Sáng kiến kinh nghiệm Kinh nghiệm rèn đọc cho học sinh Lớp 2

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Kinh nghiệm rèn đọc cho học sinh Lớp 2

1. “ KINH NGHIỆM RÈN ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 2” - Để hướng dẫn học sinh đọc đúng theo yêu cầu của môn học, việc đầu tiên tôi quan tâm tới thể loại trong chương trình tập đọc lớp 2. Có 60 bài tập đọc là văn bản văn học.Các bài tập đọc được chia thành các thể loại sau: + Thơ: 15 bài. + Văn xuôi gồm: 45 bài - Khi dạy từng thể loại tôi đã hướng dẫn học sinh cách đọc đúng như sau: 1. Đối với văn xuôi: - Các dạng bài này chủ yếu là thể loại kể chuyện (truyện, văn miêu tả, văn bản khoa học, nghị luận và văn bản thông thường ). - Khi dạy dạng này, tôi đặc biệt chú ý tới khâu đọc mẫu của mình. Khâu đọc mẫu thường nhằm giới thiệu, gây cảm xúc, tạo hứng thú và tâm thế đọc cho học sinh.Căn cứ vào trình độ của học sinh của lớp mà đọc mẫu có thể 1 hoặc 2 lần theo mục đích đề ra. - Đọc câu, đoạn: Nhằm hướng dẫn gợi ý hoặc “tạo tình huống” để học sinh nhận xét, giải thích, tự tìm ra cách đọc (có thể đọc một vài lần trong quá trình dạy đọc). - Trong luyện đọc câu, giúp học sinh phát hiện ra những từ, tiếng khó khi phát âm còn ngọng, dễ nhầm lẫn cần sửa cho học sinh. Ví dụ: Học sinh phát âm sai giữa âm l/n, âm d/gi/r. - Trong khi dạy cần phát hiện những em đọc sai và sửa cách đọc cho từng em (phải sửa thường xuyên trong các giờ tập đọc khi nào các em đọc đúng mới thôi). - Khi luyện đọc đoạn, đặc biệt chú ý đến đọc ngắt nghỉ đúng câu và giữa các cụm từ. Giáo viên có bảng phụ (hoặc máy chiếu) ghi nội dung đoạn cần đọc ngắt nghỉ đúng vàđọc đúng câu văn cần luyện. Chú ý hướng dẫn học sinh đọc nhấn giọng các từ ngữ gợi tả, gợi cảm và đọc theo nhân vật của bài tập đọc trong phần luyện đọc lại bài. Ví dụ: Khi dạy bài tập đọc “Bím tóc đuôi sam” cần hướng dẫn học sinh đọc với giọng thích hợp của từng nhân vật: - Thật không ạ? (Lời nói của Hà với giọng lễ phép.) - Thật chứ!(Giọng thầy giáo dịu dàng trìu mến.) Hay khi đọc bài tập đọc “Bà cháu”- Tuần 1 sách giáo khoa Tiếng Việt 2/ tập 1 Khi giáo viên đọc mẫu cần đọc với giọng to, rõ ràng, thong thả, phân biệt giọng đọc ở các nhân vật, nhấn giọng ở những từ gợi tả. Giọng người dẫn chuyện thì 5/19
2. “ KINH NGHIỆM RÈN ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 2” Cháu/ Bác Hồ Chí Minh.// Khi đọc giọng nhẹ nhàng, êm ái, thể hiện lời ru và tình cảm yêu thương của tác giả với em nhỏ của mình. - Mỗi thể thơ có những đặc trưng riêng: + Thơ lục bát: Khi dạy cần chú ý ngắt nghỉ hơi đúng, linh hoạt giữa các dòng, các câu thơ lục bát. Ví dụ: Bài thơ: Mẹ – Tuần 12 sách giáo khoa Tiếng Việt 2/ tập 1- trang 101. Nhịp 2/4; 4/4; “ Lặng rồi/ cả tiếng con ve/ Con ve cũng mệt/ vì hè nắng oi.// Nhà em/ vẫn tiếng ạ ời/ Kẽo cà tiếng võng/ mẹ ngồi mẹ ru”// Lời ru/ có gió mùa thu/ Bàn tay mẹ quạt/ mẹ đưa gió về.// Những ngôi sao thức/ ngoài kia/ Chẳng bằng mẹ/ đã thức vì chúng con.// Đêm nay/ con ngủ giấc tròn/ Mẹ là ngọn gió/ của con suốt đời.// Hay bài thơ: Cháu nhớ Bác Hồ – Tuần 30 sách giáo khoa Tiếng Việt 2/ tập 2- trang 105. Nhịp 2/4; 4/4; 3/3 Đêm nay/ bên bến Ô Lâu,/ Cháu ngồi cháu nhớ/ chòm râu Bác Hồ.// Nhớ hình Bác/ giữa bóng cờ/ Hồng hào đôi má,/ bạc phơ mái đầu.// Mắt hiền/ sáng tựa vì sao/ Bác nhìn/ đến tận Cà Mau cuối trời.// Nhớ khi/ trăng sáng đầy trời/ Trung thu Bác gửi/ những lời vào thăm.// Ngoài ngắt nhịp đúng, cần nhấn giọng các từ ngữ gợi tả, gợi cảm, giọng đọc phù hợp với nội dung bài thơ để tạo thành chất thơ. 7/19
3. “ KINH NGHIỆM RÈN ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 2” Một năm,/ trời hạn hán/ Suối cạn/ cỏ héo khô/ Lấy gì/ nuôi đôi bạn/ Chờ mưa/ đến bao giờ?// Bê Vàng đi tìm cỏ/ Lang thang/ quên đường về/ Dê Trắng/ thương bạn quá/ Chạy khắp nẻo/ tìm Bê/ Đến bây giờ Dê Trắng/ Vẫn gọi hoài:/ “Bê!// Bê!”// 3. Chú ý đến kỹ năng đọc. Muốn đọc đúng thì người dạy - người học phải nắm được yêu cầu của đọc: - Đọc rõ ràng, mạch lạc. - Ngắt nghỉ đúng dấu câu và giữa các cụm từ. - Đọc đúng ngữ điệu của câu. Trong giờ tập đọc trên lớp, tôi chú trọng hình thức đọc cá nhân để rèn đọc. Để rèn đọc đúng cho học sinh, giáo viên phải phân đối tượng. Cần chú ý đến tính cách của học sinh. Em mạnh dạn sẽ đọc tốt hơn, những em chưa mạnh dạn sẽ đọc yếu hơn. Từ đó có hướng rèn đọc cho những em đó. Ví dụ: Trong lớp có em Hoàng Minh Ngọc đọc mạch lạc, ngắt nghỉ đúng xong giọng đọc nhỏ, đọc lí nhí nên không phân biệt rõ ngữ điệu của câu. Nét mặt, cử chỉ rụt rè thiếu tự tin dẫn đến chưa đọc tốt. Giáo viên cần chú ý đến cường độ đọc của học sinh. Cần căn cứ vào từng giai đoạn để rèn đọc đúng. Sửa khi đọc quá nhanh, quá chậm, không đúng nhịp trong thơ, văn. Cụ thể đọc với tốc độ đạt yêu cầu: + Giữa học kỳ I (Sau 8 tuần): 35 tiếng/ 1 phút. + Cuối học kỳ I (Sau 17 tuần): 40 tiếng/ 1 phút. + Giữa học kỳ II (Sau 25 tuần): 45 tiếng/ 1 phút. + Cuối học kỳ II:50- 55 tiếng/ 1 phút. 9/19
4. “ KINH NGHIỆM RÈN ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 2” Ngoài ra, để đọc được đúng giáo viên cần hướng dẫn học sinh đọc hiểu. Đây là một yêu cầu cần thiết đối với học sinh tiểu học nói chung và học sinh lớp 2 nói riêng. Các em hiểu được nội dung bài, hiểu được ý nghĩa một số từ khó thì việc luyện đọc sẽ hay hơn, hiệu quả hơn. Thông thường việc dạy đọc: Đọc dứt một câu, một đoạn, hình thành công đoạn đọc cho học sinh. Ví dụ: Khi đọc mẫu xong, học sinh có thể tự nêu cách đọc của bài. Đọc câu các em sẽ tự phát hiện ra từ ngữ khó đọc dễ phát âm lẫn. Đọc đoạn sẽ giúp các em phát hiện và hiểu nghĩa từ mới. Các em sẽ chủ động, tích cực trong luyện đọc. 4. Đọc phải chú ý đến ngữ điệu Những câu, đoạn văn nói về thiên nhiên, gia đình, trường học có cách diễn đạt ngữ liệu trong sáng, dễ hiểu, có tác dụng giáo dục giá trị nhân văn và cung cấp cho học sinh những hiểu biết về cuộc sống. Chú ý đặc biệt đến những văn bản phản ánh về đặc điểm (thiên nhiên, đời sống, văn hóa xã hội ) của các địa phương trên đất nước ta. 5. So với phân phối thời gian Trong giảng dạy phân môn tập đọc, tôi thường cố gắng sao cho 100% số học sinh trong lớp được đọc trên lớp. Trong khi học sinh đọc, giáo viên uốn nắn sửa ngay cho các em: Cách ngắt nhịp, ngắt hơi (nghỉ ngắn, nghỉ dài) cách nhấn giọng các từ ngữ gợi tả, gợi cảm để học sinh nắm được và có hướng sửa tốt hơn. Kết hợp với luyện đọc trong các giờ khác như: Kể chuyện, luyện từ và câu hướng học sinh biết sửa đọc đúng, biểu lộ cảm xúc theo nội dung từng đoạn, nhấn mạnh học sinh đọc những câu cảm. Trong khi học sinh trả lời, tôi hướng cho các em nói năng mạch lạc, dứt khoát, tạo tiền đề cho việc đọc tốt hơn. 6. Phân loại những đối tượng học sinh - Bài yêu cầu cảm xúc cho học sinh hoàn thành tốt. - Bài yêu cầu không đòi hỏi cảm xúc dành cho học sinh hoàn thành. - Thường mỗi tiết ngoài việc giáo viên đọc mẫu nên chọn một vài em đọc tốt đọc để các bạn đọc theo. 11/19
5. “ KINH NGHIỆM RÈN ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 2” Tiết tập đọc bài: “Chiếc bút mực”Tuần 5- tham gia thi giáo viên dạy giỏi cấp trường năm học 2016 – 2017” 13/19
6. “ KINH NGHIỆM RÈN ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 2” Tiết tập đọcbài: “Tôm Càng và Cá Con”- Tuần 26- Tham gia thi giáo viên dạy giỏi cấp Quận năm học 2016 – 2017 15/19
7. “ KINH NGHIỆM RÈN ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 2” PHẦN THỨ BA KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ I. Ý NGHĨA Đất nước ta đang ở thế kỉ của thông tin và nền khoa học hiện đại tiên tiến nhất, đúng theo Nghị quyết Trung ương 2 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII đã đề ra: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”. Có giáo dục tốt thì mới đạt được nhiều thắng lợi trong khoa học, xã hội và công nghệ.Chúng ta là những người làm công tác giáo dục, trực tiếp đào tạo ra những người sau này là chủ nhân nền khoa học hiện đại, văn hóa tiên tiến của đất nước. Đối với cấp tiểu học là nền tảng, là cơ sở vững chắc cho các cấp trên. Bởi vậy,yêu cầu về rèn đọc ngay từ năm lớp 2 là một nhiệm vụ rất cần thiết đối với môn Tiếng Việt nói riêng và chương trình ở tiểu học nói chung.Việc rèn kỹ năng đọc cho học sinh tiểu học là góp phần nâng cao giáo dục toàn diện cho các em hiện nay.Đây là vấn đề then chốt mà giáo viên mỗi trường tiểu học phải quan tâm, chú trọng.Có thực hiện được như vậy thì chất lượng học tập mới được nâng cao.Dạy đọc cho học sinh là một hoạt động trí tuệ rất khó khăn và phức tạp. Do đó khi giáo viên hướng dẫn đòi hỏi học sinh phải phát huy trí tuệ, tư duy một cách tích cực, linh hoạt, chủ động và sáng tạo. Qua việc đọc của học sinh mà giáo viên dễ dàng phát hiện ra những ưu điểm và nhược điểm để giúp các em khắc phục và phát huy. Việc rèn đọc cho học sinh là góp phần nâng cao giáo dục toàn diệncho các em hiện nay. Đây là vấn đề then chốt mà giáo viên mỗi trường tiểu học phải quan tâm, chú trọng.Có thực hiện được như vậy thì chất lượng học tập mới được nâng cao. Tuy nhiên muốn thực hiện được đạt kết quả cao cần phối hợpvới phụ huynh học sinh. Ngoài ra mỗi giáo viên tiểu học phải tích cực học hỏi nâng cao taynghề. Điều hết sức quan trọng nữa là mỗi giáo viên cần phải rèn kỹnăng đọc ngay trong tất cảcác môn học khác Mặt khác, mỗi giáo viên chủ nhiệm ngoài việc giáo dục rèn luyện đạo đức còn phải cung cấp cho học sinh vốn văn chương ngay từ những năm ở tiểu học để các em học tập tốt hơn bộ môn xã hội sau này, giúp các em nói lưu loát và truyền cảm. II. BÀI HỌC KINH NGHIỆM Trên cơ sở kết quả đạt được của học sinh trong năm tôi đã rút ra cho mình một số kinh nghiệm sau: + Cho học sinh chuẩn bị trước bài. 17/19
8. “ KINH NGHIỆM RÈN ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 2” + Nhà quản lý luôn có kế hoạch hoạt động phù hợp, sát sao, luôn tạo điều kiện cho việc dạy - học của giáo viên và học sinh. Việc rèn đọccho học sinh lớp 2 nói riêng và cho học sinh tiểu học nói chung là cả một quá trình diễn ra trong suốt năm học, mức độ học sinh đạt được phải cao hơn về cuối kì I và cuối năm học. Qua quá trình giảng dạy lớp 2 tôi mạnh dạn lựa chọn những phương pháp giúp học sinh nâng cao yêu cầu về đọc. IV. Ý KIẾN ĐỀ XUẤT - Để đạt được hiệu quả giáo dục cao thì mỗi người giáo viên tiểu học cần quán triệt tốt mục tiêu, nhiệm vụ và nội dung giáo dục. - Trước khi dạy bài mới giáo viên cần xem xét kĩ nội dung bài và định hướng việc sử dụng các phương pháp dạy học trong tiết dạy sao cho hợp lí nhất và đạt hiệu quả cao nhất. - Mỗi giáo viên trực tiếp giảng dạy phải nghiên cứu, thiết kế bài dạy thật khoa học, rõ ràng, phù hợp với từng học sinh. Giáo viên phải nhận thức được tầm quan trọng của kỹ năng đọc, tìm ra cách dạy hợp lý nhất theo hướng đổi mới phương pháp dạy học. Là giáo viên chủ nhiệm lớp 2 tôi đã nghiên cứu và áp dụng các phương pháp nêu trên vào giảng dạy và tôi thấy học sinh đạt kết quả rõ rệt. Song với mong muốn của bản thân, tôi muốn học hỏi thêm ở các đồng chí, đồng nghiệp những biện pháp rèn đọc hữu hiệu nhất, đáp ứng với yêu cầu của bộ môn tập đọc ở tiểu học. Trên đây là những kinh nghiệm rèn đọc cho học sinh lớp 2 mà tôi đã áp dụng. Trong từng bài học, từng đối tượng học sinh, người giáo viên còn có thể linh hoạt sáng tạo ra nhiều biện pháp mới hơn nữa. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của Ban giám hiệu và bạn bè đồng nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn ! Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Thanh Xuân, ngày 25 tháng 3 năm 2017 Xác nhận của Hiệu trưởng Người viết Phạm Thu Hiền 19/19