Sáng kiến kinh nghiệm Giúp học sinh Lớp 1 thao tác trên mẫu vật tự làm để nâng cao chất lượng môn Toán

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Giúp học sinh Lớp 1 thao tác trên mẫu vật tự làm để nâng cao chất lượng môn Toán

1. Giúp học sinh lớp 1 thao tác trên mẫu vật tự làm để nâng cao chất lượng môn Toán màu sản phẩm của môn Mỹ thuật, cùng đứng với các dấu: +, -, , những số 1, 2, 3, 4, sẽ làm nên kiến thức, những cơ sở ban đầu rất căn bản của môn Toán lớp 1. Và tôi nhận thấy rằng chương trình môn Thủ công và Mỹ thuật lớp 1 rất thuận lợi để thực hiện những “bộ mẫu vật” đơn giản. - Nhưng thực tế ở mỗi tiết Thủ công hoặc Mỹ thuật, tại lớp HS chỉ hoàn thành được 1 sản phẩm. Vậy với 9 sản phẩm còn lại thì các em làm ở đâu? Và làm vào lúc nào? Để có mỗi loại một bộ (10 mẫu vật) như yêu cầu, trước hết HS cần phải có đầy đủ vật liệu, vật liệu chủ yếu nhất là giấy màu và giấy bìa cứng. Giấy màu thì đã có quỹ của lớp song để HS có được giấy bìa cứng, tôi đã hướng dẫn các em tìm kiếm các bao hoặc hộp của những gói bánh, gói thuốc Sau đó tranh thủ sự thuận lợi của việc được học 2 buổi/ ngày (bởi vì trong chương trình B có rất nhiều tiết để củng cố, luyện tập, thực hành và bồi dưỡng năng khiếu cho các em). Vì thế các em sẽ không mất thời gian cho việc học và làm bài ở nhà nên có thể tự làm đồ dùng học tập cho mình. -Tất nhiên trong quá trình hướng dẫn các em làm mẫu vật giáo viên phải tận tâm giúp đỡ, thường xuyên biểu dương để khích lệ và tạo niềm vui cho các em. -Những bộ mẫu vật được các em làm ra một cách thích thú. Các em xé, dán, gấp, tô màu với cả niềm say mê. Thế là mỗi em có sẵn trong cặp bộ mẫu vật gọn nhẹ, phong phú, chứa chất bên trong bao điều lý thú. Những phép tính, những con số, những bài tập: So sánh số, điền số, nối phép tính với những số thích hợp, tự lập đề Toán qua các mẫu vật, giải Toán có lời văn Thông qua thao tác trên mẫu vật mà hình thành một cách tự nhiên, các em sẽ tích cực khám phá, tìm tòi, tự chiếm lĩnh kiến thức. Giờ học Toán trở nên nhẹ nhàng, hấp dẫn, sự lo lắng về môn Toán sẽ mất đi mà thay vào đó là một tinh thần phấn chấn, hiểu 5
2. Giúp học sinh lớp 1 thao tác trên mẫu vật tự làm để nâng cao chất lượng môn Toán hơn, đòi hỏi HS phải sáng tạo hơn, linh hoạt hơn trong quá trình chiếm lĩnh kiến thức. Chính vì yêu cầu như vậy nên trong quá trình tổ chức tiết dạy, tôi đã hướng dẫn các em tự sử dụng những bộ mẫu vật để hình thành khái niệm số một cách chính xác, nhẹ nhàng nhưng rất thích thú, tích cực. Các em bày, soạn, sắp xếp mẫu vật trên bảng con ( hoặc vở ) một cách nhanh nhẹn, gọn gàng với nét mặt hớn hở, vui tươi như chuẩn bị cho một trò chơi. * Ví dụ: Dạy bài số 5. - Đồ dùng dạy học: GV và HS cần chuẩn bị mỗi người: 5 hình vuông, 5 hình tam giác, 5 quả cam - Tiến trình tiết dạy: 1) Giới thiệu số 5: - GV yêu cầu HS thực hiện: Cụ thể: + GV: Các em hãy đặt lên bảng con (hoặc vở ) 4 quả cam + HS tự đếm và đặt 4 quả cam lên bảng con (hoặc vở). + GV: Các em đặt lên bảng con (hoặc vở) 1 quả cam nữa. + HS đặt lên bảng con (hoặc vở) 1 quả cam nữa. - GV hướng dẫn HS xem mẫu vật của mình và nêu vấn đề cần giải quyết: “ 4 quả cam thêm 1 quả cam nữa là mấy quả cam?”. - HS nhìn mẫu vật, tự giải quyết vấn đề: “4 quả cam thêm 1 quả cam là 5 quả cam ”. * Tương tự như vậy với 4 hình vuông và 1 hình vuông 2) Bằng mẫu vật hướng dẫn HS: a) Đếm xuôi 7
3. Giúp học sinh lớp 1 thao tác trên mẫu vật tự làm để nâng cao chất lượng môn Toán + HS nhìn mẫu vật giải quyết yêu cầu đề toán và ghi phép tính. - Ở học kì II : Vào khoảng tuần 21, 22 giai đoạn này HS đã đọc thông thạo và bắt đầu làm quen với việc giải toán có lời văn theo các bước cao dần: + HS nhìn mẫu vật - hoàn thành đề toán (điền số). + HS nhìn mẫu vật tự xác định yêu cầu đề toán (nêu câu hỏi). + HS đọc đề - nhìn mẫu vật tự tóm tắt đề toán. + HS đọc đề - tóm tắt đề bằng mẫu vật và giải toán. + HS nhìn mẫu vật nêu đề toán và giải quyết vấn đề theo yêu cầu sau: * Nêu lời giải. * Ghi phép tính. * Viết đáp số. Tóm lại: Với cách làm như trên, tôi nhận thấy rằng: Dựa vào môn Thủ công, Mỹ thuật hướng dẫn các em xé, cắt, dán để có những bộ mẫu vật học toán là một giải pháp hay, phù hợp với học sinh lớp 1 trường TH Nguyễn Trãi. Ngoài những bộ que tính, các em có thêm: hình vuông, hình chữ nhật, hình tròn, quả cam, con cá, Các em tự làm ra những vật khác như: Những ngôi sao, hoa, lá bằng giấy bìa cứng. Tôi không ngờ rằng các em lại sáng tạo làm phong phú thêm những bộ mẫu vật như thế. Kiến thức và kĩ năng toán học ở lớp 1, theo cách này được hình thành bằng con đường hoạt động học tập rất tốt. Tôi đã dẫn dắt, tổ chức các em tự tìm tòi, khám phá kiến thức một cách chủ động, sáng tạo. Các em học tập tích cực hơn, hứng thú hơn và đạt kết quả khả quan hơn. 9
4. Giúp học sinh lớp 1 thao tác trên mẫu vật tự làm để nâng cao chất lượng môn Toán III. KÊT LUẬN: Qua thực tế kiểm nghiệm tại lớp, tại trường, tôi nhận thấy muốn thành công trong việc: “Hướng dẫn HS lớp 1 tự làm những bộ mẫu vật và thực hành thao tác trên các mẫu vật để học tốt môn Toán”, GV cần phải: - Xây dựng tốt nề nếp học tập ở lớp cũng như ở nhà ngay từ đầu năm học. Đặc biệt đối với lớp 1, cần chú trọng việc xây dựng hoạt động nhóm (các nhóm tự quản lý hoạt động học tập và giúp đỡ lẫn nhau). - Hướng dẫn HS biết tận dụng những vật liệu sẵn có và có ý thức tiết kiệm vật liệu trong quá trình làm mẫu vật. - Sau vài bộ mẫu vật được hoàn thành, GV nên tổng kết tuyên dương khen thưởng, động viên, khuyến khích HS dù phần thưởng chỉ là những viên phấn, những cây bút chì, những điểm thưởng *Lưu ý: Biện pháp giáo dục HS lớp Một là khen và chê. Song cần lấy hình thức khen thưởng, tuyên dương nhiều hơn, giảm hình thức phê phán, chỉ trích để tạo niềm vui, giúp các em hưng phấn hơn trong học tập - Kế hoạch dạy học, nội dung thiết kế học toán, phù hợp với tình hình học tập của HS lớp mình.Trong quá trình tổ chức tiết học, GV phải ưu tiên, quan tâm giúp đỡ kịp thời HS khuyết tật, HS yếu, HS có hoàn cảnh khó khăn và tạo điều kiện cho mọi HS được tham gia hoạt động học tập. - Để HS lớp 1 học tốt môn Toán, ngoài việc cần có những bộ mẫu vật HS cần phải có đầy đủ vở bài tập Toán.Trong quá trình tổ chức tiết học cần phải lồng ghép trò chơi để gây hứng thú cho HS. -Bằng hình thức thực hành tiết kiệm mỗi HS 500đ/ tuần hoặc thực hiện kế hoạch nhỏ để tạo nguồn kinh phí cho lớp và để thưởng cho các hoạt động đề ra (Phần thưởng tuy nhỏ bé nhưng lại động viên tinh thần các em rất lớn). Hà Nội, ngày 17 tháng 3 năm 2016 T«i xin cam ®oan ®©y lµ s¸ng kiÕn kinh nghiÖm do m×nh viÕt kh«ng sao chÐp néi dung cña ng­êi kh¸c 11
5. Giúp học sinh lớp 1 thao tác trên mẫu vật tự làm để nâng cao chất lượng môn Toán Nhận xét của hội đồng xét duyệt SKKN 13