Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh học tốt môn Thủ công

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh học tốt môn Thủ công

1. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt môn Thủ công tượng HS để GV có biện pháp bồi dưỡng, hình thành cho các em thói quen tư duy, tích cực, độc lập suy nghĩ, sáng tạo và làm việc theo quy trình. Đồng thời phương pháp dạy học của thầy cũng phải thay đổi để đảm bảo 3 điều kiện: - GV đầu tư suy nghĩ, xây dựng hệ thống câu hỏi phù hợp với các đối tượng HS: hoàn thành tốt, hoàn thành và chưa hoàn thành để tất cả HS đều tích cực hoá hoạt động tư duy. - HS tự lực tiếp cận kiến thức với các mức độ khác nhau dựa vào tư duy của mình. - Qua mỗi bài dạy thủ công GV phải xây dựng cho HS một hệ thống các hoạt động nhằm giúp cho từng trẻ có thao tác gấp, xé, cắt, dán giấy cụ thể , phù hợp với năng lực của mình để chiếm lĩnh tri thức mới. Đó là HS được hoạt động theo quy trình kĩ thuật. Đối với bản thân, GV phải hình thành cho mình một hệ thống các kỹ năng dạy học như : xác định mục tiêu, yêu cầu bài học; lựa chọn phương tiện thiết bị cho từng bài; tự làm đồ dùng dạy học; phối hợp các PPDH thủ công và kỹ năng tiến hành bài dạy thủ công theo các mô hình tổ chức khác nhau để thu hút, hấp dẫn HS vào bài học Từ đó tôi đã áp dụng vào việc chuẩn bị cho bài dạy và từng hoạt động của tiết thủ công như sau: 1. Phần chuẩn bị : Trong giờ thủ công việc chuẩn bị của cả thầy và trò đóng một vai trò rất quan trọng, nó quyết định sự thành công của bài học. Do đó , trước mỗi giờ học GV phải chuẩn bị chu đáo: giáo án, các đồ dùng trực quan để HS quan sát trực tiếp như : bài mẫu, tranh ảnh, vật thật của sản phẩm, tranh vẽ quy trình các bước, dụng cụ và nguyên vật liệu để làm mẫu cho học sinh, chuẩn bị trước hiện trường làm việc đối với bài có thể dạy ở sân trường hoặc vườn trường (VD: Dạy bài: xé dán hình cây đơn giản). Để đảm bảo cho việc làm mẫu được tốt, đúng thời gian và quy trình thì GV phải làm thử trước ở nhà từ 1 đến 2 lần . Phân tích, xác định xem công việc đó gồm những thao tác, động tác nào. Sắp xếp chúng theo thứ tự nào để học sinh dễ hiểu. Dự đoán những sai sót có thể xẩy ra Từ đó xác định thời gian, chọn lọc những lời giải thích và vị trí làm mẫu cho phù hợp. Trước khi học một bài thủ công GV cần dặn dò HS phải chuẩn bị những gì: bút chì, thước, kéo, giấy màu, giấy vở HS, keo dán Có thể thông báo tóm tắt nội dung tiết học sắp tới để các em biết và quan sát trước vật thật trong thực tế hàng ngày. 4/25
2. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt môn Thủ công sánh, phân tích, tổng hợp, tìm ra đặc điểm về hình dáng, cấu trúc, tỷ lệ, màu sắc của bài mẫu góp phần rất lớn trong việc giáo dục thẩm mĩ cho HS. *Ví dụ 1: Bài “Xé, dán hình cây đơn giản”. GV chia nhóm 4 HS, phát cho mỗi nhóm 1 bài mẫu xé dán hình cây đơn giản do GV chuẩn bị. Yêu cầu các nhóm thảo luận theo các câu hỏi: + Cây có những bộ phận nào? (Thân cây, tán lá cây). + Nêu đặc điểm hình dáng của các bộ phận? (Thân màu nâu, hình chữ nhật dài; tán lá màu xanh, tán tròn hoặc dài). + Đặc điểm hình dáng của các loại cây như thế nào? (Không giống nhau: cây to, cây nhỏ, cây cao, cây thấp ) + Khác nhau về đặc điểm hình dáng nhưng các loại cây vẫn giống nhau ở điểm nào? (Đều có 2 bộ phận chính là thân cây và tán lá cây). Các nhóm thảo luận, trình bày xong, GV hỏi cả lớp: + Hãy kể thêm các đặc điểm của cây mà mình đã nhìn thấy? (Thân có 1 hoặc 2 nhánh, tán lá có màu sắc khác nhau:màu xanh đậm, màu xanh nhạt, màu vàng, nâu, đỏ ) GV : Đặc điểm hình dáng, màu sắc của cây không giống nhau nên khi xé tán lá cây em có thể chọn màu mình biết, mình thích. *Ví dụ 2 : Bài “Gấp các đoạn thẳng cách đều” GV phát mẫu cho các nhóm thảo luận : + Quan sát các nếp gấp và cho biết khoảng cách giữa các nếp gấp như thế nào? (Chúng cách đều nhau ). + Quan sát mặt màu và mặt kẻ ô của mẫu hãy cho biết các nếp gấp khác nhau chỗ nào? (Cứ 1nếp gấp lên từ mặt màu thì lại đến 1 nếp gấp lên từ mặt kẻ ô ). + Khi xếp các nếp gấp lại ta thấy chúng như thế nào ? (Chồng khít lên nhau). c . Hướng dẫn mẫu Để việc hướng dẫn mẫu được tốt GV cần chuẩn bị đầy đủ giấy để làm mẫu cũng như tranh quy trình. Phải được thực hiện trên giấy khổ lớn, màu sắc hài hoà, có kẻ ô để HS dễ quan sát. Việc chuẩn bị tranh quy trình mẫu có ý nghĩa quyết định đến kết quả học tập của HS, giúp HS dễ dàng làm theo quy trình và thực hành tốt. Quá trình GV hướng dẫn mẫu và quan sát tranh quy trình là hai công việc của một quá trình cung cấp kiến thức cho HS. Vì thế khi thực hiện nó được xen kẽ vào nhau thì HS nắm được kiến thức sẽ chắc hơn. Cụ thể, 6/25
3. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt môn Thủ công HS lên bảng thực hành tiếp – Lớp theo dõi, nhận xét : Ta đã gấp xong hình nào? (H7) + Muốn gấp được các đoạn thẳng cách đều ta làm thế nào? (HS trình bày). Sau khi hướng dẫn mẫu lần 1 xong, GV cần làm mẫu tóm tắt toàn bộ các bước với tốc độ bình thường nhằm ghi lại ấn tượng về tiến trình công việc. Để đánh giá kết quả làm mẫu, xác định mức độ nắm vững qui trình của HS, GV có thể yêu cầu 1 HS làm mẫu, cả lớp quan sát, nhận xét, tuỳ thuộc kết quả làm thử mà chuyển sang thực hành. (Nếu có điều kiện, GV có thể sử dụng video quay lại các bước gấp để HS quan sát dễ dàng) Đối với các bài kĩ thuật xé, cắt dán giấy khi hướng dẫn thao tác xé, cắt các đường thẳng, đường cong GV nên làm chậm, dứt khoát, chỗ nào khó có thể làm nhiều lần để HS hiểu và làm được. Cần tập cho HS thao tác xé: tay trái giữ chặt tờ giấy sát cạnh hình đã vẽ bằng ngón trỏ và ngón cái, còn các ngón khác đỡ phía dưới tờ giấy, tay phải dung ngón cái và ngón trỏ để xé giấy dọc theo đường vẽ. Hướng dẫn HS chọn giấy có độ dày hay mỏng phù hợp nội dung từng bài, từng phần. Nếu chọn giấy mỏng quá khi xé dễ bị lệch lạc, hình dạng sẽ bị rộ, đường xé bị răng cưa. Ngược lại nếu giấy dày quá khi xé sẽ khó và dai. Ở phần cắt, dán giấy HS bắt đầu tập cắt bằng kéo, tập cầm kéo đúng bằng tay phải, biết vận động linh hoạt tay trái, luôn xoay tờ giấy để tay phải sử dụng kéo cho tiện. Các đường cắt phải thẳng, sắc nét đúng với đường đã kẻ, vẽ sẵn. Khi xé, cắt xong các hình GV hướng dẫn HS sắp xếp các phần đã được xé hay cắt cho đẹp, cân đối rồi nhẹ nhàng, lần lượt dán các hình theo bố cục đã sắp xếp. Bôi hồ mặt trái cẩn thận bằng đầu ngón tay hoặc bằng công cụ như tăm bông , que giấy, chổi phết hồ Đồng thời giúp trẻ nhận biết và sử dụng các loại keo, hồ dán. Như vậy kĩ thuật tạo hình bằng giấy bìa là lao động thủ công nhẹ nhàng nhưng mang tính nghệ thuật, kĩ thuật cao. Vì từ những mảnh giấy đơn giản, có hình dạng, kích thước khác nhau qua quá trình xé, gấp, cắt đã tạo ra vô số sản phẩm có hình dạng phong phú, đa dạng và hấp dẫn. Qua quá trình sử dụng các dụng cụ, sự vận động, phát triển làm cho đôi bàn tay trẻ trở nên khéo léo, nhanh nhẹn, linh hoạt, chính xác. d . Thực hành – Luyện tập và đánh giá Thực hành là hoạt động trọng tâm của mỗi bài học nên GV cần giúp HS nhanh chóng bắt tay vào việc, yêu cầu HS tập trung sự chú ý và nỗ lực trí tuệ vào việc suy nghĩ, làm chính xác hoá biểu tượng, vận dụng các kỹ năng tạo hình để làm ra sản phẩm. Giúp trẻ được rèn luyện các kỹ năng hoạt động thực tiễn, 8/25
4. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt môn Thủ công *Ví dụ: Dạy bài “Xé dán hình cây đơn giản”: Khi HS xé xong hình các bộ phận của cây, GV phát cho mỗi nhóm một tấm bìa, HS dán sản phẩm của các bạn theo hình thức xen kẽ để tạo thành rừng cây. Đối với những sản phẩm gấp giấy, GV cho HS trình bày thành hàng để cả lớp dễ quan sát, so sánh. Khi đánh giá sản phẩm cần cho HS nói lên cảm nghĩ về vẻ đẹp, sự nổi bật của một số sản phẩm. Tức là HS được đánh giá sản phẩm của mình và của bạn. Ở hoạt động này, GV nên động viên khuyến khích HS là chính chứ không nên chê trách. Nếu có sản phẩm làm không đúng kỹ thuật, chưa hoàn thành GV yêu cầu HS về nhà thực hành tiếp để tiết sau kiểm tra. *Ví dụ: Dạy bài “Cắt dán hình vuông”, HS có thể ghép các hình vuông học được để tạo thành bức tranh sinh động 3. Ứng dụng công nghệ thông tin vào bài dạy Đây là một hình thức tổ chức hết sức mới mẻ đối với các em. Với các phần mềm công nghệ như Power Point, Violet, Adobe Presenter, Ipring Quiz Maker giáo viên có thể thỏa sức sáng tạo, tạo nên một bài giảng sinh động, hấp dẫn giúp các em hiểu sâu hơn và nắm chắc bài học. Với các hình thức hoạt động đơn giản như bấm phím, di chuyển và kích chuột để lựa chọn và ra các lệnh theo chủ định, HS sẽ rất hứng thú khi thấy yêu cầu của mình đề ra được thực hiện liền ngay tức thời, điều này có tác dụng kích thích hứng thú rất mạnh mẽ trong hoạt động tự học. Những hình ảnh đẹp, rõ ràng, nhiều màu sắc sinh động, kèm theo các đoạn văn bản, giọng nói nhạc đệm tác động đồng thời hoặc kế tiếp nhau lên các giác quan giúp cho HS tự thao tác tay làm, mắt thấy, tai nghe, trí óc suy nghĩ trong khi học và luyện tập, nhờ đó dễ dàng hiểu rõ, nắm vững kiến thức . 10/25
5. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt môn Thủ công Vẽ tán lá     Vẽ tán lá Ngoài ra, đối với các bài xé, dán, GV có thể sử dụng các đoạn video quay lại các bước xé để giúp HS quan sát dễ dàng hơn *Ví dụ: Bài “Cắt, dán hình tam giác”: GV sử dụng các hiệu ứng để thao tác kẻ hình, cắt hình giúp HS quan sát dễ dàng. 12/25
6. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt môn Thủ công GIÁO ÁN MINH HỌA Phân môn: Thủ công Bài: Cắt, dán hình chữ nhật (tiết 1) I. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU: 1. Kiến thức: - Giúp HS biết cách kẻ, cắt dán hình chữ nhật 2. Kĩ năng: - HS kẻ, cắt, dán được hình chữ nhật. Có thể kẻ, cắt được hình chữ nhật theo cách đơn giản. Đường cắt tương đối thẳng. Hình dán tương đối phẳng. - Với HS khéo tay: kẻ và cắt, dán được hình chữ nhật theo hai cách. Đường cắt thẳng. Hình dán phẳng. 3. Thái độ: - Ý thức giữ gìn vệ sinh lớp học - Cách sử dụng kéo an toàn - Ý thức tiết kiệm giấy II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC: 1. Chuẩn bị của Giáo viên: - Giáo án điện tử, máy chiếu, máy chiếu hắt - Hồ dán, giấy màu có kích thước lớn, kéo. 2. Chuẩn bị của HS: - Giấy màu có kẻ ô - Bút chì, thước kẻ, kéo, hồ dán III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU: Thời NỘI DUNG KIẾN THỨC PHƯƠNG PHÁP , HÌNH THỨC DẠY HỌC gian VÀ KĨ NĂNG CƠ BẢN Hoạt động của thầy Hoạt động của trò 2’ I. Ổn định tổ chức Hát tập thể II. KTBC: - GV kiểm tra việc chuẩn bị đồ - HS chuẩn bị đồ dùng học tập của HS dùng theo yêu cầu của GV 14/25
7. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt môn Thủ công Thời NỘI DUNG KIẾN THỨC PHƯƠNG PHÁP , HÌNH THỨC DẠY HỌC gian VÀ KĨ NĂNG CƠ BẢN Hoạt động của thầy Hoạt động của trò + GV hướng dẫn đánh dấu diểm D B A - GV yêu cầu HS nhắc lại cách - HS nhắc lại cách kẻ hình chữ nhật kẻ - Con sẽ phải cắt mấy lần? - GV hướng dẫn cách chọn - HS trả lời D C điểm bắt đầu cắt - Nêu cách sử dụng kéo? - Khi sử dụng kéo cần lưu ý điều gì? - HS trả lời - GV thực hành cắt trên giấy màu kẻ ô - HS quan sát cách cắt của GV - Cách 2: Kẻ, cắt hình - GV giới thiệu cách 2. Với chữ nhật đơn giản cách làm này, yêu cầu giấy màu phải có nguyên ô. (GV cho HS xem mẫu giấy) - GV hướng dẫn HS nêu cách - HS nêu cách xác xác định hình chữ nhật có cạnh định hình dài 7 ô, cạnh ngắn 5 ô - Cách 2 có mấy lần cắt? 2 cạnh - HS trả lời AB, AD có phải cắt không ? - Cách 2 có gì khác so với cách 16/25
8. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt môn Thủ công Thời NỘI DUNG KIẾN THỨC PHƯƠNG PHÁP , HÌNH THỨC DẠY HỌC gian VÀ KĨ NĂNG CƠ BẢN Hoạt động của thầy Hoạt động của trò - GV nhận xét giờ học - HS lắng nghe - Dặn dò: chuẩn bị giấy, hồ, bút để học tiếp bài “Cắt dán hình chữ nhật” (tiết 2) Bài: Cắt, dán hình tam giác (tiết 1) I. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU: 1. Kiến thức: - Giúp HS biết cách kẻ, cắt dán hình tam giác 2. Kĩ năng: - HS kẻ, cắt, dán được hình tam giác. Có thể kẻ, cắt được hình tam giác theo cách đơn giản. Đường cắt tương đối thẳng. Hình dán tương đối phẳng. - Với HS khéo tay: kẻ và cắt, dán được hình tam giác theo hai cách. Đường cắt thẳng. Hình dán phẳng. 3. Thái độ: - Ý thức giữ gìn vệ sinh lớp học - Cách sử dụng kéo an toàn - Ý thức tiết kiệm giấy II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC: 1. Chuẩn bị của Giáo viên: - Giáo án điện tử, máy chiếu, máy chiếu hắt - Hồ dán, giấy màu có kích thước lớn, kéo. 2. Chuẩn bị của HS: - Giấy màu có kẻ ô - Bút chì, thước kẻ, kéo, hồ dán 18/25
9. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt môn Thủ công Thời NỘI DUNG KIẾN THỨC PHƯƠNG PHÁP , HÌNH THỨC DẠY HỌC gian VÀ KĨ NĂNG CƠ BẢN Hoạt động của thầy Hoạt động của trò cắt - GV thực hành cắt hình tam giác - Cách 2: Kẻ, cắt hình tam giác - Khi kẻ theo cách 2, cần lưu - HS trả lời đơn giản ý gì về giấy màu? Cách 2: - GV yêu cầu HS nêu cách kẻ - 1 HS nêu B  C hcn đơn giản có cạnh dài 8 ô và 6 ô ? - NX câu trả lời của bạn ? 1 2 3 4A - GV hướng dẫn cách kẻ hình - HS quan sát tam giác - Cách 2 có điểm gì khác với - HS trả lời cách 1 ? - GV gọi HS lên thực hành - 1 HS lên cắt cắt. - NX cách cắt. - Dán hình - GV cho HS nhắc lại cách - HS nhắc lại bôi hồ và cách trình bày sản phẩm - HS quan sát - GV hướng dẫn cách ướm mẫu của GV hình, cách bôi hồ 1’ *Chơi giữa giờ 13’ 3. Thực hành - Có thể kẻ hình chữ nhật - HS trả lời MT: HS kẻ, cắt được hình tam theo mấy cách? giác đúng kích thước -GV lưu ý HS chọn cách kẻ hình phù hợp với giấy màu của mình, cách tiết kiệm giấy, cách sử dụng kéo. - GV cho HS thực hành kẻ, - HS thực hành cắt 1 hình tam giác 20/25
10. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt môn Thủ công PHẦN III KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC Việc áp dụng nhiều phương pháp mới vào giảng dạy, tôi thấy học sinh lớp tôi đạt được nhiều kết quả rất khả quan, nhất là đối với môn học Thủ công. Các em đã nắm vững được các bước thực hiện theo quy trình kĩ thuật. Mỗi khi có tiết Thủ công, tôi nhận thấy các em học sinh có sự chuẩn bị dụng cụ rất đầy đủ, phong phú. Các em đã hiểu được sự quan trọng và cần thiết trong lao động, thông qua những giờ học Thủ công, các em biết giữ gìn dụng cụ học tập, tiết kiệm vật liệu mỗi khi thực hành. Trong giờ học, tôi nhận thấy tiết học sôi nổi hẳn lên vì em nào cũng có dụng cụ để thực hành, làm bài. Các em còn biết giúp đỡ lẫn nhau trong giờ học . Các em đã thấy thích thú với môn học hơn, vì vậy giờ học Thủ công không còn nặng nề, mệt mỏi đối với các em nữa. Tôi cảm thấy rất vui khi vận dụng phương pháp mới vào giảng dạy. Bây giờ, khi dạy môn Thủ công tôi không còn băn khoăn, lo lắng nữa. Vì các em học sinh lớp tôi đã có thói quen làm việc theo sự hướng dẫn, gợi ý của tôi. 22/25
11. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt môn Thủ công năng giúp HS phát huy trí lực. Lấy thực hành làm trọng tâm, xây dựng phong cách lao động công nghiệp, thực hiện đúng công nghệ cho HS. Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ tôi đã rút ra trong quá trình giảng dạy phân môn thủ công lớp 1, có thể vẫn còn nhiều hạn chế. Kính mong các cấp lãnh đạo, các đồng nghiệp góp ý, giúp đỡ để quá trình giảng dạy của tôi ngày một tốt hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác 24/25