược đồ đã được tôi sử dụng thường xuyên, liên tục (ở tất cả các tiết học có sử dụng đến bản đồ, lược đồ). Bên cạnh đó, tôi cũng động viên, khuyến khích và hướng dẫn các em cách ôn lại bài và chuẩn bị bài mới bằng cách sử dụng lược đồ sách giáo khoa hoặc Bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam (với những học sinh có điều kiện được bố mẹ mua cho ở nhà). c. Hình thành năng lực khai thác kiến thức bài học qua việc phân tích bảng số liệu thống kê cho học sinh. Trong sách giáo khoa Địa lí lớp 4 có rất nhiều bảng số liệu thống kê. Đây là những bảng số liệu sẽ cung cấp cho học sinh những kiến thức địa lí cơ bản mà các em cần nắm vững. Muốn nắm được các kiến thức địa lí đó, các em cần phải biết phân tích, nhận xét và so sánh các số liệu trong bảng để rút ra được kiến thức bài học. Vì vậy, trong quá trình dạy khi có những bảng số liệu đó tôi cũng đã chú trọng rèn kĩ năng phân tích các số liệu có trong bảng cho học sinh theo các bước sau: Bước 1: Đọc bảng số liệu thống kê. Bước 2: Phân tích tổng quát bảng số liệu trước khi đi vào chi tiết. Bước 3: Xác định mối quan hệ giữa các số liệu, so sánh, đối chiếu các số liệu theo cột, hàng để rút ra nhận xét. Bước 4: Đặt ra hệ thống các câu hỏi để giải đáp trong khi phân tích, tổng hợp để tìm ra câu trả lời đúng theo yêu cầu bài học. Ví dụ: Bài 5: Tây Nguyên Sau khi cho học sinh tìm hiểu về vị trí địa lí và đặc điểm tự nhiên của Tây Nguyên, tôi hướng học sinh dựa vào bảng số liệu về lượng mưa trung bình các tháng ở Buôn Ma Thuột để tìm ra kiến thức của bài học về đặc điểm khí hậu của Tây Nguyên: Có hai mùa rõ rệt: mùa mưa và mùa khô. 9/30
4. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 4 HỌC TỐT PHÂN MÔN ĐỊA LÍ Như vậy, ngoài việc sử dụng bản đồ, lược đồ để tìm kiến thức thì bảng số liệu thống kê cũng góp một phần không nhỏ trong việc tìm kiến thức của bài học. Việc rèn cho học sinh biết cách khai thác kiến thức bài học qua bảng số liệu thống kê cũng là một việc làm cần thiết trong quá trình dạy – học phân môn Địa lí, giúp các em nắm vững và nhớ lâu kiến thức bài học. * Hiệu quả: Với việc rèn cho học sinh kĩ năng sử dụng bản đồ, lược đồ, bảng số liệu thống kê một cách thường xuyên, liên tục như trên đã mang lại nhiều hiệu quả thiết thực: kĩ năng sử dụng bản đồ, lược đồ, bảng số liệu của các em đã trở nên thành thạo; việc nắm các kí hiệu, tìm và chỉ các đối tượng địa lí trên bản đồ, lược đồ đã nhuần nhuyễn. Các em đã có được các năng lực phân tích, so sánh và tổng hợp để tìm ra các kiến thức của bài học, các mối quan hệ địa lí qua việc khai thác trên bản đồ, lược đồ, bảng số liệu. Điều này đã giúp các em học sinh tiếp thu bài học được nhanh, nhớ nội dung, kiến thức của bài học được lâu, giúp các em thích thú, hào hứng, say mê học tập, góp phần nâng cao chất lượng dạy – học phân môn Địa lí; đồng thời góp phần kích thích sự phát triển năng lực tư duy, lòng ham muốn tìm tòi, khám phá và chinh phục thiên nhiên cho học sinh. BIỆN PHÁP 2: Hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức qua hệ thống tranh ảnh. * Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được cách tìm ra kiến thức của bài học qua hệ thống tranh ảnh. * Thực tiễn: Trong nội dung chương trình phân môn Địa lí lớp 4 được thể hiện trong sách giáo khoa hiện nay, phần kênh hình ngoài lược đồ, bảng số liệu thì tranh ảnh chiếm một lượng khá lớn và rất phong phú. Ngoài việc minh họa cho bài học nó còn là nguồn cung cấp kiến thức, dùng để rèn luyện kĩ năng địa lí cho học sinh. Với mục đích của nó là tạo ra các hình ảnh trực quan giúp học sinh nhận biết đối tượng địa lí một cách cụ thể, chính xác và nhớ được kiến thức bài học bền lâu. Điều này rất phù hợp với khả năng nhận thức của học sinh lớp 4. Vì vậy trong quá trình giảng dạy, tôi đã chú ý hướng dẫn học sinh cách khai thác kiến thức bài học qua hình ảnh để phục vụ cho nội dung bài học bằng nhiều phương pháp khác nhau như đàm thoại, gợi mở; giải thích, minh họa; thảo luận nhóm; Để hướng dẫn học sinh quan sát, phân tích, giải thích và tìm ra các kiến thức, nội dung được biểu hiện qua các bức tranh, bức ảnh, tôi đã tiến hành như sau: 11/30
5. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 4 HỌC TỐT PHÂN MÔN ĐỊA LÍ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò - Quan sát các bức ảnh – thảo luận - Học sinh thảo luận nhóm đôi 2 phút, nhóm đôi và trả lời câu hỏi: đại diện các nhóm trả lời: + Bức ảnh chụp cảnh gì? + Cảnh họp chợ của người dân ở đồng bằng Nam Bộ. + Mô tả về chợ nổi trên sông (Chợ - 2 – 3 học sinh trình bày trước lớp có được họp ở đâu? Người dân đến chợ kết hợp chỉ tranh. bằng những phương tiện gì? Hàng hóa Chẳng hạn: Chợ nổi thường họp ở được bán ở chợ gồm những gì? Loại những đoạn sông thuận tiện cho việc hàng hóa nào được bán nhiều hơn?) gặp gỡ của xuồng, ghe từ nhiều nơi đổ về. Trên mỗi xuồng, ghe, người dân bán đủ thứ, nhưng nhiều nhất là hoa quả như: mãng cầu, sầu riêng, chôm chôm, Các hoạt động mua bán, trao đổi ngay trên sông tại các xuồng, ghe, tạo nên khung cảnh rất nhộn nhịp và tấp nập. - Kể tên một số chợ nổi tiếng của đồng - Chợ Cái Răng, Phong Điền (Cần bằng Nam Bộ. Thơ), Phụng Hiệp (Hậu Giang), - Em có nhận xét gì về hoạt động chợ - Chợ nổi trên sông là nét văn hóa độc nổi trên sông của người dân Nam Bộ? dáo của đồng bằng Nam Bộ, cần được tôn trọng và giữ gìn. Chợ nổi Cái Răng Chợ nổi Phụng Hiệp Chợ nổi Phong Điền Ngoài ra, tôi còn cho học sinh xem thêm một số bức ảnh chụp cảnh họp chợ trên sông của đồng bằng Nam Bộ để các em hiểu sâu hơn về nét đẹp văn hóa độc đáo của người dân nơi đây. * Hiệu quả: Sau khi được hướng dẫn khai thác kiến thức qua hệ thống tranh ảnh như trên, các em đã biết cách tìm kiến thức qua tranh ảnh; biết vận dụng linh hoạt để tìm kiến thức với các nội dung khác nhau ở các bức ảnh. Tiết 13/30
6. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 4 HỌC TỐT PHÂN MÔN ĐỊA LÍ Cụ thể, tôi đã dụng biện pháp này vào việc dạy – học như sau: * Sử dụng sơ đồ để khởi động, khơi gợi kiến thức cũ của học sinh vào đầu giờ học. Ví dụ: Để kiểm tra kiến thức bài 1: Dãy Hoàng Liên Sơn của các em, tôi đã dùng sơ đồ kèm theo yêu cầu: Hãy hoàn thành sơ đồ về đặc điểm tự nhiên của dãy Hoàng Liên Sơn. (Dùng bài giảng điện tử - sử dụng máy chiếu sơ đồ và câu hỏi lên màn hình – Học sinh trả lời – Học sinh nhận xét, bổ sung) Sơ đồ: Vị trí: Chiều dài: Chiều rộng: Độ cao: Dãy Hoàng Liên Sơn Đỉnh: Sườn: Thung lũng: Khí hậu: 15/30
7. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 4 HỌC TỐT PHÂN MÔN ĐỊA LÍ Sơ đồ: Tây Nguyên Nơi có nhiều dân Nhà rông Trang phục, tộc chung sống. lễ hội * Sử dụng sơ đồ trong việc tìm hiểu bài mới. Giáo viên hướng dẫn học sinh khám phá kiến thức mới – song song với việc hoàn thành sơ đồ (vừa hình thành kiến thức vừa vẽ). Đây là cách dạy có sự tham gia tích cực của học sinh. Ví dụ: Bài 11: Đồng bằng Bắc Bộ. - Khi tìm hiểu mục 2: Sông ngòi và hệ thống đê ngăn lũ, tôi yêu cầu học sinh dựa vào tranh ảnh, kênh chữ trong sách giáo khoa – thảo luận nhóm đôi các câu hỏi sau: + Người dân đồng bằng Bắc Bộ đắp đê để làm gì? Họ đắp đê ở đâu? + Nêu đặc điểm của những con đê ở đồng bằng Bắc Bộ? Đại diện các nhóm trả lời – Nhóm khác nhận xét, bổ sung – GV kết luận và kết hợp vẽ sơ đồ trên bảng. Sơ đồ: Tác dụng: ngăn lũ lụt Hệ thống đê ở đồng bằng Vị trí: dọc hai bên bờ sông Bắc Bộ Đặc điểm: dài, cao và vững chắc. * Sử dụng sơ đồ trong việc củng cố - tổng kết cuối bài. Giáo viên để một số ô trống, để trống một số cạnh, yêu cầu học sinh tìm kiếm kiến thức điền vào ô trống hoặc vẽ và điền tiếp vào các cạnh. 17/30
8. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 4 HỌC TỐT PHÂN MÔN ĐỊA LÍ Sơ đồ: - Vị trí: nằm giữa - Dân cư thưa thớt. Ở sông Hồng và sông Điều kiện Con đây có một số dân tộc ít Đà . người: Thái, Mông, Dao, tự nhiên người - Địa hình: chiều dài khoảng 180 km, - Giao thông: Đường rộng gần 30 km, dãy mòn, đi bộ, đi ngựa. Hoàng Liên Sơn núi cao và đồ sộ - Tập trung thành bản, nhất Việt Nam, có sống ở nhà sàn. nhiều đỉnh nhọn, - Chợ phiên là nơi giao sườn dốc, thung lưu gặp gỡ, buôn bán. lũng hẹp và sâu. - Lễ hội tổ chức vào mùa Hoạt động sản xuất - Khí hậu ở những xuân: hội chơi núi mùa nơi cao lạnh quanh xuân, hội xuống đồng năm. có các hoạt động ném còn, múa sạp, - Trang phục: Mỗi dân tộc có cách ăn mặc riêng; được may thêu trang trí công phu, màu sắc sặc sỡ - Trồng trọt: trồng lúa, ngô, chè, trồng rau và cây ăn quả, trên nương rẫy, ruộng bậc thang. - Nghề thủ công: dệt, thêu, đan, rèn, đúc, - Khai thác khoáng sản: a-pa-tít, đồng, chì, kẽm, - Khai thác lâm sản: gỗ, mây, nứa, măng, mộc nhĩ, Không chỉ GV sử dụng sơ đồ mà tôi còn hướng dẫn HS tự vẽ được các sơ đồ tư duy. * Hiệu quả: Với việc dạy – học sử dụng đồ dùng như trên, tôi thấy đây là cách dạy học có sự tham gia tích cực của học sinh và mang lại hiệu quả rất cao. Các em nắm và hiểu nội dung kiến thức của bài học nhanh hơn, rành mạch, rõ ràng hơn và nhớ lâu hơn. Bởi cách dạy – học này đã giúp các em nắm được bản chất vấn đề. Đồng thời giúp hình thành cho các em một phương pháp học, tự học một cách khoa học không chỉ ở môn Địa lí mà còn vận dụng vào nhiều môn học khác như Tiếng Việt, Toán, Lịch sử, Khoa học, .; phát huy được tích cực, chủ động, sáng tạo cho các em, giúp các em phát triển tư duy rất tốt. 19/30
9. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 4 HỌC TỐT PHÂN MÔN ĐỊA LÍ Hình ảnh một số cảnh đẹp của Đà Nẵng được lấy từ trên mạng internet. Bán đảo Sơn Trà Trên bán đảo Sơn Trà có rừng cây xanh tốt, có nhiều động vật hoang dã (khỉ, hươu, nai, ) và nhiều cảnh đẹp. Phía nam bán đảo có dải đất dài với những bãi tắm đẹp như Mĩ Khê, Mĩ An, Núi Ngũ Hành Sơn Núi Ngũ Hành Sơn là quần thể núi có 6 ngọn núi quây quần thành một cụm (đó là Thủy Sơn, Mộc Sơn, Kim Sơn, Âm Hỏa Sơn và Dương Hỏa Sơn, Thổ Sơn). Các núi có nhiều hang động đẹp, có đền chùa và cảnh sắc tĩnh mịch, huyền ảo, kì vĩ. Bảo tàng Chăm 21/30
10. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 4 HỌC TỐT PHÂN MÔN ĐỊA LÍ Slide 1: Bản đồ hành chính Việt Nam – Dùng để giới thiệu bài Slide 2: Lược đồ các các nguyên ở Tây Nguyên – Dùng để khai thác kiến thức về vị trí, độ cao và khí hậu của thành phố Đà Lạt: Nằm trên cao nguyên Lâm Viên, ở độ cao 1500m so với mặt biển nên quanh năm mát mẻ. 23/30
11. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 4 HỌC TỐT PHÂN MÔN ĐỊA LÍ Slide 5: Một số cảnh đẹp ở thành phố Đà Lạt – Dùng để giới thiệu và khắc sâu kiến thức: Đà Lạt – thành phố du lịch và nghỉ mát. Thác Đambri Hồ Tuyền Lâm Hồ Than Thở Sân gôn Đồ i Cù Biệt thự Chùa Linh Sơn Nhà thờ Slide 6: Hoa quả và rau ở Đà Lạt – Dùng để khai thác kiến thức: Đà Lạt có nhiều hoa, quả và rau xanh nổi tiếng với sản phẩm đẹp, ngon và có giá trị cao. Địịa lla n Cẩm tú cầu Hoa hồng Hoa Miimôda Ớt Bông cảii (Supllơ) Dâu tây Cà chua 25/30
12. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 4 HỌC TỐT PHÂN MÔN ĐỊA LÍ III. KẾT QUẢ THỰC HIỆN ĐỀ TÀI Trên đây là một số biện pháp tôi đã áp dụng để giảng dạy và giúp học sinh học tốt phân môn Địa lí lớp 4. Có thể nói những biện pháp ấy đã giúp cho chất lượng học tập phân môn Địa lí của học sinh lớp tôi được nâng lên rõ rệt. Học sinh tích cực, hào hứng, say mê học tập và đạt được tốt các yêu cầu mà mục tiêu môn học đề ra. Những kiến thức cơ bản về địa lí các vùng miền chính trên đất nước ta các em nắm rất vững. Đồng thời việc sử dụng bản đồ, lược đồ, tranh ảnh, bảng số liệu đúng lúc, đúng chỗ và thành thạo đã phát huy được tích tích cực chủ động học tập và khả năng sáng tạo cũng như phát triển năng lực học tập của các em; hình thành những kĩ năng học tập cơ bản và giúp cho các em có được phương pháp học, tự học phân môn Địa lí. Kết quả đạt được sau các kì kiểm tra cụ thể như sau: Tổng số học sinh cả lớp: 61 Một số kĩ năng địa lí Hoàn thành Chưa hoàn Hoàn thành tốt thành SL % SL % SL % Sử dụng bản đồ, lược Đầu đồ, bảng số liệu thống 14 23 35 57,4 12 19,6 năm kê Cuối 31 50,8 30 49,2 0 0 HKI Cuối 38 62,3 23 37,7 0 0 năm Khai thác kiến thức Đầu 11 18,0 45 73,8 5 8,2 qua hệ thống tranh ảnh năm Cuối 22 36,1 39 65,9 0 0 HKI Cuối 41 67,2 20 32,8 0 0 năm Nêu được một số đặc Đầu điểm tự nhiên, dân cư, 12 19,7 41 67,2 8 13,1 năm kinh tế xã hội, Cuối 28 45,9 33 54,1 0 0 HKI Cuối 42 68,9 19 31,1 0 0 năm Đặc biệt, các em phát triển được những năng lực học tập của môn học: quan sát, nhận xét, phân tích, tổng hợp, 27/30
13. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 4 HỌC TỐT PHÂN MÔN ĐỊA LÍ phát hiện và chiếm lĩnh được kiến thức mới. Các em yêu tích môn học, yêu thích cảnh vật và con người quê hương đất nước mình. II. CÁC ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ Qua thực tế giảng dạy tôi thấy để học sinh học tốt môn Địa lí lớp 4 giáo viên nên: - Cùng học sinh sưu tầm tranh ảnh, tự làm đồ dùng để phục vụ cho bài giảng. - Luôn luôn tự học tập, trau dồi kiến thức và cập nhập những vấn đề đã được thay đổi đưa vào giảng dạy cho phù hợp hiện tại. Tóm lại, để dạy tốt một tiết học phân môn Địa lí, giáo viên cần phải có sự đầu tư về đồ dùng, thiết bị dạy học (bản đồ, lược đồ, tranh ảnh, . . .), phải sử dụng thành thạo bản đồ (lược đồ), bảng số liệu, trò chơi; tìm hiểu, sưu tầm thông tin từ nhiều nguồn, tham khảo tài liệu có liên quan, có đầu tư sáng tạo và biết chia sẻ cùng đồng nghiệp trong soạn giảng. Có như vậy, giáo viên mới có đủ cơ sở để tự tin, vững vàng tổ chức những giờ dạy học nhẹ nhàng, hiệu quả, để lại cho tâm hồn trẻ những dấu ấn tốt đẹp, giúp cho trẻ có cách nhìn thêm rộng mở, thêm yêu thương con người và đất nước Việt Nam, yêu sự sống trên trái đất. Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi về “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt phân môn địa lí”. Tuy nhiên do thời gian nghiên cứu ít, kinh nghiệm của bản thân còn hạn chế, tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến của các đồng nghiệp, Ban giám hiệu nhà trường và của các cấp lãnh đạo để đề tài này được hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! XÁC NHẬN CỦA Hà Nội, ngày 12 tháng 4 năm 2018 THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Người viết Trần Thị Thanh Bình 29/30